Δύο νέες αποφάσεις επί συλλογικών αγωγών από καταναλωτικές ενώσεις δικαιώνουν τους δανειολήπτες στεγαστικών με ρήτρα ελβετικού φράγκου, επιβεβαιώνοντας ότι η κατεύθυνση που έχουν λάβει οι αποφάσεις των δικαστηρίων είναι σαφώς αρνητική για τις τράπεζες.
Με τις δύο αποφάσεις του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (υπ’ αριθμ. 779/2017 για αγωγή κατά της Εθνικής και 800/2017 κατά της Alpha Bank), οι δικαστές επιβεβαιώνουν την ήδη δημοσιευμένη πρωτόδικη απόφαση επί συλλογικής αγωγής κατά της Eurobank, κρίνοντας ότι είναι καταχρηστικός ο όρος που υποχρεώνει τους δανειολήπτες να εξυπηρετούν τα δάνειά τους με βάση την εκάστοτε ισοτιμία του ελβετικού φράγκου με το ευρώ και απαγορεύοντας στις τράπεζες να τον εφαρμόζουν.
Γίνεται, δηλαδή, δεκτό από το δικαστήριο ότι οι τράπεζες έχουν την υποχρέωση να δεχθούν την εξόφληση των δανείων με βάση την ισοτιμία κατά το χρόνο εκταμίευσής τους, χωρίς τις πρόσθετες επιβαρύνσεις που προκάλεσε και συνεχίζει να προκαλεί στους δανειολήπτες η μεγάλη άνοδος που έχει σημειώσει το ελβετικό φράγκο.
Οι δύο αποφάσεις δέχονται ότι τα ποσά των δανείων που χορηγήθηκαν προέρχονταν από μετατροπή ελβετικών φράγκων σε ευρώ και, στην πραγματικότητα, δεν επρόκειτο για απλά δάνεια, αλλά για σύνθετα προϊόντα επενδυτικού χαρτοφυλακίου, η κατανόηση των οποίων προϋπέθετε την ύπαρξη εξειδικευμένων γνώσεων από τους δανειολήπτες, αλλά και κατάλληλης ενημέρωσης από τις τράπεζες.
Όχι μόνο οι καταναλωτές δεν είχαν τέτοιες εξειδικευμένες γνώσεις, αλλά και οι τράπεζες, όπως δέχονται οι δύο δικαστικές αποφάσεις, δεν παρείχαν επαρκή, σαφή και πλήρη ενημέρωση των καταναλωτών για τους απορρέοντες από αυτού του είδους τις συμβάσεις κινδύνους.
Τονίζεται, μάλιστα, ότι αυτή η ενημέρωση θα έπρεπε να είχε παρασχεθεί από υπαλλήλους ειδικά πιστοποιημένους, σύμφωνα με το σχετικό θεσμικό πλαίσιο για την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών (νόμοι 2836/2000, 3371/2005 και 3606/2007).
Πάντως, οι δανειολήπτες έχουν ακόμη αρκετό δρόμο μέχρι την οριστική δικαίωση. Κεφαλαιώδη σημασία θα έχει η απόφαση που θα εκδοθεί μέσα στο 2018, μετά την πρόσφατη συζήτηση της έφεσης της Eurobank κατά της πρωτόδικης απόφασης επί συλλογικής αγωγής.
Από αυτή την πρώτη, τελεσίδικη απόφαση θα αρχίσουν οι δικαστικές διαδικασίες να έχουν αποτελέσματα για τους δανειολήπτες, είτε επηρεάζοντας τις αποφάσεις που θα εκδίδονται επί ατομικών αγωγών, είτε αν ο υπουργός Ανάπτυξης εκδώσει απόφαση, όπως είχε συμβεί το 2008, για να προσδώσει κανονιστική ισχύ στην απόφαση του δικαστηρίου.
