Η παράδοση, ο ξεριζωμός, η πίστη, ο Θεός και ο άνθρωπος, σμιλεύουν στις πλαγιές του Σμόλικα, τον Ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής Παλιοσελίου Κόνιτσας.
Είναι ένα μοναδικό ιστορικό μνημείο, το οποίο εδώ και 80 χρόνια έχει πάρει κλίση λόγω κατολισθήσεων, αλλά παραμένει ακλόνητο σε αυτή τη θέση και αποτελεί σημείο αναφοράς για την περιοχή.
Το χωριό Παλιοσέλι, βρίσκεται μέσα στην «λάκκα» του Αώου πόταμου. Ο επιβλητικός Ιερός Ναός της Αγίας Παρασκευής , έμεινε όρθιος μετά την πυρπόληση του χωριού από τους Ναζί. Λίγο νωρίτερα περίπου το 1940, το οικοδόμημα λόγω κατολισθήσεων, πήρε κλίση και βρέθηκε στη θέση που είναι σήμερα.
Αν και οι ειδικοί, είχαν συστήσει στον ιερέα και τους Παλιοσελίτες να μη λειτουργεί η εκκλησία, εκείνοι κράτησαν ζωντανό τον ναό μέχρι σήμερα, αψήφησαν τον κίνδυνο της κατάρρευσης, γιατί η πίστη τους στο Θεό είναι «ακλόνητη».
Ο ιερός Ναός είναι μια τρίκλινη βασιλική με νάρθηκα. Κτίστηκε με γρανίτη το 1862 από Πυρσογιαννίτες μαστόρους της πέτρας, ενώ την διακόσμησαν οι Χιονιαδίτες αγιογράφοι και ξυλογλύπτες. Ένα όραμα που είχε εκείνη την εποχή ο ιερομόναχος Ιάκωβος Παπαχατζής με την οικονομική υποστήριξη των ξενιτεμένων Παλιοσελιτών, έγινε πραγματικότητα και κτίστηκε ο ναός.
Ο καλόγερος, σύμφωνα με την παράδοση, το 1862 είδε σε όραμα την Αγία Παρασκευή, η εικόνα της οποίας βρισκόταν σε ένα παλιό εκκλησάκι στο χωριό, να τον προτρέπει, να τον ενθαρρύνει, να οικοδομήσει τον μεγαλόπρεπο ναό.
Ο πρόεδρος της κοινότητας Παλιοσελίου Ηλίας Πίσπας, μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την ιστορία και την παράδοση του χωριού και της κεκλιμένης εκκλησιάς.
Επί τουρκοκρατίας οι κάτοικοι του Παλιοσελίου, λόγω των δεινών που υπέφεραν έφυγαν από το χωριό και εγκαταστάθηκαν σε περιοχή της Βέροιας.
Στα μέσα του 19ου αιώνα άρχισαν να επιστέφουν στα πατρογονικά τους σπίτια, στο Παλιοσέλι. Ένας κτηνοτρόφος τυχαία ανακάλυψε μέσα στα βάτα και την πυκνή βλάστηση, μια άγνωστη έως τότε, μικρή εκκλησία που ήταν αφιερωμένη στην Αγία Παρασκευή.
Την ίδια εποχή, κάποια παιδιά που πήγαν για βατόμουρα στο δάσος πάνω από το χωριό βρήκαν μια εικόνα της Αγίας Παρασκευής την οποία οι κάτοικοι μετέφεραν στο παλιό εκκλησάκι. Ακολούθησε το όραμα του ιερομόναχου Παπαχατζή και κτίστηκε ο σημερινός ναός στην πλατεία του χωριού.
Σύμφωνα με την παράδοση, όπως λέει ο κ. Πίσπας, η εύρεση της εικόνας έγινε γνωστή σε όλη την περιοχή. Μόλις το πληροφορήθηκαν οι κάτοικοι από το χωριό Κεράσοβο, διαπίστωσαν ότι πρόκειται για το ιερό κειμήλιο που εξαφανίστηκε μυστηριωδώς από τη δική τους εκκλησία και θέλησαν να την μεταφέρουν στον δικό τους ναό. .
«Ήρθαν οι Κερασοβίτες και την πήραν. Την επομένη, η εικόνα βρέθηκε στο Παλιοσέλι στον ίδιο χώρο. Αυτό συνεχίστηκε πολλές φορές .Οι κάτοικοι αρνήθηκαν τελικά στους Κερασοβίτες να την παραλάβουν και εκείνοι αποφάσισαν να την πάρουν δια της βίας. Έφτασαν συνοδευόμενοι από Τούρκους χωροφύλακες. Κατά την επιστροφή σταμάτησαν σε μία βρύση στο βουνό, μια ώρα με τα πόδια, πάνω από το Παλιοσέλι.
Εκεί, ο Τούρκος γύρισε το όπλο να πυροβολήσει την εικόνα ,αλλά η σφαίρα γύρισε πάνω του και τον σκότωσε. Η εικόνα της Αγίας Παρασκευής, σώθηκε και επέστρεψε στο χωριό. Σήμερα, δίπλα στην βρύση, που λέγεται «του Τούρκου», στέκεται το εικόνισμα της Αγίας».
Η αγία εικόνα , «επέστρεψε» για προσκύνημα στο Κεράσοβο τον Αύγουστο του 1999, με τη βοήθεια του μητροπολίτη κ Αντρέα, ο οποίος χοροστάτησε και στις θείες λειτουργίες στο χωριό.
Στις αρχές του 1940, στο Παλιοσέλι σημειώθηκαν κατολισθήσεις με αποτέλεσμα ο Ιερός Ναός να πάρει κλίση 3,5 μοιρών. Όπως επισημαίνει ο κ. Πίσπας, παρά τις οδηγίες να μη γίνονται λειτουργίες στο ναό, να μην προσέρχονται οι πιστοί, κανένας δεν έχει υπακούσει. Ο ναός είναι το σημείο αναφοράς και προσευχής όλων στην περιοχή, αλλά και ένα σπουδαίο ιστορικό μνημείο.
