Σε μια γενικά θετική έκθεση για την οικονομία και τα δημοσιονομικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενσωματώνει τις πιο έντονες, έως τώρα, παρατηρήσεις της για τα σοβαρά προβλήματα στην εκκαθάριση του στοκ κόκκινων δανείων 70 δισ. ευρώ από τους servicers, αποκαλύπτοντας μάλιστα ότι οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην υλοποίηση των επιχειρησιακών σχεδίων έχει οδηγήσει ήδη στην επιβολή κυρώσεων σε εταιρείες διαχείρισης δανείων.
Όπως τονίζει η Κομισιόν, η επίλυση του κληροδοτημένου μη εξυπηρετούμενου χρέους εκτός του τραπεζικού τομέα παραμένει ένα δύσκολο και επίπονο έργο. Καθώς το μεγαλύτερο μέρος των ΜΕΔ έχει μεταφερθεί από τους ισολογισμούς των τραπεζών ως μέρος των τιτλοποιήσεων του σχεδίου «Ηρακλής» και των οριστικών πωλήσεων ΜΕΔ, οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τα ΜΕΔ έχουν μετατοπιστεί σε μεγάλο βαθμό στον μη τραπεζικό χρηματοπιστωτικό τομέα (σ.σ.: δηλαδή, στα funds απόκτησης δανείων και στους servicers).
Επιπλέον, υπάρχουν ενδεχόμενες υποχρεώσεις προς το κράτος, καθώς δόθηκαν κρατικές εγγυήσεις σε ανώτερες δόσεις τιτλοποιήσεων, όπως τονίζει η Επιτροπή. Μέχρι το τέλος του 2023, οι servicers στην Ελλάδα ήταν υπεύθυνοι για τη διαχείριση 69,5 δισ. ευρώ χρέους (εξαιρουμένων των απαιτήσεων εκτός ισολογισμού).
Η υποαπόδοση (σε σύγκριση με τα αρχικά επιχειρηματικά σχέδια) διαφόρων χαρτοφυλακίων που τιτλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του αρχικού σχήματος «Ηρακλής» συνεχίσθηκε, καθώς οι ανακτήσεις συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων δικαστικών εμποδίων.
Ως αποτέλεσμα, ορισμένες από τις αμοιβές των servicers έχουν ανασταλεί, όπως αποκαλύπτει η Κομισιόν. Αυτή η υποαπόδοση απαιτεί συνεχή παρακολούθηση και είναι κυρίως αποτέλεσμα χαμηλών ανακτήσεων από πλειστηριασμούς λόγω της αναστολής των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης κατά την πανδημία COVID-19. Ωστόσο, οι καθυστερήσεις στις δικαστικές διαδικασίες, η υψηλή αναλογία ανεπιτυχών πλειστηριασμών και η έλλειψη ρευστότητας στη δευτερογενής αγορά για τα ΜΕΔ επιβραδύνουν επίσης τη διαδικασία. Αυτό έχει ως εκ τούτου καθυστερήσει την επιστροφή πολλών δανειοληπτών στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Δεν φτάνουν οι εγγυήσεις για τον νέο «Ηρακλή»
Σχετικά με τον νέο κύκλο του σχεδίου «Ηρακλής», η Κομισιόν επισημαίνει ότι οι εγγυήσεις που έχουν υπολογισθεί δεν επαρκούν για τα δάνεια που πρέπει να τιτλοποιηθούν. Όπως τονίζει, το σχέδιο «Ηρακλής» συνέβαλε καθοριστικά στη δραστική μείωση των ΜΕΔ τα τελευταία χρόνια. Όταν το σύστημα ξεκίνησε εκ νέου τον Δεκέμβριο του 2023, το κονδύλι των 2 δισ. ευρώ των πρόσθετων κρατικών εγγυήσεων διατέθηκε για τιτλοποιήσεις μέχρι το τέλος του 2024.
Εκτός από την ολοκλήρωση τριών εκκρεμών τιτλοποιήσεων, οι οποίες υποβλήθηκαν από συστημικές τράπεζες πριν από τη λήξη του προηγούμενου καθεστώτος, αναμένεται ότι ορισμένα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα θα χρησιμοποιήσουν το πρόγραμμα για να καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους πιο γρήγορα. Με βάση τα τελευταία σχέδια μείωσης των ΜΕΔ, φαίνεται ότι η ζήτηση για εγγυήσεις υπερβαίνει το προβλεπόμενο κονδύλιο, επισημαίνει η Κομισιόν, τονίζοντας ότι στο μέλλον, οι τράπεζες θα πρέπει να συνεχίσουν να επιλύουν τα ΜΕΔ τους χωρίς τη χρήση του σχεδίου «Ηρακλής».
Ισχυρή ανάπτυξη, μειώνεται το έλλειμμα
Πάντως, η μεγάλη εικόνα για την οικονομία, όπως τη σκιαγραφεί η Κομισιόν στην έκθεση μεταπρογραμματικής εποπτείας είναι θετική, καθώς η ανάπτυξη παραμένει ισχυρή και τα ελλείμματα μειώνονται.Ο ρυθμός ανάπτυξης θα φθάσει το 2,2% και το 2,3% το 2024 και το 2025, αντίστοιχα.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί με μέτριο ρυθμό υποχωρώντας στο 2,8% το 2024 και στο 2,1% το 2025. Οι πιέσεις στις τιμές αναμένεται να μειωθούν σταδιακά λόγω του ακόμη επίμονα υψηλού πληθωρισμού των τροφίμων και της σταθερής αύξησης των μισθών που τροφοδοτείται από τις αυστηρότερες συνθήκες στην αγορά εργασίας και την πρόσφατη αύξηση του κατώτατου μισθού.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί στο 1,2% του ΑΕΠ το 2024 και στο 0,8% του ΑΕΠ το 2025. Η βελτίωση το 2023 οφείλεται κυρίως στη σταδιακή κατάργηση των ενεργειακών επιδοτήσεων. Η βελτίωση και τα δύο έτη οφείλεται κυρίως στην υποτονική αύξηση των δαπανών. Το συνολικό απόθεμα των ληξιπρόθεσμων οφειλών αυξήθηκε, σχεδόν εξ ολοκλήρου λόγω των ληξιπρόθεσμων οφειλών από τα νοσοκομεία, ενώ το απόθεμα των ληξιπρόθεσμων οφειλών για συντάξεις μειώθηκε περαιτέρω.
