Οι μετοχές πέφτουν επί δύο μήνες, το Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο, και οι traders κάνουν διάφορες εικασίες για την αιτία. Ορισμένοι πιστεύουν ότι για τη μεγάλη πτώση φταίει η κατάρρευση της τιμής του πετρελαίου που παρασύρει σε αναγκαστικές πωλήσεις τα κρατικά funds των πετρελαιοπαραγωγικών χωρών. Κατά μία άποψη, τα funds αυτά προχώρησαν σε ξεπούλημα του χαρτοφυλακίου τους για να αντισταθμίσουν την υστέρηση των εσόδων λόγω της μείωσης του πετρελαίου. Και συνεχίζουν να το κάνουν όσο η τιμή του πετρελαίου είναι πολύ χαμηλή.
Τα λεγόμενα Sovereign Wealth Fund (Κρατικό Επενδυτικό Ταμεία) που συνδέονται με το πετρέλαιο έχουν ένα ινστιτούτο που κρατάει τα οικονομικά τους στοιχεία. Αυτό το ινστιτούτο υπολογίζει ότι τα assets των μεγαλύτερων ταμείων (Νορβηγία, Άμπου Ντάμπι, Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα, Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ και Κατάρ) ανέρχονταν σε 3,2 τρις. δολ. στο τέλος του 2015
Η JPMorgan έδωσε μια αναφορά για τις παγκόσμιες κινήσεις κεφαλαίων όπου συμπεριέλαβε και τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες.
Τα Κρατικά Επενδυτικά Ταμεία είχαν το 2015:
-Κρατικά ομόλογα 90 δισ. δολ.
-Μετοχές 50 δισ. δολ
-Εταιρικά ομόλογα 7 δισ. δολ
-Μετρητά 15 δισ. δολ
-Σύνολο 162 δισ. δολ
Τα παραπάνω ποσά αφορούν μόνο το 5% των συνολικών κεφαλαίων.
Οι τοποθετήσεις των ταμείων δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένες. Για τις μετοχές, έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό του ενεργητικού τους στη Δυτική Ευρώπη (περίπου το 55%), στη Μέση Ανατολή και την Αφρική (περίπου 28%), στις αναπτυγμένες αγορές της Ασίας (περίπου 12%) και στις αναδυόμενες αγορές της Ασίας (περίπου 8%). Μόνο το 4 τοις εκατό των περιουσιακών στοιχείων τους είναι στη Βόρεια Αμερική. Και όσον αφορά τους κλάδους, είναι πιο πολύ επενδυμένα στον χρηματοοικονομικό κλάδο (46%) και στον καταναλωτικό (16%). Σε επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας έχουν το 8%, στις τηλεπικοινωνίες το 4% και στη τεχνολογία το 3,7%.
Ορισμένα στοιχεία ταιριάζουν με την υπόθεση ότι αυτά το ταμεία αναγκάστηκαν να πουλήσουν τις μετοχές τους.
Για παράδειγμα, το Δεκέμβριο, η BNP Paribas έπεσε 7%, η Deutsche Bank έπεσε 7%, η Banco Santander έπεσε 12%, και ο Stoxx Europe 600, το ευρύ μέτρο της ευρωπαϊκής αγοράς, έπεσε 5%.
Τον Ιανουάριο η πτώση διευρύνθηκε. Ήταν για την BNP Paribas 16%, τη Deutsche Bank 27%, τη Banco Santander 14% ενώ ο Stoxx Europe 600 υποχώρησε 6%.
Υποθέτοντας μια μέση τιμή πετρελαίου 35 δολ. το 2016 οι αναγκαστικές πωλήσεις αναμένεται να συνεχίσουν.
Επειδή τα ταμεία αυτά έχουν σχετικά μικρές τοποθετήσεις στις ΗΠΑ δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν αλυσιδωτές από τις πωλήσεις στην Ευρώπη. Οι κάτοχοι αμερικανικών τραπεζικών μετοχών έχουν σίγουρα τρομάξει από τις μεγάλες μειώσεις και ρευστοποιούνται ως "ένδειξη συμπαράστασης".
Υπάρχει και κάτι άλλο. Με τη κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου έχουν πτωχεύσει μερικά hedge funds (τα οποία βασίζονται κυρίως στα παράγωγα) τα οποία αναγκαστικά κλείνουν και έτσι ρευστοποιούν όλο τα χαρτοφυλάκιό τους. Αυτό φυσικά επεκτείνει τις ζημιές αδιακρίτως.