Απειλή για τη ρύθμιση του χρέους αποτελεί η καθυστέρηση σχηματισμού κυβέρνησης στη Γερμανία και η προοπτική πιθανών νέων εκλογών στην ισχυρότερη χώρα της Ευρωζώνης.
Η αποτυχία του σχεδίου «Τζαμάικα» προκαλεί προβληματισμό στο οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης καθώς ο χρόνος για το χρέος «τρέχει» και το deadline που έχει δώσει το ΔΝΤ είναι ο Φεβρουάριος.
Όσο το πολιτικό σκηνικό στη Γερμανία είναι ρευστό, είναι προφανές πως η Ελλάδα και το ΔΝΤ δεν θα έχουν ξεκάθαρη θέση για το τι ακριβώς θέλει η Γερμανία για το ελληνικό χρέος. Συγκεκριμένα αυτό που εκκρεμεί είναι ο προσδιορισμός και η εξειδίκευση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για την απομείωση του ελληνικού χρέους. Όμως εάν δεν υπάρχει υπουργός Οικονομικών στη Γερμανία, είναι σαφές πως η συζήτηση δεν μπορεί να προχωρήσει.
Το πρόβλημα διογκώνεται περισσότερο, καθώς, αρκετοί στη Γερμανία δεν θέλουν μια γενναιόδωρη ρύθμιση για το ελληνικό χρέος, ενώ η ελληνική υπόθεση αποτέλεσε και θέμα συζήτησης κατά τις συζητήσεις των κομμάτων για τον σχηματισμό κυβέρνησης, όπου καταγράφηκαν ισχυρές διαφωνίες.
Κοντολογίς, οι Γερμανοί πολιτικοί έχουν τα δικά τους προβλήματα και δύσκολα θα ασχοληθούν, όσο παραμένει η ρευστότητα, με το ελληνικό χρέος.
Τα χειρότερα σενάρια για την Ελλάδα, θα είναι δύο:
1. Η αποχώρηση της Άγκελα Μέρκελ από την Καγκελαρία, σύμφωνα με ένα σενάριο που μετέδωσε η Deutshce Welle, (https://www.sofokleousin.gr/archives/363557.html ) και ο σχηματισμός κυβέρνησης υπό άλλο πρόσωπο. Παρά τις αντιθέσεις που ήταν έντονες τον πρώτο καιρό, υπάρχει μια πολύ καλή επικοινωνία με τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Επίσης η ίδια η κ. Μέρκελ, φρέναρε τον πρώην Γερμανό ΥΠΟΙΚ, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, όταν δρομολογούσε αποφάσεις κατά της Ελλάδας, με αποκορύφωμα το Grexit τον Ιούλιο του 2015.
2. Η διεξαγωγή νέων εκλογών τον Απρίλιο, που θα σημάνει τεράστια καθυστέρηση, αλλά και αβεβαιότητα, για το αν η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει στη Γερμανία, θα συναινέσει σε κάποιο σχέδιο απομείωσης του ελληνικού χρέους.
Ανατροπές
Η εξέλιξη αυτή, ανατρέπει τους σχεδιασμούς της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία περιμένει, αμέσως μετά το κλείσιμο της γ’ αξιολόγησης, να ξεκινήσουν οι συζητήσεις για την διευθέτηση του χρέους και να τελειώσει η διαδικασία στους πρώτους μήνες του 2018.
Η χρονική πίεση ασκείται και από την πλευρά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου το οποίο, στην προγραμματισμένη για τον Φεβρουάριο συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου, που θα κληθεί να αποφασίσει εάν θα συμμετάσχει κανονικά και με χρηματοδότηση στο ελληνικό πρόγραμμα ή όχι.
Όπως έχει επισημάνει το Σin, εάν δεν υπάρξουν αποφάσεις έως τη συνεδρίαση του δ.σ. του ΔΝΤ, τα πράγματα δυσκολεύουν, καθώς, στη συνέχεια το Ταμείο θα βρεθεί ουσιαστικά με το ένα πόδι εκτός προγράμματος και θα χαλαρώσει τις πιέσεις του προς τους Ευρωπαίους εταίρους.
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση «καίγεται» στην κυριολεξία να τελειώσει τη γ΄ αξιολόγηση έως το Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου, με την υπογραφή «τεχνικής συμφωνίας», ώστε η οριστική συμφωνία να ολοκληρωθεί –ανάλογα με τις εκκρεμότητες που θα απομείνουν- έως τις γιορτές των Χριστουγέννων ή το αργότερο στις αρχές Ιανουαρίου.
Η ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης θα σημάνει αφενός την εκταμίευση της δόσης των 5,5 δισ. ευρώ, αφετέρου σηματοδοτεί καθοριστικές εξελίξεις για το οικονομικό μέλλον της χώρας καθώς από την επομένη μέρα, ξεκινούν οι διαβουλεύσεις για το χρέος.
Τα μέτρα
Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, έχουν αποφασιστεί σε γενικές γραμμές από την απόφαση του Eurogroup του Μαΐου 2016, αλλά απομένει η εξειδίκευσή τους, την οποία ζητεί η ελληνική πλευρά προκειμένου να βελτιωθεί το κλίμα στις αγορές καις την οικονομία γενικότερα. Στο πακέτο των μέτρων που είχε αποφασιστεί από το Eurogroup, προστέθηκε και η γαλλική πρόταση για τη σύνδεση των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους με τους ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ. Πρόκειται για τη «ρήτρα ανάπτυξης», η οποία θα ενεργοποιείται κάθε φορά που υστερεί των στόχων ο πήχης της ανάπτυξης.
Υπενθυμίζεται πως τα μέτρα για το χρέος περιλαμβάνουν τις ακόλουθες παρεμβάσεις:
- Την κατάργηση του αυξημένου περιθωρίου στα επιτόκια
- Την επιστροφή των κερδών από ANFA και SMP (σ.σ.: που έχουν η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης από τις αγορές ελληνικών ομολόγων)
- Από τον ανασχεδιασμό (reprofiling) των δανείων που έχει λάβει η Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) με επιμήκυνση της σταθμισμένης μέγιστης μέσης διάρκειας των δανείων του ΕΤΧΣ κατά 15 χρόνια, πλαφόν στις αποπληρωμές των δανείων του ΕΤΧΣ στο 0,4% του ΑΕΠ έως το 2050, μερική αναστολή πληρωμών τόκων για δάνεια του ΕΤΧΣ έως το 2050 και την αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ, περίπου 11,5 δισ. ευρώ, που έχουν απομείνει και τα οποία έχουν επιτόκιο 3,8% ενώ τα δάνεια από τον ESM κοστίζουν μόλις 0,8% - 0,9%.
