Η πτώχευση μικρού αντικειμένου, όπως ορίζεται στα άρθρα 172–188 του Ν. 4738/2020, αποτελεί μια απλουστευμένη και ταχύτερη διαδικασία απαλλαγής από οφειλές για μικρές επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα με περιορισμένο οικονομικό μέγεθος. Αποτελεί σημαντική καινοτομία του νέου Πτωχευτικού Κώδικα, καθώς πλέον δίνεται η δυνατότητα πτώχευσης και σε ιδιώτες χωρίς εμπορική ιδιότητα, κάτι που δεν προβλεπόταν από το προγενέστερο καθεστώς (Ν. 3869/2010).
Παρότι η πτώχευση μικρού αντικειμένου αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για οφειλέτες που πληρούν τα κριτήρια, προσφέροντας μια πιο σύντομη, οικονομική και λειτουργική διαδικασία σε σχέση με την κλασική πτώχευση, απαιτεί προσεκτική αξιολόγηση των πραγματικών δεδομένων κάθε περίπτωσης, προτού επιλεγεί ως λύση.
Πιο κάτω θα δούμε τις προϋποθέσεις υπαγωγής, τη διαδικασία βήμα-βήμα, τις διαφορές από την κλασική πτώχευση, αλλά και πότε είναι πραγματικά συμφέρουσα η πτώχευση μικρού αντικειμένου για ένα νομικό ή φυσικό πρόσωπο.
Ποιοι μπορούν να υπαχθούν
Για να ενταχθεί ένας οφειλέτης στην πτώχευση μικρού αντικειμένου, πρέπει να πληροί συγκεκριμένα οικονομικά και λειτουργικά κριτήρια:
- Συνολική οφειλή πάνω από 30.000 ευρώ
- Τουλάχιστον το 60% των οφειλών να είναι προς τράπεζες, funds, Δημόσιο και Ασφαλιστικά Ταμεία
- Ενεργητικό έως 350.000 ευρώ
- Ετήσιο κύκλο εργασιών έως 700.000 ευρώ
- Προσωπικό έως και 10 άτομα.
- Μη καταβολή τουλάχιστον του 60% των ληξιπρόθεσμων οφειλών για διάστημα άνω των έξι μηνών.
- Ο ιδιώτης θα πρέπει να έχει περιουσία αξίας έως 350.000 ευρώ (η αξία για τα ακίνητα υπολογίζεται βάσει ΕΝΦΙΑ).
Πώς εξελίσσεται η διαδικασία
Η διαδικασία είναι πλήρως ηλεκτρονική και εκκινεί με τη δημοσίευση της αίτησης στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας (ΗΜΦ). Η καταχώριση λειτουργεί ως κατάθεση στο Πρωτοδικείο και η υπόθεση εξετάζεται χωρίς ακροαματική διαδικασία, αποκλειστικά με βάση τα υποβληθέντα στοιχεία.
Το δικαστήριο μπορεί είτε να κηρύξει την πτώχευση -ορίζοντας σύνδικο όταν υπάρχει περιουσία προς εκκαθάριση- είτε να μην την κηρύξει, όταν η περιουσία δεν επαρκεί ούτε για τα έξοδα. Στη δεύτερη περίπτωση πραγματοποιείται μόνο ηλεκτρονική καταχώριση στο ΗΜΦ, γεγονός που καθιστά τη διαδικασία ακόμη ταχύτερη.
Διάρκεια και απαλλαγή από τα χρέη
Η απαλλαγή του οφειλέτη διαφοροποιείται ανάλογα με την ύπαρξη περιουσίας.
- Αν υπάρχουν στοιχεία προς εκποίηση, η απαλλαγή επέρχεται με την ολοκλήρωση της ρευστοποίησης.
- Αν δεν υπάρχει καθόλου ρευστοποιήσιμη περιουσία, ο νόμος προβλέπει οριζόντια περίοδο τριών ετών από την κήρυξη της πτώχευσης έως την οριστική απαλλαγή από τα χρέη.
Οι βασικές διαφορές από την κλασική πτώχευση
Η πτώχευση μικρού αντικειμένου έχει σχεδιαστεί για να είναι γρήγορη, ευέλικτη και οικονομική. Η εξέταση βασίζεται αποκλειστικά σε έγγραφα, χωρίς συζητήσεις στο ακροατήριο, ενώ οι ενέργειες διεκπεραιώνονται στο σύνολό τους ηλεκτρονικά.
Το κόστος της είναι μειωμένο, καθώς η διαδικασία περιλαμβάνει λιγότερα στάδια και η διαχείριση είναι πιο απλουστευμένη.
Επιπλέον, η εκκαθάριση είναι περιορισμένη, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις η περιουσία είναι μικρής αξίας και ο σύνδικος διενεργεί μόνο τις απολύτως αναγκαίες πράξεις.
Πότε συμφέρει η πτώχευση μικρού αντικειμένου
Για πολλούς οφειλέτες, η διαδικασία μπορεί να αποτελέσει ρεαλιστική διέξοδο. Η πτώχευση μικρού αντικειμένου είναι ιδιαιτέρως συμφέρουσα όταν:
- Δεν υπάρχει ουσιαστική περιουσία για εκποίηση
- Έχει επέλθει μόνιμη αδυναμία πληρωμής
- Έχουν προηγηθεί ανεπιτυχείς προσπάθειες ρύθμισης (π.χ. εξωδικαστικός μηχανισμός ή διαπραγμάτευση με servicer)
- Στόχος είναι η πλήρης απαλλαγή από χρέη και η οικονομική επανεκκίνηση
* Για τις πληροφορίες αυτού του άρθρου ευχαριστούμε την εξειδικευμένη εταιρεία Solvdebt
