To Pokemon Go έχει βρεθεί στο επίκεντρο διεθνώς τόσο θετικά, όσο και αρνητικά, ως ένα ακόμα «σημείο των καιρών». Όντως είναι εντυπωσιακό -και πιθανώς άξιο κοινωνιολογικής ανάλυσης- το πόσο μεγάλη δημοτικότητα απέκτησε σε μία μόλις εβδομάδα σε όλο τον κόσμο, υπερβαίνοντας ακόμα και το Tinder, το Twitter και το Facebook σε χρήση. Κάτι που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον όσο αφορά το Pokemon, είναι η πληθώρα αναφορών που υπάρχουν ήδη, για το ότι έχει θετικές επιδράσεις στους ανθρώπους που ασχολούνται με αυτό. Πολλοί είναι οι χρήστες των μέσω κοινωνικής δικτύωσης που αναφέρουν ότι το παιχνίδι αυτό τους βοηθά στη νοητική και ψυχική τους υγεία. Πολλοί άνθρωποι επίσης χρησιμοποιούν στις αναφορές τους τη λέξη «κοινωνικοποίηση», δίνοντας έμφαση στο ότι το Pokemon Go βοηθά τους ανθρώπους να συνδεθούν ο ένας με τον άλλο.
Τελικά το Pokemon Go αποτελεί μία πολύ ενδιαφέρουσα τροπή στην 18ετή συζήτηση και έρευνα για τη σχέση του internet με τη μοναξιά. Το 1998 ο Kraut και η ομάδα ερυνητών του δημοσίευσαν την πασίγνωστη μελέτη τους για το «Παράδοξο του Internet» (Internet Paradox, Kraut et al.), η οποία είχε διαπιστώσει ότι, όσο περισσότερη είναι η χρήση του internet, τόσο αυξάνεται η μοναξιά. Επρόκειτο για ένα παράδοξο, αφού η κοινωνικοποίηση και η επικοινωνία ήταν από τις πιο σημαντικές λειτουργίες του διαδικτύου. Πως μπορούσε ένα μερικώς κοινωνικό εργαλείο να οδηγεί σε αυξημένη μοναξιά;
Η συζήτηση εξελισσόταν μαζί με το internet και πολλές από τις σχετικές μελέτες σήμερα εστιάζουν πολύ πιο συγκεκριμένα στα social media. Για παράδειγμα ο Song και η ομάδα του (2014, Song et al.) έκαναν μία μετα-ανάλυση οκτώ μελετών, εξετάζοντας εάν το Facebook ειδικότερα προκαλεί μοναξιά. Από όλες τις μελέτες προέκυψε ότι οι μοναχικοί άνθρωποι τείνουν να χρησιμοποιούν περισσότερο το Facebook, ωστόσο το να χρησιμοποιεί κάποιος το facebook περισσότερο δεν οδηγεί απαραίτητα στη μοναξιά.
Το ερώτημα εξελίχθηκε τότε σε "πώς χρησιμοποιούν οι άνθρωποι το facebook;" Σε μία ολοκληρωμένη, διαχρονική μελέτη οι Burke, Marlow και Lento (2010) διαπίστωσαν ότι τα άτομα που χρησιμοποιούσαν το Facebook για επικοινωνία με φίλους τους, εμφάνιζαν χαμηλότερα επίπεδα μοναξιάς από αυτά που το χρησιμοποιούσαν για να καταναλώνουν περιεχόμενο.
Στο βιβλίο της «Μόνοι Μαζί» (Alone Together) –και την ομιλία TED που ακολούθησε- η Sherry Turkle υποστήριξε ότι η τεχνολογία από μόνη της αλλάζει τον τρόπο που επικοινωνούμε ο ένας με τον άλλο και το πως βλέπουμε τις σχέσεις.
Πρόσφατη μελέτη των Pittman και Reich (2016) εξέτασε τη χρήση του Instragram και τη μοναξιά, υποθέτοντας ότι τα βασιζόμενα σε εικόνες μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν διαφορετική επίδραση στους χρήστες απ’ ότι αυτά που βασίζονται σε κείμενο. Όντως, τα αποτελέσματα της μελέτης τους σε 274 φοιτητές έδειξαν ότι αυτοί ήταν πιο χαρούμενοι, αισθάνονταν λιγότερο μοναξιά και ήταν πιο ικανοποιημένοι με τη ζωή, όσο περισσότερο χρησιμοποιούσαν social media βασιζόμενα στις εικόνες.
Πέραν του πως χρησιμοποιούμε συγκεκριμένα social media, είναι πιθανό διαφορετικά format στο Internet να έχουν διαφορετικές επιδράσεις στη μοναξιά. Η μελέτη των Pittman και Reich (2016) δείχνει να υποδηλώνει, ότι τα formats μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτό.
Και αυτό μας φέρνει πίσω στα παιχνίδια και το φαινόμενο Pokemon Go. Προφανώς και δεν υπάρχει ακόμα έρευνα ως προς το εάν το Pokemon Go κάνει τους παίκτες να αισθάνονται λιγότερο μοναξιά. Ωστόσο, υπάρχουν σχετικές έρευνες για το επίσης πολύ δημοφιλές «World of Warcraft» (WoW).
Δημοσιευμένη έρευνα του 2013 δεν είχε βρει συγκεκριμένη σχέση ανάμεσα στη χρήση του WoW και τη μοναξιά. Σε πιο πρόσφατη μελέτη οι Marton και Loksa (2015) εξέτασαν εάν οι παίκτες αισθάνονταν λιγότερο μόνοι και λιγότερο κοινωνικό άγχος μέσα στο WoW απ’ ότι στον πραγματικό κόσμο. Έλαβαν 161 απαντήσεις από παίκτες του παιχνιδιού (κυρίως άνδρες, 88%) και διαπίστωσαν ότι όντως, οι συγκεκριμένοι παίκτες αισθάνονταν λιγότερο μόνοι και λιγότερο κοινωνικό άγχος σε αυτό το εικονικό περιβάλλον απ’ ότι στην πραγματική ζωή. Η δομή του παιχνιδιού με κάποιο τρόπο καθιστούσε την κοινωνικοποίηση και την αλληλεπίδραση ευκολότερη απ’ ότι στον έξω κόσμο.
Φαίνεται ότι και το Pokemon Go ίσως κάνει το ίδιο πράγμα.
Μάλιστα, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το Pokemon Go είναι ένας πολύ καλύτερος τρόπος για να βρει κάποιος ραντεβού απ’ ότι άλλες δημοφιλείς εφαρμογές του είδους όπως το Tinder.
Εν κατακλείδι, στο ήδη μερικών γενεών ερώτημα, εάν το Internet προκαλεί μοναξιά, πλέον οι απαντήσεις αρχίζουν να εξαρτώνται όχι μόνο από το πως το χρησιμοποιεί κάποιος, αλλά επίσης και από το τί χρησιμοποιεί κάποιος μέσα στο Internet. Ορισμένα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης (μέσα, παιχνίδια, εφαρμογές) δείχνουν να διευκολύνουν την ανθρώπινη σύνδεση πολύ περισσότερο από άλλα.
