Γνωρίζουμε τη Γη ως τον γαλάζιο και πράσινο πλανήτη που είναι τώρα. Φαίνεται όμως ότι κάποτε ήταν μια τεράστια, παγωμένη μπάλα που ταξίδευε στο διάστημα.
Ειναι δύσκολο να το φανταστουμε, όμως πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι αυτό το σενάριο της «Χιονόμπαλας Γης» μπορεί να ίσχυε πριν από εκατομμύρια χρόνια.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπόλντερ, το Colorado College, το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ ανακάλυψαν ότι τεράστιοι παγετώνες κάλυπταν τη Γη μέχρι και τον ισημερινό, μετατρέποντάς την σε έναν τεράστιο κοσμικό παγοκρύσταλλο.
Αυτή η μελέτη προσφέρει νέες γνώσεις για το αρχαίο κλίμα του πλανήτη μας και αποκαλύπτει έναν κόσμο εντελώς διαφορετικό από τον σημερινό.
Για δεκαετίες, οι επιστήμονες συζητούσαν για τη θεωρία της Χιονόμπαλας Γης. Σύμφωνα με αυτή την ιδέα, περίπου 720 έως 635 εκατομμύρια χρόνια πριν, η Γη βίωσε μια έντονη εποχή παγετώνων, αφήνοντάς την καλυμμένη με παχιά στρώματα πάγου από πόλο σε πόλο. Η νέα αυτή μελέτη είναι ένα μεγάλο βήμα για τους υποστηρικτές της Χιονόμπαλας Γης, καθώς παρουσιάζει την πρώτη φυσική απόδειξη για την ύπαρξη παγετώνων στο κέντρο των αρχαίων ηπείρων, κοντά στον ισημερινό.
«Αυτή είναι η πρώτη συγκεκριμένη απόδειξη ότι η Χιονόμπαλα Γη έφτασε μέχρι τον ισημερινό», δήλωσε ο Liam Courtney-Davies, επικεφαλής της μελέτης και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο.
Ένα παγωμένο μυστικό στα βράχια του Κολοράντο
Οι ερευνητές εστίασαν σε ένα εντυπωσιακό γεωλογικό σύνολο στα Όρη Ρόκι του Κολοράντο, γνωστό ως οι ψαμμίτες Ταβά. Για τους αμύητους, αυτά τα βράχια μπορεί να φαίνονται συνηθισμένα, αλλά για τους γεωλόγους είναι μια "χρονοκάψουλα" που κρύβει τα μυστικά του αρχαίου μας κόσμου.
Για να χρονολογήσουν αυτά τα βράχια, η ομάδα χρησιμοποίησε μια εξελιγμένη μέθοδο, τη φασματομετρία μαζών με λέιζερ. Εξαπολύοντας λέιζερ στα μέταλλα των πετρωμάτων, μπορούσαν να απελευθερώσουν και να αναλύσουν τα άτομα στο εσωτερικό τους. Μέσω αυτής της διαδικασίας, ανακάλυψαν ότι τα πετρώματα Ταβά είχαν θαφτεί κάτω από τη Γη πριν από περίπου 690 έως 660 εκατομμύρια χρόνια, πιθανότατα λόγω του τεράστιου βάρους των παγετώνων που τα κάλυπταν!
Η Χιονόμπαλα Γη και η εξέλιξη της ζωής
Όμως, οι επιπτώσεις αυτής της ανακάλυψης δεν περιορίζονται μόνο στη γεωλογία. Η περίοδος της Χιονόμπαλας Γης δεν ήταν απλώς ένα παγωμένο κεφάλαιο, αλλά και μια εποχή δραματικών αλλαγών για τη ζωή στη Γη. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι μετά την απόψυξη της Χιονόμπαλας Γης, σημειώθηκε μια έκρηξη νέας ζωής στους ωκεανούς.
«Το κλίμα και η ζωή εξελίχθηκαν μαζί αυτή την περίοδο», εξήγησε ο Courtney-Davies. Κατανοώντας αυτές τις ακραίες αλλαγές, ίσως μπορέσουμε να ρίξουμε φως στη δημιουργία της ποικιλίας ζωής που βλέπουμε σήμερα.
Η θεωρία της Χιονόμπαλας Γης έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή της το 1992, προκαλώντας έντονη συζήτηση. Μέχρι τώρα, οι ενδείξεις για τα παχιά στρώματα πάγου της εποχής εκείνης είχαν βρεθεί κυρίως σε αρχαίες παράκτιες περιοχές, ενώ οι αποδείξεις από τις ηπειρωτικές ενδοχώρες, ειδικά κοντά στον ισημερινό, έλειπαν. Τα βουνά του Κολοράντο, που κάποτε βρίσκονταν κοντά στον ισημερινό ως μέρος της υπερηπείρου Λαυρεντία, έγιναν στόχος των ερευνητών που έψαχναν για αυτόν τον χαμένο κρίκο.
Θα μπορούσαν αυτοί οι ψαμμίτες να αποδείξουν ότι οι παγετώνες εκτείνονταν μέχρι τον ισημερινό της Γης; Με αποφασιστικότητα, ο Courtney-Davies και η ομάδα του στράφηκαν στους ψαμμίτες Ταβά κοντά στην κορυφή Πάικς, συλλέγοντας δείγματα και αναλύοντας λεπτές φλέβες πλούσιες σε οξείδιο του σιδήρου μέσα στα βράχια. Χρησιμοποιώντας λέιζερ, προκάλεσαν την απελευθέρωση ραδιενεργού ουρανίου, το οποίο μετατρέπεται σε μόλυβδο με σταθερό ρυθμό. Αυτά τα άτομα ουρανίου λειτούργησαν σαν μικροί κοσμικοί χρονομετρητές, βοηθώντας τους ερευνητές να προσδιορίσουν πότε οι βράχοι είχαν συμπιεστεί υπό το βάρος των παγετώνων.
Τι σημαίνει αυτό για την κατανόηση της ιστορίας της Γης
Τα ευρήματα της ομάδας υποδηλώνουν ότι ο ψαμμίτης Ταβά όντως πιέστηκε κάτω από τη γη λόγω παγετώνων κατά την περίοδο της Χιονόμπαλας Γης. Αυτό δεν αποτελεί μόνο την πρώτη ανακάλυψη αποθέσεων Χιονόμπαλας Γης στο Κολοράντο, αλλά και εγείρει το ερώτημα: αν οι παγετώνες μπορούσαν να σχηματιστούν στον ισημερινό του Κολοράντο, θα μπορούσαν να έχουν σχηματιστεί και σε άλλες περιοχές της Βόρειας Αμερικής;
«Είμαστε ενθουσιασμένοι που είχαμε την ευκαιρία να αποκαλύψουμε την ιστορία των αποθέσεων Χιονόμπαλας Γης στο Κολοράντο», δήλωσε η Flowers. Οι ερευνητές ενθαρρύνουν και άλλους επιστήμονες να αναζητήσουν παρόμοια ευρήματα σε όλη τη Βόρεια Αμερική, με την ελπίδα να συνθέσουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα αυτού του παγωμένου αρχαίου κόσμου.
