Κατηγορούμενη για καθυστέρηση εφαρμογής δύο Οδηγιών που αφορούν στη μείωση του ΦΠΑ σε σειρά αγαθών και υπηρεσιών πρώτης ανάγκης, καθώς και στην απαλλαγή των μικρών επιχειρήσεων και επαγγελματιών από τον ΦΠΑ είναι η Ελλάδα, μαζί με άλλες χώρες.
Η Κομισιόν απέστειλε προειδοποιητικές στη χώρα μας, για τη μη ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία, των δύο Οδηγιών, οι οποίες θα έπρεπε να είχαν ενσωματωθεί στην ις εθνικές νομοθεσίες έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, αλλά η Ελλάδα και άλλες χώρες της ΕΕ, αμέλησαν.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασίες «επί παραβάσει» με την αποστολή προειδοποιητικών επιστολών στην Ελλάδα. Η χώρα μας έχει πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει και να ολοκληρώσει τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και να κοινοποιήσει τα μέτρα στην Επιτροπή.
Η Επιτροπή, εάν δεν λάβει ικανοποιητική απάντηση, θα αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη, μετά το πέρας του διμήνου και στη συνέχεια θα κλιμακώσει τα μέτρα κατά της Ελλάδας και άλλων χωρών που δεν θα συμμορφωθούν.
Άρνηση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ!
Η πρώτη Οδηγία που δεν ενσωμάτωσε στο εθνικό δίκαιο η ελληνική κυβέρνηση, αφορά στην Οδηγία (ΕΕ) 2022/542, η οποία επιτρέπει την ευρύτερη χρήση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ από τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης μηδενικών συντελεστών για βασικά προϊόντα.
Ενδεικτικά στη λίστα των προϊόντων ή υπηρεσιών, στα οποία θα μπορούσε ο ΦΠΑ να μειωθεί κάτω από το 5% ή και να μηδενιστεί εντάσσονται μεταξύ άλλων:
- τα τρόφιμα και ποτά εκτός των αλκοολούχων, που προορίζονται για κατανάλωση από ανθρώπους ή από ζώα, τα ζώντα ζώα,
- οι σπόροι, τα φυτά και πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή τροφίμων,
- η διανομή νερού,
- τα φαρμακευτικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται για ιατρικούς και κτηνιατρικούς σκοπούς, ιατρικός εξοπλισμός, συσκευές, άλλες συσκευές, αντικείμενα, βοηθήματα και προστατευτικός εξοπλισμός, συμπεριλαμβανομένων των μασκών προστασίας της υγείας,
- η μεταφορά επιβατών και μεταφορά αγαθών που αυτοί φέρουν,
- η παροχή υπηρεσιών σχετικών με τη μεταφορά επιβατών,
- η παράδοση, συμπεριλαμβανομένου του δανεισμού από βιβλιοθήκες, βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών που παρέχονται είτε σε υλικό υπόθεμα είτε ηλεκτρονικά είτε και στις δύο μορφές (μεταξύ των οποίων φυλλάδια, προσπέκτους και παρόμοιο έντυπο υλικό,
- η παράδοση και εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών πάνω και δίπλα σε ιδιωτικές κατοικίες και άλλα κτίρια,
- η παροχή και η κατασκευή κατοικιών, στο πλαίσιο κοινωνικής πολιτικής,
- η ανακαίνιση και η μετατροπή, συμπεριλαμβανομένης της κατεδάφισης και της ανακατασκευής και η επισκευή κατοικιών κοινωνικής στέγασης και ιδιωτικών κατοικιών,
- τα ενοίκια κατοικιών.
Εκτός ΦΠΑ οι μικρές επιχειρήσεις
Η άλλη Οδηγία η οποία επίσης, δεν ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, αφορά στην απαλλαγή από τον ΦΠΑ των μικρών επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένα η Οδηγία (ΕΕ) 2020/285, αυξάνει σημαντικά το όριο του ετήσιου τζίρου, μέχρι το οποίο επιτρέπεται στις μικρές επιχειρήσεις να πωλούν αγαθά και υπηρεσίες χωρίς να επιβάλλουν ΦΠΑ.
Ακόμη, οι μικρές επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες σε κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο στο οποίο οφείλεται ο ΦΠΑ, μπορούν να απαλλάσσουν από τον ΦΠΑ τις παραδόσεις τους, όπως μπορούν να το κάνουν και στο αντίστοιχο κράτος μέλος οι εκεί εγκατεστημένες μικρές επιχειρήσεις.
Ως προς το όριο απαλλαγής η Οδηγία δίνει τη δυνατότητα απαλλαγής από τον ΦΠΑ των μικρών επιχειρήσεων με ετήσιο τζίρο έως και 85.000 ευρώ, αλλά τα κράτη μέλη, μπορούν να ορίσουν χαμηλότερο όριο.
Σήμερα, στην Ελλάδα το όριο του τζίρου για την απαλλαγή από τον ΦΠΑ είναι το ποσό των 10.000 ευρώ και την τελευταία δεκαετία (τουλάχιστον) εκκρεμεί η αύξησή του σε 25.000 ευρώ, αλλά η κυβέρνηση εμφανίζεται διστακτική.
Σημειώνεται πως στις άλλες χώρες, τα αντίστοιχα όρια είναι σε 85.000 ευρώ σε Τσεχία, Ρουμανία και Ιταλία, σε 55.000 ευρώ στη Λιθουανία, σε 40.000 ευρώ σε Πολωνία, Λετονία και Εσθονία, ενώ σε 25.000 ευρώ είναι στις Κάτω Χώρες και το Βέλγιο.
