Η πλήρης διακοπή του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη είναι ένα «πιθανό σενάριο», δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε σήμερα από τις Βρυξέλλες.
Η Επιτροπή προτείνει όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ να μειώσουν, σε εθελοντική βάση, την κατανάλωση φυσικού αερίου κατά 15%, από την 1η Αυγούστου 2022 ως την 31η Μαρτίου 2023, σε σχέση με τη μέση κατανάλωσή τους την περίοδο 2016-2021. Ωστόσο, αυτή η μείωση θα γίνει δεσμευτική για όλα τα κράτη-μέλη, σε περίπτωση που η Επιτροπή κηρύξει κατάσταση ενεργειακού συναγερμού στην ΕΕ, διευκρίνισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Η Ρωσία μας εκβιάζει. Η Ρωσία χρησιμοποιεί την ενέργεια ως όπλο. Επομένως, είτε με μεγάλη είτε με ολική διακοπή του εφοδιασμού ρωσικού φυσικού αερίου, η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη», δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής.
Ερωτηθείσα αν τα κράτη-μέλη της ΕΕ είναι πρόθυμα να εγκρίνουν τις οριζόντιες περικοπές (15%) στο φυσικό αέριο, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απάντησε ότι όλες οι χώρες πρέπει να καταλάβουν πόσο αλληλένδετες είναι μεταξύ τους. «Πρέπει να μείνουμε ενωμένοι και να δείξουμε αλληλεγγύη και στο αέριο. Είναι προς το συμφέρον μας να μειώσουμε την κατανάλωση πριν από μία ενδεχόμενη σημαντική διακοπή από τη Ρωσία», δήλωσε.
«Η Gazprom αποδείχθηκε ένας εντελώς αναξιόπιστος προμηθευτής. Δεν είναι προβλέψιμο τί θα πράξει», ανέφερε στη συνέχεια η φον ντερ Λάιεν λέγοντας: «Εμείς προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο σενάριο». Η ίδια εξήγησε ότι η κατάσταση ενεργειακού συναγερμού θα σημάνει στην ΕΕ, μετά από μια δραστική ή ολική μείωση του ρωσικού αερίου. Σε αυτή την περίπτωση, η μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου θα γίνει δεσμευτική για όλες τις χώρες, τόνισε.
Για να θεσπιστεί ο στόχος μείωσης της ζήτησης φυσικού αερίου κατά 15%, η Επιτροπή προτείνει ένα νέο νομοθετικό εργαλείο - ένα νέο κανονισμό προς το Συμβούλιο (κράτη-μέλη), βάσει του 'Αρθρου 122 της Συνθήκης. Ο νέος κανονισμός θα δώσει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να κηρύξει, μετά από διαβούλευση με τα κράτη-μέλη, «Ενωσιακό Συναγερμό» (Union Alert), σε περίπτωση σοβαρού κινδύνου έλλειψης φυσικού αερίου και να καταστήσει υποχρεωτικό το στόχο μείωσης της ζήτησης αερίου σε όλα τα κράτη-μέλη. Ο κανονισμός απαιτεί έγκριση με ειδική πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ. Στόχος είναι να εγκριθεί στο έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ που θα γίνει στις Βρυξέλλες στις 26 Ιουλίου. Ωστόσο, κάποιες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν συμφωνούν, ζητώντας η μείωση της κατανάλωσης να είναι ανάλογη της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία.
Η Επιτροπή εκτιμά ότι αν οι χώρες της ΕΕ δράσουν έγκαιρα και συντονισμένα, η αρνητική επίπτωση από τη μείωση κατανάλωσης φυσικού αερίου στο ΑΕΠ θα είναι κατά μέσο όρο της τάξεως του 0,6%. Σε περίπτωση, όμως, που η ΕΕ αργήσει να αναλάβει δράση και η Ρωσία διακόψει απότομα και πλήρω τη ροή του αερίου, η αρνητική επίπτωση στο ΑΕΠ της ΕΕ εκτιμάται ότι θα είναι μεταξύ 0,9%-1,5%.
Η Επιτροπή προτείνει μέτρα που μπορούν να λάβουν οι κυβερνήσεις για να περιορίσουν τη χρήση φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένων κινήτρων σε βιομηχανίες που μειώνουν τη χρήση αερίου, αλλά και όρια στις θερμοκρασίες θέρμανσης και ψύξης σε δημόσια κτίρια. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει επίσης να αποφασίσουν τη σειρά με την οποία θα αναγκάσουν τις βιομηχανίες να κλείσουν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης εφοδιασμού.
Τα νοικοκυριά χαρακτηρίζονται ως «προστατευόμενοι καταναλωτές» σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ και θα προστατεύονται από περιορισμούς. «Οι υφιστάμενοι κανόνες της ΕΕ για την ασφάλεια του εφοδιασμού εγγυώνται ότι οι προστατευμένοι πελάτες, δηλαδή τα νοικοκυριά και οι βασικές κοινωνικές υπηρεσίες, όπως τα νοσοκομεία και τα σχολεία, εξαιρούνται από κάθε μέτρο για δελτίο αερίου», τονίζει η Επιτροπή. Τα μέτρα που προτείνονται για εξοικονόμηση κατανάλωσης φυσικού αερίου επικεντρώνονται στη βιομηχανία. Ωστόσο, όλοι μπορούν να συμβάλουν στην εξοικονόμηση αερίου. «Η διαχείριση της εξοικονόμησης ενέργειας σε όλους τους τομείς της οικονομίας σήμερα θα είναι πολύ λιγότερο δαπανηρή από την εσπευσμένη περικοπή της βιομηχανικής παραγωγής αύριο», τονίζει η Επιτροπή.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επικαιροποιήσουν τα εθνικά τους σχέδια έκτακτης ανάγκης έως τα τέλη Σεπτεμβρίου για να δείξουν πώς σκοπεύουν να επιτύχουν τον στόχο μείωσης και θα πρέπει να αναφέρουν στην Επιτροπή την πρόοδο κάθε δύο μήνες.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
