Η γεωστρατηγική σύμπλευσης της Ελλάδας με το Ισραήλ και την Κύπρο στην Ανατολική Μεσόγειο, έχει προξενήσει έκδηλο εκνευρισμό στην Τουρκία. Η δημιουργία ενός σταθερού πυλώνα συνεργασίας μεταξύ Αθήνας και Τελ Αβίβ που διαθέτει πλέον σαφή γεωπολιτικά και αμυντικά χαρακτηριστικά, αποτελεί κόκκινο πανί για την Άγκυρα, η οποία αντιδρά και εγκαταλείπει τη στρατηγική των «ήρεμων νερών» στο Αιγαίο.
Επιλέγει ξανά να οξύνει και να προκαλέσει την Αθήνα, επαναφέροντας το «όπλο» των παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου της Ελλάδας. Οι παραβιάσεις λειτουργούν ως αντιστάθμισμα ισχύος και ως μήνυμα ότι η Τουρκία δεν αποδέχεται τη νέα περιφερειακή ισορροπία. Και η αλήθεια είναι ότι για την Άγκυρα που διέπεται από μεγαλοϊδεατισμό και υπέρμετρη φιλοδοξία για τον ρόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο και προτάσσει τον αναθεωρητισμό για το status quo στο Αιγαίο, μαζεύτηκαν πολλά το τελευταίο διάστημα.
Ο Ερντογάν και οι συνεργάτες του είδαν την Ελλάδα να ενισχύεται σημαντικά σε γεωενεργειακό αλλά αμυντικό επίπεδο. Σε διάστημα μερικών μηνών η Αθήνα προχώρησε στη δημοσιοποίηση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, αναβάθμισε το γεωενεργειακό της ρόλο με τον Κάθετο Διάδρομο και την ηλεκτρική διασύνδεση με την Κύπρο και συμμάχησεμε αμερικανικούς κολοσσούς για έρευνες υδρογονανθράκων νοτίως στην Κρήτη, αποδυναμώνοντας συντριπτικά το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Η εκμετάλλευση κοιτασμάτων, οι ενεργειακές υποδομές και η προοπτική μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Ευρώπη- με την Ελλάδα σε πρωταγωνιστικό ρόλο- δημιουργούν έναν ενεργειακό διάδρομο που παρακάμπτει την Τουρκία.
Για την Άγκυρα, αυτό δεν είναι απλώς οικονομικό ζήτημα. Είναι ζήτημα ισχύος και επιρροής. Η Τουρκία επιδιώκει να καταστεί ενεργειακός κόμβος της περιοχής – και η τριμερής συνεργασία υπονομεύει αυτό το αφήγημα.
Η αμυντική συμμαχία με το Ισραήλ και η θωράκιση της Ελλάδας
Πέρα από την ενέργεια, ο άξονας Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ έχει αποκτήσει και σαφή αμυντική διάσταση. Κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, ανταλλαγή πληροφοριών και συνεργασία σε τομείς υψηλής τεχνολογίας, όπως τα drones και η κυβερνοασφάλεια, ενισχύουν την αποτρεπτική ισχύ των τριών χωρών. Παράλληλα η ενίσχυση της ελληνικής αποτρεπτικής ισχύος (Rafale, F-16 Viper, Belharra) και οι αμυντικές συμφωνίες με Γαλλία και ΗΠΑ, εντείνουν την ανησυχία στην Αγκυρα, η οποία συνεχίζει να… παλεύει για την επανείσοδο στο πρόγραμμα των F-35, χωρίς όμως ορατά αποτελέσματα.
Το τουρκικό αφήγημα
Η τουρκική ηγεσία επιχειρεί να παρουσιάσει την τριμερή ως «μέτωπο αποκλεισμού», καλλιεργώντας το αφήγημα μιας Τουρκίας που δήθεν περικυκλώνεται.
Είναι πρόδηλο, πάντως, ότι η Άγκυρα αλλάζει ρότα και επανέρχεται στο «γνωστό» παιχνίδι των προκλήσεων απέναντι στην Αθήνα, περιμένοντας ότι η τελευταία θα «τσιμπήσει» και θα παρασυρθεί σε μια δίνη κλιμάκωσης και ενδεχομένως «θερμών» επεισοδίων.
Το ΥΠΕΞ γνωρίζει καλά την τουρκική τακτική και αντιπαρατάσσει μια ξεκάθαρη στρατηγική. Σταθερή αποτροπή, διπλωματική κινητοποίηση και καθαρό μήνυμα ότι η κυριαρχία δεν διαπραγματεύεται.
