Μια νέα οικονομική νοοτροπία φαίνεται να κερδίζει έδαφος στις νεότερες γενιές επενδυτών: ο λεγόμενος «οικονομικός μηδενισμός» (financial nihilism). Πρόκειται για τη στροφή πολλών νέων ενηλίκων σε υψηλού ρίσκου επενδυτικές επιλογές, από κρυπτονομίσματα και μετοχές-"meme", μέχρι στοιχήματα σε αθλητικά γεγονότα και options trading, σε μια προσπάθεια να κυνηγήσουν γρήγορα κέρδη, την ώρα που οι παραδοσιακοί στόχοι οικονομικής ασφάλειας μοιάζουν όλο και πιο άπιαστοι.
Σύμφωνα με αναλυτές, η συμπεριφορά αυτή δεν είναι απλώς «τυχοδιωκτισμός», αλλά μια λογική αντίδραση σε ένα περιβάλλον όπου η συσσώρευση πλούτου με παραδοσιακά μέσα γίνεται όλο και δυσκολότερη. Οι υψηλές τιμές ακινήτων, η ακρίβεια, το βάρος των φοιτητικών δανείων και η αβεβαιότητα για την αγορά εργασίας οδηγούν πολλούς νέους στο συμπέρασμα ότι «αν το παιχνίδι είναι χαμένο, ίσως αξίζει το ρίσκο».
Η τάση αυτή εξηγεί την εκτόξευση των μετοχών τύπου meme, την άνθηση των crypto και των παραγώγων, αλλά και την ανάπτυξη πλατφορμών στοιχηματισμού και prediction markets.
Στοιχεία δείχνουν ότι οι επενδυτές ηλικίας 18-34 ετών καταγράφουν σταθερά τη χαμηλότερη καταναλωτική εμπιστοσύνη σε σχέση με άλλες ηλικιακές ομάδες, ανατροπή ιστορικής τάσης.
Από τα GameStop έως τα meme coins
Η εποχή της πανδημίας σηματοδότησε το ξέσπασμα αυτής της «κουλτούρας ρίσκου». Οι μετοχές εταιρειών όπως GameStop και AMC έγιναν το σύμβολο μιας νέας γενιάς που επιδιώκει μεγάλα κέρδη με γρήγορα "στοιχήματα".
Σήμερα, νέα "meme stocks" όπως η OpenDoor και η Kohl’s καταγράφουν εκρηκτικές ανόδους, ενώ οι συναλλαγές σε options αυξήθηκαν κατά 18% τον Αύγουστο σε σχέση με πέρυσι, με τον συνολικό όγκο να ξεπερνά τα 1,2 δισ. συμβόλαια.
Παράλληλα, τα crypto παραμένουν πόλος έλξης: έρευνα της U.S. Bank δείχνει ότι η Gen Z (Γενιά Ζ) είναι η γενιά με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα τα επόμενα χρόνια.
Το αδιέξοδο της παραδοσιακής οικονομίας
Η αίσθηση αδιεξόδου ενισχύεται από τη δυσκολία επίτευξης παραδοσιακών οικονομικών στόχων. Η ιδιοκατοίκηση, που για δεκαετίες θεωρούνταν ορόσημο επιτυχίας, μοιάζει απλησίαστη: τρεις στους δέκα νέους δηλώνουν ότι έχουν εγκαταλείψει κάθε σκέψη αγοράς -πολλοί ακόμα και ενοικίασης- σπιτιού λόγω κόστους.
Παράλληλα, η αβεβαιότητα γύρω από το μέλλον της Κοινωνικής Ασφάλισης στις ΗΠΑ και η εκτόξευση του χρέους από πιστωτικές κάρτες και δάνεια συνθέτουν ένα περιβάλλον έντονης ανασφάλειας.
Όπως σημειώνουν οικονομολόγοι, η αίσθηση κοινωνικού αποκλεισμού, είτε από την αγορά εργασίας, είτε από την πρόσβαση σε παραδοσιακά μονοπάτια ευημερίας, οδηγεί στη λογική του «όλα ή τίποτα».
Αν και οι νεότεροι επενδυτές γνωρίζουν ότι οι στρατηγικές αυτές δεν είναι βιώσιμες μακροπρόθεσμα, πολλοί συνεχίζουν να τις ακολουθούν με στόχο να συσσωρεύσουν κεφάλαιο, που αργότερα θα διοχετεύσουν σε ασφαλέστερες τοποθετήσεις, όπως δείκτες μετοχών ή αποταμιευτικούς λογαριασμούς.
Το φαινόμενο του «οικονομικού μηδενισμού» αναδεικνύει μια βαθιά αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο η νέα γενιά αντιλαμβάνεται τον πλούτο και την ασφάλεια: σε μια εποχή όπου τα παραδοσιακά όνειρα μοιάζουν απρόσιτα, η ανάληψη υπερβολικού ρίσκου μετατρέπεται σε μια μορφή στρατηγικής επιβίωσης.
A.N
