Η μεγάλη κατανάλωση ψαριών σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου καρκίνου του δέρματος (μελανώματος), ενώ των πολλών γαλακτοκομικών και ιδίως του γάλατος με αυξημένη πιθανότητα καρκίνου του προστάτη, σύμφωνα με δύο νέες αμερικανικές επιστημονικές μελέτες.
Η πρώτη έρευνα από επιστήμονες του Πανεπιστημίου Μπράουν του Ρόουντ Άιλαντ, η οποία αφορούσε 491.367 ενήλικες με μέση ηλικία 62 ετών σε βάθος 15ετίας, δημοσιεύθηκε στο περιοδικό για θέματα καρκίνου "Cancer Causes & Control". Από αυτούς, οι 5.034 (περίπου 1%) διαγνώστηκαν με κακοήθες μελάνωμα και οι 3.284 (0,7%) με τοπικό μελάνωμα σταδίου 0.
Η μελέτη βρήκε ότι ο κίνδυνος κακοήθους μελανώματος είναι 22% μεγαλύτερος για όσους η μέση ημερήσια κατανάλωση ψαριών είναι περίπου 43 γραμμάρια, ενώ αυξημένος κατά 28% είναι και ο κίνδυνος εμφάνισης καρκινικών κυττάρων μόνο στο εξωτερικό στρώμα του δέρματος (μελάνωμα σταδίου 0), σε σχέση με όσους τρώνε μόνο 3,2 γραμμάρια ψαριών τη μέρα κατά μέσο όρο.
Όσοι κατανάλωναν 14,2 γραμμάρια τόνου ημερησίως κατά μέσο όρο, είχαν 20% μεγαλύτερο κίνδυνο κακοήθους μελανώματος και 17% μελανώματος σταδίου 0, σε σχέση με όσους είχαν μέση ημερήσια κατανάλωση τόνου μόνο 0,3 γραμμάρια. Επίσης, όσοι είχαν μέση ημερήσια κατανάλωση 17,8 γραμμαρίων μη τηγανητών ψαριών, είχαν 18% μεγαλύτερο κίνδυνο κακοήθους μελανώματος και 25% μελανώματος σταδίου 0, σε σχέση με όσους έτρωγαν μόνο 0,3 γραμμάρια μη τηγανητά ψάρια τη μέρα. Από την άλλη, δεν διαπιστώθηκε σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στα τηγανητά ψάρια και στο μελάνωμα.
Με δεδομένο ότι η κατανάλωση ψαριών αυξάνεται σε Ευρώπη και ΗΠΑ, καθώς επίσης ότι αυξάνονται τα περιστατικά καρκίνου του δέρματος, οι ερευνητές τόνισαν την ανάγκη να διερευνηθεί περαιτέρω η σχέση κατανάλωσης ψαριών και μελανώματος, της πιο επιθετικής μορφής δερματικού καρκίνου.
Οι ερευνητές υποθέτουν ότι τα ευρήματα τους μπορούν να αποδοθούν σε χημικές ουσίες που έχουν καταλήξει στο σώμα των ψαριών (πολυχλωριωμένα διφαινύλια, διοξίνες, αρσενικό, υδράργυρος κ.α.), οι οποίες στη συνέχεια περνάνε στους ανθρώπους που τρώνε τα ψάρια αυτά, αυξάνοντας - μεταξύ άλλων - τον κίνδυνο για καρκίνο του δέρματος. Πάντως θεωρούν πρόωρο να συστήσουν αλλαγές στην κατανάλωση των ψαριών και ζητούν το ζήτημα να μελετηθεί περαιτέρω.
Η δεύτερη μελέτη από την Ιατρική Σχολή και τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του χριστιανικού Πανεπιστημίου Λόμα Λίντα στην Καλιφόρνια, με επικεφαλής τον καθηγητή Γκάρι Φρέιζερ, η οποία δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό περιοδικό κλινικής διατροφολογίας "American Jourmal of Clinical Nutrition", ανέλυσε στοιχεία για περισσότερους από 28.000 άνδρες, χωρίς καρκίνο στην αρχή της έρευνας που διήρκεσε περίπου οκτώ χρόνια, στη διάρκεια των οποίων 1.254 άτομα διαγνώστηκαν με καρκίνο του προστάτη.
Διαπιστώθηκε ότι όσοι κατανάλωναν 430 γραμμάρια γαλακτοκομικών τη μέρα, είχαν 25% αυξημένο κίνδυνο για τον συγκεκριμένο καρκίνο σε σχέση με όσους κατανάλωναν μόνο 20 γραμμάρια γαλακτοκομικών ημερησίως. Οι ερευνητές συμβουλεύουν τους άνδρες με μεγάλο κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη (π.χ. λόγω σχετικού οικογενειακού ιστορικού) να περιορίσουν την κατανάλωση γαλακτοκομικών, ιδίως γάλατος.
Ο αυξημένος κίνδυνος δεν αφορά το ασβέστιο που προέρχεται από άλλη πηγή πέραν των γαλακτοκομικών, συνεπώς άλλες ουσίες στα γαλακτοκομικά παίζουν ρόλο στον καρκίνο του προστάτη, σύμφωνα με τους ερευνητές. Επίσης η κατανάλωση τυριού και γιαουρτιού δεν φάνηκε να αυξάνει ιδιαίτερα τον κίνδυνο, ο οποίος αφορά κυρίως το γάλα, το οποίο περιέχει αυξημένες ζωικές ορμόνες.
Οι διευθύνσεις για τις επιστημονικές δημοσιεύσεις:
https://link.springer.com/article/10.1007/s10552-022-01588-5
και
https://academic.oup.com/ajcn/advance-article/doi/10.1093/ajcn/nqac093/6603759?searchresult=1
