Ενώ ο Ερντογάν προσπαθεί να κρατήσει όρθια την οικονομία της χώρας του χωρίς να «προσκυνήσει» τις ΗΠΑ και το ΔΝΤ, στη μάχη μπαίνουν οι οίκοι αξιολόγησης, που αποτελούν το «βαρύ πυροβολικό» σε επιχειρήσεις οικονομικού πολέμου: Με μια συντονισμένη - τουλάχιστον χρονικά – κίνηση η Standard & Poor's και η Moody’s κατέφεραν διπλό χτύπημα στην παραπαίουσα τουρκική οικονομία, υποβαθμίζοντας την πιστοληπτική της ικανότητα.
Οι δύο υποβαθμίσεις ανακοινώθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα αργά το βράδυ μετά το κλείσιμο των αμερικανικών αγορών και αποτελούν μια έμμεση «απάντηση» της Ουάσιγκτον στην επιμονή της Αγκυρας να προσπαθήσει να στηριχθεί στις δικές της δυνάμεις και να μην ενδώσει στις πιέσεις για απελευθέρωση του Αμερικανού πάστορα Μπράνσον.
Η «ετυμηγορία» των οίκων αξιολόγησης θα βυθίσει ακόμη πιο χαμηλά την τουρκική λίρα και θα στείλει στα ύψη τις αποδόσεις των τουρκικών κρατικών ομολόγων, καθιστώντας αδύνατο τον δανεισμό της χώρας από τις αγορές.
Η Τουρκία βρίσκεται πλέον στο χείλος του γκρεμού και τον λόγο έχουν τώρα οι αγορές, που μπορούν να την ρίξουν στο βάραθρο μέσα στις επόμενες μέρες , ή να την αναγκάσουν να προσφύγει στο ΔΝΤ και να μπει σε πρόγραμμα διάσωσης-στήριξης, έχοντας αποδεχθεί προηγουμένως έναν «συμβιβασμό υποταγής» στις ΗΠΑ.
Πυρετός το Σαββατοκύριακο
Εξαιρετικά κρίσιμο θα είναι το επόμενο 48ωρο. Αν δεν βρεθούν λύσεις μέσα στο Σαββατοκύριακο, η κατάσταση μπορεί να γίνει μη αναστρέψιμη τη Δευτέρα όταν ανοίξουν οι αγορές, καθώς είναι πολύ πιθανόν η προϊούσα κατάρρευση της Τουρκίας να αποτελέσει θρυαλλίδα παγκόσμιας αναταραχής, με κίνδυνο πρόκλησης καταστροφικού ντόμινο στα χρηματιστήρια, στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στην παγκόσμια οικονομία.
Οι μηχανισμοί του ΔΝΤ και της ΕΚΤ έχουν τεθεί σε συναγερμό για να συνδράμουν προς αντιμετώπιση του προβλήματος και αποτροπή του μεγάλου κινδύνου, ενώ Αγκυρα και Ουάσιγκτον ετοιμάζονται για πυρετώδεις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, που θα συνεχισθούν όλο το Σαββατοκύριακο.
Είναι τα τελευταία «επεισόδια» του οικονομικού πολέμου κατά της Τουρκίας, που ξεκίνησε από τον πρόεδρο Τραμπ με επιβολή δασμών στις εισαγωγές τουρκικών προϊόντων και συνεχίσθηκε στις αγορές με «εξουθένωση» της λίρας και εκτόξευση των αποδόσεων των ομολόγων.
Προβλέπουν ύφεση και αδυναμία δανεισμού
Οι δύο οίκοι αξιολόγησης δικαιολόγησαν τις υποβαθμίσεις επικαλούμενοι την κατάσταση της τουρκικής οικονομίας, την κατάρρευση της λίρας και την απουσία σαφούς σχεδίου για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Η Standard & Poor's επισημαίνει μάλιστα ότι θα υπάρξουν σοβαρές δυσμενείς παρενέργειες και επιπλοκές για τις τουρκικές τράπεζες, ενώ προβλέπει ότι η τουρκική οικονομία θα βρεθεί σε ύφεση την επόμενη χρονιά.
Αρνητικές προοπτικές βλέπει και η Moody’s, η οποία εκτοξεύει εμμέσως βέλη κατά του συστήματος διακυβέρνησης που εισήγαγε ο Ερντογάν με την τελευταία συνταγματική μεταρρύθμιση. Στην ανάλυση της τονίζει ότι βασικός καταλύτης για την υποβάθμιση είναι η «συνεχιζόμενη αποδυνάμωση των θεσμών της Τουρκίας».
Ο αμερικανικός οίκος εστιάζει στην απουσία ξεκάθαρου και αξιόπιστου σχεδίου για την αντιμετώπιση των αιτιών της πρόσφατης χρηματοοικονομικής κρίσης, τονίζοντας ότι έχει περιορισθεί η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας.
Η Moody’s εκτιμά ότι οι χρηματοοικονομικές συνθήκες και η ασθενέστερη ισοτιμία, που συνδέονται με τους υψηλούς και ολοένα αυξανόμενους κινδύνους εξωτερικής χρηματοδότησης, είναι πιθανό να επιταχύνουν περαιτέρω τον πληθωρισμό και να υπονομεύσουν την ανάπτυξη, ενώ ο κίνδυνος μιας κρίσης στο ισοζύγιο πληρωμών εξακολουθεί να αυξάνεται.
Νέα υποβάθμιση- «αυτοεκπληρούμενη προφητεία»
Όπως τονίζεται στην ανάλυση, είναι μάλλον απίθανο να καταφέρουν οι τουρκικές αρχές να επιτύχουν μια «ομαλή προσγείωση» της οικονομίας, όσο η χώρα έχει αποδυναμωμένους θεσμούς και βρίσκεται σε διαρκή κόντρα με τις ΗΠΑ,
Υπάρχει λοιπόν μεγάλος κίνδυνος να συνεχισθούν οι χρηματοοικονομικές εντάσεις, με πιθανές περαιτέρω επιπλοκές για τις τουρκικές τράπεζες και επιχειρήσεις που έχουν μεγάλες ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε νέες υποβαθμίσεις, που θα καταστήσουν σχεδόν αδύνατη την πρόσβαση της χώρας και των μεγάλων τουρκικών επιχειρήσεων στις χρηματαγορές, λέει η Moody’s.
Αυτή η εκτίμηση είναι μια «αυτοεκπληρούμενη προφητεία» - βοηθάει η ίδια η Moody’s να γίνει αυτό που προβλέπει…
