Λίγες ώρες προτού οι Γερμανοί μάθουν ποιος θα είναι ο νέος καγκελάριος της χώρας τα γερμανικά μέσα προβαίνουν σε έναν απολογισμό της θητείας του Όλαφ Σολτς. Γιατί πήγε τόσο άσχημα η θητεία του; Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που θεωρούνταν ως ένας από τους ικανότερους πολιτικούς της χώρας. Τώρα ακόμη και τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού έπαψαν να πιστεύουν στις ηγετικές ικανότητες του\
Εάν ρωτήσει κανείς τον ίδιο τον Σολτς, θα απαντήσει πως «φταίνε οι αντίξοες συνθήκες». Αυτό έχει φυσικά μία βάση. Στα τρία χρόνια που πέρασε στην καγκελαρία έλαβαν χώρα ιστορικές κρίσεις, οι οποίες κατέστησαν μάλλον αδύνατη την ομαλή διακυβέρνηση της χώρας. Επιπλέον, ο κυβερνητικός συνασπισμός δεν είχε καμία προηγούμενη εμπειρία διακυβέρνησης, ενώ το FDP και οι Πράσινοι υποστήριζαν συχνά αντικρουόμενες θέσεις.
Όλα αυτά ισχύουν. Ταυτοχρόνως όμως «ακόμη και τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού έχασαν την πίστη τους στις ηγετικές ικανότητες του Σολτς, όταν το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ως αντισυνταγματικό τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό της κυβέρνησης. Ο ηγέτης του FDP Κρίστιαν Λίντνερ είχε πειστεί για αυτό το λογιστικό κατασκεύασμα από τον Σολτς – και από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα η εμπιστοσύνη αλλά και η δημοσιονομική βάση της κυβέρνησης, την οποία επινόησε ο Σολτς, κατέρρευσαν», παρατηρεί η ZEIT.
«Αυτός ο καγκελάριος, που πάντοτε θεωρούσε εαυτόν ως εξυπνότερο από τους άλλους, όχι μόνο υπερεκτίμησε τον εαυτό του, αλλά, από το υψηλό σημείο από το οποίο κοιτάζει τους συνανθρώπους του, υποτίμησε και το μέγεθος τριών προκλήσεων που κλήθηκε να αντιμετωπίσει», σχολιάζει με καυστικό τρόπο η Handelsblatt.
«Ο Σολτς ήταν ο πρώτος καγκελάριος που έπρεπε να κυβερνήσει με έναν τρικομματικό συνασπισμό. […] Και τελικά δεν τα κατάφερε, διότι τα κόμματα τσακώνονταν πολύ συχνά δημοσίως. Δημιουργούσαν έτσι ένα μόνιμο χάος, το οποίο είχε μία δυναμική να οδηγήσει την κυβέρνηση σε διάλυση, κάτι που επίσης υποτίμησε ο Σολτς. Και αυτό ήταν ένα μοιραίο λάθος.
Η δύναμη της συνήθειας
Η δεύτερη πρόκληση ήταν η ιστορική καμπή κατά την οποία ανέλαβε τα ηνία της χώρας: καμία ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν κλήθηκε να αντιμετωπίσει τόσο τεράστιες προκλήσεις στην εξωτερική πολιτική, όσο αυτές που αντιμετώπισε η κυβέρνηση Σολτς. […] Και ο κόσμος φυσικά συνέχισε να γυρίζει, ενώ ο καγκελάριος προσπαθούσε να αναλάβει δράση, […] χωρίς όμως να μπορεί να λάβει αποφάσεις γρήγορα. Έτσι, η Γερμανία έγινε μεν η δεύτερη μεγαλύτερη υποστηρίκτρια δύναμη της Ουκρανίας, αλλά μονίμως δινόταν η εντύπωση πως αυτό συμβαίνει σε αντίθεση με τη θέληση του καγκελαρίου».
Και τέλος, η πρόκληση της οικονομίας: «η Γερμανία βρίσκεται πλέον εδώ και δύο χρόνια σε ύφεση και το 2025 ενδέχεται να είναι ένα ακόμη έτος με ύφεση. Και αυτό δεν είναι σε καμία περίπτωση ένα πράσινο οικονομικό θαύμα, όπως αυτό που έλεγε πως θα φέρει ο Σολτς.
Τρία χρόνια μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ο Σολτς δεν μπορεί ακόμη να παρουσιάσει ένα σχέδιο για αλλαγή πολιτικής ρότας. «Ο καγκελάριος βλέπει τον εαυτό του ως έναν μεταρρυθμιστή», συνεχίζει η Handelsblatt. «Όμως ούτε καν στον τρέχοντα προεκλογικό αγώνα δεν μπόρεσε να εξηγήσει πώς θα φέρει μία πραγματική αλλαγή. […] Εν τέλει δεν έχει καμία σημασία το εάν ο μελλοντικός καγκελάριος θα λέγεται Σολτς ή όχι. Όποιος και αν είναι αυτός όμως θα πρέπει να αντιληφθεί το αξίωμα με εντελώς διαφορετικό τρόπο σε σύγκριση με τα τελευταία τρία χρόνια».
Γιατί ο Φρίντριχ Μερτς;
Η Süddeutsche Zeitung επιδιώκει να αναλύσει τη… δύναμη της συνήθειας στις γερμανικές εκλογές, αλλά και τους λόγους που ο Φρίντριχ Μερτς αποτελεί μία ιδιάζουσα περίπτωση πολιτικού, ο οποίος «υπό κανονικές συνθήκες» μάλλον δεν θα γινόταν ποτέ καγκελάριος.
«Στη Γερμανία τίποτα δεν είναι πιο ισχυρό από τη δύναμη της συνήθειας», γράφει η εφημερίδα του Μονάχου, φέρνοντας ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της συνθήκης την Άνγκελα Μέρκελ: «Τέσσερις φορές κέρδισε η πολιτικός των Χριστιανοδημοκρατών την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας των πολιτών. Οταν αποφάσισε οικειοθελώς μετά από 16 χρόνια να αποχωρήσει, οι πολίτες ψήφισαν τον αντικαγκελάριό της. Αυτός ήταν βέβαια σοσιαλδημοκράτης, αλλά μπορούσε να μιμηθεί τη Μέρκελ πολύ καλά. Με τον Όλαφ Σολτς οι Γερμανοί επέλεξαν το 2021 τη συνέχιση, "το συνηθισμένο". Ομως, τρεισήμισι χρόνια αργότερα ο κόσμος έχει αλλάξει και επομένως απαιτείται μία νέα πολιτική, τόσο από άποψη προγράμματος όσο και από άποψη ύφους».
Εκτός κι αν συμβεί κάποια σημαντική ανατροπή των δεδομένων, ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας θα είναι ο Φρίντριχ Μερτς – κάτι που «σε μία νορμάλ εποχή» μάλλον δεν θα συνέβαινε κατά τη SZ. «Οι καιροί όμως δεν είναι φυσιολογικοί. Ο Μερτς, με τον συντηρητικό του βολονταρισμό, ενσαρκώνει το πνεύμα της εποχής. Και ακριβώς επειδή επέδειξε την αποφασιστικότητά του, δεν δέχτηκε και σοβαρό πλήγμα η δημοτικότητά του δημοσκοπικά.
[…] Ο διαφαινόμενος νικητής των εκλογών δεν είναι ιδιαιτέρως δημοφιλής στους Γερμανούς – και αυτό είναι κάτι που ισχύει μάλλον για ολόκληρη την πολιτική ηγεσία. Σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς όμως η χώρα χρειάζεται σε κάθε περίπτωση έναν καπετάνιο, ο οποίος θα έρθει σε ρήξη με τη δύναμη της συνήθειας»
ΠΗΓΗ: Deutsche Welle/Γιώργος Πασσάς
