Ποιος είπε ότι τα πάρτι είναι μοντέρνα επινόηση; Το παλαιότερο "happy hour" στην ιστορία φαίνεται να πραγματοποιήθηκε στην κάτω κοιλάδα του ποταμού Γιανγκτσέ της Κίνας πριν από 10.000 χρόνια. Αρχαιολόγοι έφεραν στο φως αποδείξεις μιας αρχαίας παράδοσης ζυθοποιίας, αποδεικνύοντας ότι οι πρόγονοί μας δεν ήταν μόνο πιο εξελιγμένοι, αλλά ενδεχομένως και πιο κοινωνικοί απ' ό,τι νομίζαμε.
Μια συνεργατική μελέτη που περιλαμβάνει ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, το Ινστιτούτο Γεωλογίας και Γεωφυσικής της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών και το Επαρχιακό Ινστιτούτο Πολιτιστικών Κειμηλίων και Αρχαιολογίας του Τσετζιάγκ αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο οι αρχαίες κινεζικές κοινωνίες παρασκεύαζαν μπύρα και τη σημασία της. Τα ευρήματα αυτά επεκτείνουν το χρονικό όριο της παραγωγής αλκοόλ στην περιοχή και υποδηλώνουν ότι οι πρόγονοί μας ίσως να καλλιεργούσαν ρύζι όχι μόνο για τροφή, αλλά και για την παραγωγή μπύρας.
Ανακαλύπτοντας το αρχαιότερο ζυθοποιείο
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στα Proceedings of the National Academy of Sciences, επικεντρώθηκε σε κεραμικά θραύσματα που ανασκάφηκαν στον χώρο του Σανγκσάν στην κοιλάδα του ποταμού Γιανγκτσέ. Αυτά τα αντικείμενα – βάζα, ποτήρια και μπολ – περιείχαν μικροσκοπικές αποδείξεις μιας εξελιγμένης διαδικασίας ζυθοποιίας, που θυμίζει τις σημερινές μεθόδους παραγωγής μπύρας.
Ο καθηγητής Λεπίνγκ Τζιανγκ από το Ινστιτούτο Πολιτιστικών Κειμηλίων και Αρχαιολογίας του Τσετζιάγκ εξηγεί πως τα 12 κεραμικά θραύσματα που αναλύθηκαν, προέρχονται από σκεύη που χρησιμοποιούνταν για διάφορους σκοπούς: ζυθοποιία, σερβίρισμα, αποθήκευση, μαγείρεμα και επεξεργασία. Αυτή η ποικιλία υποδεικνύει μια βαθιά κατανόηση των διατροφικών και ζυθοποιητικών αναγκών.
Η καθηγήτρια Λί Λιού από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, επικεφαλής της μελέτης, σημειώνει: «Εντοπίσαμε φυτολίθους, κοκκίδες αμύλου και μύκητες, που παρέχουν ενδείξεις για τη χρήση της κεραμικής και τις μεθόδους επεξεργασίας τροφίμων».
Υλικά και Τεχνικές
Οι ερευνητές ανακάλυψαν αποδείξεις μιας διαδικασίας παραγωγής μπύρας που χρησιμοποιούσε ρύζι, δημητριακά, βελανίδια, βολβούς κρίνου και έναν εκκινητή ζύμωσης (όπως το «qu starter») που περιέχει μούχλα και μαγιά, στοιχεία που χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα στη ζυθοποιία της Κίνας. Η συνταγή αυτή σχετίζεται άμεσα με την αρχική εξημέρωση του ρυζιού, υπογραμμίζοντας τη διπλή χρήση του ως τροφίμου και βασικού συστατικού της μπύρας.
Ο καθηγητής Τζιανπίνγκ Τζανγκ από το Ινστιτούτο Γεωλογίας και Γεωφυσικής σημειώνει: «Το ρύζι αποτελούσε αναμφίβολα κεντρική πηγή για τους ανθρώπους του Σανγκσάν, χρησιμοποιούμενο όχι μόνο ως τροφή αλλά και στην παραγωγή κεραμικής». Τα ευρήματα έδειξαν ότι φλοιοί ρυζιού και φύλλα χρησιμοποιούνταν στη δημιουργία της κεραμικής, υπογραμμίζοντας τον βαθύ ρόλο του ρυζιού στον πολιτισμό τους.
Η διαδικασία ζυθοποιίας των αρχαίων θυμίζει τις σημερινές ασιατικές τεχνικές. Ετοίμαζαν έναν εκκινητή ζύμωσης αναμειγνύοντας ρύζι με μούχλα Monascus και μαγιά, μια τεχνική διαφορετική από τη δυτική ζυθοποιία που βασίζεται στα βύνη δημητριακών.
Η μελέτη επισημαίνει την καθοριστική σημασία του κλίματος στην ανάπτυξη αυτής της ζυθοποιητικής καινοτομίας. Κατά την πρώιμη Ολόκαινη περίοδο, η ανατολική Ασία είχε θερμότερο κλίμα και περισσότερες βροχοπτώσεις, δημιουργώντας ιδανικές συνθήκες για την καλλιέργεια του ρυζιού και την ανάπτυξη των μυκήτων της ζύμωσης.
Επιβεβαίωση των ευρημάτων
Για να αποκλείσουν πιθανότητες μόλυνσης, η ερευνητική ομάδα ανέλυσε δείγματα εδάφους της περιοχής, τα οποία περιέχουν σημαντικά λιγότερες ποσότητες αμύλου και μυκητιακών υπολειμμάτων από τα υπολείμματα των κεραμικών. Επιπλέον, αναπαρέστησαν τη διαδικασία ζυθοποιίας χρησιμοποιώντας ρύζι, Monascus και μαγιά, επιβεβαιώνοντας ότι τα μυκητιακά υπολείμματα αντιστοιχούν σε αυτά που δημιουργούνται στη σύγχρονη ζυθοποιία.
Ο χώρος του Σανγκσάν περιλαμβάνει 183 λάκκους, με μερικούς εκ των οποίων να περιέχουν συλλογές κεραμικών σκευών τακτοποιημένες σε διακριτές ομάδες. Αυτές οι αρχαίες αποθήκες μπύρας φαίνονται να σχετίζονται με τελετουργίες και ταφές, υποδηλώνοντας ότι τα ζυθοποιούμενα ποτά έπαιζαν κεντρικό ρόλο στις τελετουργικές εκδηλώσεις.
Η καθηγήτρια Λίου τονίζει: «Αυτά τα ποτά πιθανόν να είχαν μεγάλη σημασία σε τελετουργικές γιορτές, οδηγώντας στη διάδοση και εντατική καλλιέργεια του ρυζιού στη Νεολιθική Κίνα».
Η ζυθοποιία ως καταλύτης πολιτισμού
Η έρευνα αυτή τονίζει ότι η ζυθοποιία δεν ήταν μόνο απλή γαστρονομική επιτυχία, αλλά μια πολιτισμική πρακτική που συνέβαλε στη διαμόρφωση της αρχαίας κινεζικής κοινωνίας. Πολύ μακριά από το να ήταν απλοί συλλέκτες, αυτές οι αρχαίες κοινότητες διέθεταν βαθιά κατανόηση των βιοχημικών διαδικασιών, έστω κι αν δεν τις αντιλαμβάνονταν με επιστημονικούς όρους.
Με την κατάκτηση της γεωργίας, της κεραμοποιίας και της ζυθοποιίας, οι πρόγονοι ζυθοποιοί κατεργάστηκαν τεχνολογίες που έπαιξαν ρόλο-κλειδί στην πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού. Και κάπως έτσι, η μπύρα έγινε το ποτό που ένωσε ανθρώπους και πολιτισμούς!
Το εύρημα υπογραμμίζει ότι η παραγωγή μπύρας δεν ήταν απλώς διασκέδαση – ήταν καταλύτης καινοτομίας και κοινωνικής συνοχής.
Την επόμενη φορά που θα απολαύσετε ένα ποτό κινεζικού ρυζόκρασου ή μπύρας, θυμηθείτε: συμμετέχετε σε μια παράδοση 10.000 ετών, που ίσως να διαμόρφωσε τις βάσεις της γεωργίας και του πολιτισμού.
Εικόνα: Image by freepik.com
