Την πλήρη αναδιοργάνωση του ισλάμ της Γαλλίας μέσα σ' ένα εξάμηνο δεσμεύθηκε να επιτύχει ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
Γαλλικό κράτος και ισλάμ - κοσμικό κράτος και θρησκεία: Η επίλυση του γρίφου της σχέσης ανάμεσα στο Ισλάμ και τον «ιερό» για τον γαλλικό λαό κοσμικό χαρακτήρα του κράτους, που κληρονόμησε από τη Γαλλική Επανάσταση, αποτελεί τη νέα μεγάλη πρόκληση για τον Γάλλο πρόεδρο.
Εκεί που όλοι οι προκάτοχοι του δεν κατάφεραν να βάλουν τάξη, ο Γάλλος πρόεδρος φιλοδοξεί να το πετύχει μέσα σ' ένα εξάμηνο, σύμφωνα με δήλωσή του χθες στην Εφημερίδα της Κυριακής (JDD ).
Έτσι το νέο ραντεβού με τον Τύπο για την ανακοίνωση των αποφάσεων ορίζεται για τον Ιούνιο. Και κατά τη συνήθη μέθοδό του, ο πρόεδρος έχει ξεκινήσει ήδη τις επαφές με πανεπιστημιακούς, Ισλαμολόγους, εκπροσώπους μουσουλμάνων Γαλλίας και όσους έχουν μια άποψη για το θέμα.
«Εργαζόμαστε για την πλήρη αναδιοργάνωση του Ισλάμ της Γαλλίας» δήλωσε.
«Ένα θέμα είναι αυτό της οργάνωσης, το άλλο θέμα είναι η σχέση του Ισλάμ με τη Δημοκρατία (...) Στόχος μου είναι να ξαναβρούμε αυτό που αποτελεί την καρδιά της κοσμικότητας, (δηλαδή) τη δυνατότητα των πολιτών να πιστεύουν ή να μην πιστεύουν, προκειμένου να διατηρηθεί η εθνική συνοχή και να δίνεται η δυνατότητα στην ελευθερία της συνείδησης. Κατά τη διάρκεια του πρώτου εξάμηνου του 2018, σκοπεύω να βάλω τα θεμέλια για την πλήρη οργάνωση του Ισλάμ Γαλλίας», υπογράμμισε.
«Ισλάμ Γαλλίας» ή «το Ισλάμ στη Γαλλία»;
Ανάμεσα στα 3 με 6 εκατομμύρια υπολογίζονται τα άτομα που δηλώνουν μουσουλμάνοι στη Γαλλία, οι δε «θρησκευόμενοι», που συχνάζουν στα τζαμιά, είναι γύρω στα 2 εκατ. σύμφωνα με έκθεση της γαλλικής Γερουσίας. Στη μεγάλη τους πλειοψηφία είναι σουνίτες, το δε Ισλάμ είναι η δεύτερη μεγάλη θρησκεία, μετά τον χριστιανισμό, με 2.450 μουσουλμανικά τεμένη στην μητροπολιτική Γαλλία.
Οι ριζικές αλλαγές που θέλει να φέρει ο Εμμανουέλ Μακρόν αφορούν στους τρόπους χρηματοδότησης του Ισλάμ Γαλλίας, στα αντιπροσωπευτικά του όργανα και στην εκπαίδευση των Ιμάμηδων. Πρόκετειται για αλλαγές που επί της ουσίας μοιάζουν με μικρή επανάσταση στοχεύοντας στο να δοθεί ένα τέλος στην επιρροή των αραβικών κρατών και της Τουρκίας που χρηματοδοτούν με μερικά εκατομμύρια ετησίως, εμποδίζοντας την όποια εξέλιξη του Ισλάμ Γαλλίας : το Μαρόκο (6 εκατ), η Σαουδική Αραβία (4 εκατ), η Αλγερία (2 εκατ), σε συνδυασμό με ιδιωτικές δωρεές από το Κουβέιτ ή άλλες χώρες.
Η Τουρκία είναι επίσης παρούσα κυρίως παρέχοντας ιμάμηδες. Κατά την επίσκεψή του στο Παρίσι άλλωστε, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν δεν έχασε την ευκαιρία στις 5 Ιανουαρίου να επισκεφθεί το διευθυντήριο του Γαλλικού Συμβουλίου της Μουσουλμανικής Λατρείας ( CFCM), πράγμα που είχε ιδιαίτερα ενοχλήσει τον πρόεδρο Μακρόν.
Η εκπαίδευση των ιμάμηδων είναι εδώ και 40 χρόνια το μεγάλο πρόβλημα που έχει καταντήσει πληγή, αφού όλοι οι ιμάμηδες προέρχονται από άλλες χώρες με διαφορετική κουλτούρα και πολιτισμό. Σε συνδυασμό με τις χρηματοδοτήσεις από ξένες χώρες, τίθεται για πολλούς το ερώτημα κατά πόσο θα πρέπει να μιλάμε για «Ισλάμ Γαλλίας» ή για το «Ισλάμ στη Γαλλία».
Έτσι, το θέμα της εκπαίδευσης των ιμάμηδων εντός της χώρας βρίσκεται στην κορυφή των προτεραιοτήτων του Μακρόν. Στοχεύει σε μια ποιοτική εκπαίδευση, «θεολογική, αλλά και κοσμική», προσαρμοσμένη στη Γαλλία.
Η τελευταία προσπάθεια στον τομέα, χωρίς ιδιαίτερο αποτέλεσμα, είχε γίνει το 2015 από τον Φρανσουά Ολάντ με συμφωνία που έκανε με το Μαρόκο για την εκπαίδευση Γάλλων ιμάμηδων στο Ινστιτούτο της πόλης Ραμπάτ.
Σε ό,τι αφορά στα αντιπροσωπευτικά όργανα, ο Νικολά Σαρκοζί δημιούργησε το 2003 το CFCM, Γαλλικό Συμβούλιο Μουσουλμανικής Λατρείας, το οποίο όμως, εξ αιτίας των εσωτερικών διαφωνιών, δεν κατόρθωσε να επιβληθεί στο σύνολο των πιστών. Σύμφωνα με έρευνα του Ifop για το Ινστιτούτο Montaigne που δημοσιεύθηκε το 2016, μόλις το 1/3 των μουσουλμάνων Γαλλίας γνώριζε την ύπαρξή του.
Οι αλλαγές του Μακρόν αναμένεται να είναι ιδιαίτερα ριζικές για το CFCM.
Κοσμικότητα του γαλλικού κράτους και έλλειψη ιεραρχίας στο Ισλάμ
Το μεγάλο ερώτημα που πολλοί θέτουν σήμερα είναι, πώς μια χώρα σαν τη Γαλλία έχει φθάσει σε αυτό το αδιέξοδο, έχοντας επιτρέψει τις εξωτερικές επιρροές μέσω των χρηματοδοτήσεων και των ξενόφερτων ιμάμηδων.
Για τον γνωστό ισλαμολόγο Γκαλέμπ Μπενσεΐκ ( Ghaleb Bencheick ), το αίτιο ευρίσκεται στο «τρομερό παράδοξο», το οποίο και θα πρέπει να σπάσει η Γαλλία.
Το «παράδοξο» εντοπίζεται στο ότι έχουμε να κάνουμε με ένα κοσμικό κράτος. Ο κοσμικός χαρακτήρας του κράτους δεν επιτρέπει στην πολιτική εξουσία να παρεμβαίνει στην οργάνωση μιας λατρείας.
Έτσι τόσο για την κατασκευή των τζαμιών όσο και για τη μισθοδοσία των ιμάμηδων (γύρω στους 300), η Γαλλία έχει κλείσει τα μάτια και έχει αφεθεί στις συνεισφορές των χωρών του Κόλπου και του Μαγκρέμπ (Βόρειος Αφρική), οι δε δωρεές ανωνύμων ή οι συνεισφορές πιστών, γίνονται βάσει του νόμου 1901 (μη κερδοσκοπική ένωση) που αφήνει πολλές αδιαφάνειες. Αντίθετα, θα έπρεπε η αναγνώριση να είχε γίνει βάσει του νόμου 1905 (ένωση θρησκευτικής λατρείας) βάσει του οποίου οι Ιμάμηδες θα εθεωρούντο δημόσιοι υπάλληλοι και θα απαγορευόταν η μισθοδοσία τους από ξένα κράτη.
Σύμφωνα πάντα με τον Γ. Μπενσεϊκ η άλλη δυσκολία του γαλλικού κράτους είναι ότι στο Ισλάμ δεν υπάρχει ιεραρχία όπως στην καθολική εκκλησία για παράδειγμα.
Επομένως δεν υπάρχει ένας προνομιούχος συνομιλητής με τον οποίο θα μπορούσε να συνεργασθεί για τον συντονισμό του ισλάμ Γαλλίας.
Το μοναδικό αντιπροσωπευτικό όργανο, όπως θεωρείται το CFCM, έχει ήδη αποδείξει την ανικανότητα του, γι' αυτό και αναμένεται ότι θα σαρωθεί από τις αλλαγές Μακρόν, οι οποίες πιστεύεται ότι θα ευνοήσουν τη νεότερη γενιά Γάλλων μουσουλμάνων.
