Οι ανατιμήσεις σε τρόφιμα και δη σε βασικά είδη διατροφής αποτελεί τον κύριο «τροφοδότη» του πληθωρισμού στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, αποτελώντας συνάμα τον μεγάλο «πονοκέφαλο» για νοικοκυριά και καταναλωτές.
Η έξαρση των τιμών στα τρόφιμα ήταν μεγάλη το 2023 και δεν αναμένεται να υπάρξει αποκλιμάκωση το 2024, τουλάχιστον για κάποια προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, τα φρούτα και τα λαχανικά. Στα λεγόμενα και γεωργικά προϊόντα η Ελλάδα έχει το θλιβερό προνόμιο να κατέχει την πρωτιά ανάμεσα στις χώρες που εμφάνισαν αυξήσεις στο χωράφι. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής, η Ελλάδα κατέγραψε αύξηση 22% στις εν λόγω τιμές, με τη δεύτερη Κύπρο να ακολουθεί σε μεγάλη απόσταση (+11%).
Τον Νοέμβριο, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης τιμών των τροφίμων αυξήθηκε κατά 9% και η ακρίβεια στα ράφια των σούπερ μάρκετ συνεχίζει να αποτελεί ένα άλυτο γρίφο για τα νοικοκυριά. Η τιμή του ελαιόλαδου έχει εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα ύψη +101% , ενώ μόνο το Νοέμβριο αυξήθηκε κατά 31,4% σε ετήσια βάση. Επίσης οι τιμές των φρούτων (+30%) και λαχανικών (+35%) έχουν επίσης πάρει την ανιούσα τους τελευταίους μήνες, χωρίς να υφίσταται η παραμικρή ένδειξη για μείωσή τους.
Αντιθέτως οι τελευταίες έρευνες του ΙΕΛΚΑ και άλλων φορέων, δείχνουν ότι οι ανατιμήσεις των τροφίμων δεν θα κοπάσουν άμεσα, αλλά θα συνεχιστούν και το 2024. Αναμένεται, βάσει των εκτιμήσεων, να κυμανθούν μεσοσταθμικά στο 4,6% μέσα στη νέα χρονιά, αποτελώντας ένα σταθερό πυλώνα επιβάρυνσης για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Η εικόνα τον Νοέμβριο
Τον Νοέμβριο, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο πληθωρισμός επιβραδύνθηκε από το 3,4% τον Οκτώβριο, στο 3%, αλλά ο δείκτης τιμών των τροφίμων αυξήθηκε κατά 9%.
Από τα αναλυτικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι η διαμόρφωση του πληθωρισμού στο 3% τον Νοέμβριο προήλθε από τις αυξήσεις των δεικτών κατά:
- 9,0% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί και δημητριακά, κρέατα (γενικά), ψάρια (γενικά), γαλακτοκομικά και αυγά, έλαια και λίπη, φρούτα (γενικά), λαχανικά (γενικά), ζάχαρησοκολάτες-γλυκά-παγωτά, λοιπά τρόφιμα, καφέ-κακάο-τσάι, μεταλλικό νερό-αναψυκτικά-χυμούς φρούτων.
- 2,6% στην ομάδα Αλκοολούχα ποτά και καπνός, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα).
- 6,4% στην ομάδα Ένδυση και υπόδηση, λόγω αύξησης των τιμών στα είδη ένδυσης και υπόδησης.
- 1,5% στην ομάδα Διαρκή αγαθά-Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού, οικιακές υπηρεσίες.
- 5,5% στην ομάδα Υγεία, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: φαρμακευτικά προϊόντα, ιατρικές-οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες, νοσοκομειακή περίθαλψη.
- 2,8% στην ομάδα Αναψυχή-Πολιτιστικές δραστηριότητες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: διαρκή αγαθά αναψυχής, μικρά είδη αναψυχής-άνθη-κατοικίδια ζώα, κινηματογράφους-θέατρα, πακέτο διακοπών. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών στον εξοπλισμό επεξεργασίας ήχου και εικόνας.
- 3,5% στην ομάδα Εκπαίδευση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: δίδακτρα προσχολικής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, δίδακτρα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δίδακτρα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
- 4,7% στην ομάδα Ξενοδοχεία-Καφέ-Εστιατόρια, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα εστιατόρια-ζαχαροπλαστείακαφενεία-κυλικεία. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών στα ξενοδοχεία-μοτέλ-πανδοχεία.
- 1,9% στην ομάδα Άλλα αγαθά και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: κομμωτήρια και καταστήματα προσωπικής φροντίδας, άλλα είδη ατομικής φροντίδας, ασφάλιστρα υγείας, ασφάλιστρα οχημάτων.
