Η σκόνη που σήκωσαν τα σενάρια καταστροφής των τραπεζών αρχίζει να πέφτει, αφού πρώτα «γκρεμίσθηκαν» οι μετοχές τους πολύ βολικά για τα fund αναδυόμενων αγορών που θέλουν να πάρουν θέσεις στην Ελλάδα, και αποκαλύπτεται ότι έγινε… πολύ κακό για το τίποτα, αφού ουσιαστικά επιστρέψαμε στο βασικό σενάριο, που ήταν γνωστό και αναμενόμενο εδώ και πολλούς μήνες.
Όπως προκύπτει από τις χθεσινές δηλώσεις Τσακαλώτου, τις «διαρροές» από την έδρα του ΔΝΤ σε Έλληνες ανταποκριτές, αλλά και τις αμέσως προηγούμενες επίσημες και ανεπίσημες τοποθετήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οδηγούμαστε σε μια συμβιβαστική λύση για το θέμα της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, η οποία ελάχιστα διαφέρει από όσα ήταν ήδη γνωστά πριν «φουντώσει» η καταστροφολογία και πάντως δεν δικαιολογεί τη «βουτιά» του τραπεζικού δείκτη στο ΧΑ σχεδόν κατά 35% από το υψηλό σημείο έτους (1.135 μονάδες στις 17 Ιουλίου).
Η βασική πρόταση του ΔΝΤ, που προκαλούσε τρόμο στους επενδυτές, ήταν να διενεργηθεί εκτάκτως, πριν από τα τεστ αντοχής, ένας έλεγχος ποιότητας ενεργητικού (AQR). Αυτός ο έλεγχος παραπέμπει σε σοβαρές αρνητικές εξελίξεις, αφού οι επενδυτές γνωρίζουν ότι στην αμέσως προηγούμενη ανακεφαλαιοποίηση (2015) ο κύριος όγκος των πρόσθετων κεφαλαιακών αναγκών (περίπου 9 δισ. ευρώ) προέκυψε ως αποτέλεσμα του ελέγχου στο ενεργητικό.
Η πρόταση αυτή φαίνεται, εκτός πολύ σοβαρού απροόπτου, ότι εγκαταλείπεται και από το ίδιο το Ταμείο, το οποίο δέχεται τη συμβιβαστική πρόταση της ΕΚΤ: να μη γίνει έκτακτο AQR, αλλά να έλθουν λίγο νωρίτερα τα προγραμματισμένα τεστ αντοχής του 2018, ώστε να υπάρχει χρόνος, αν αποδειχθεί ότι κάποιες τράπεζες χρειάζονται ανακεφαλαιοποίηση, για να γίνει η ανακεφαλαιαποίηση πριν λήξει το μνημόνιο, ώστε να αξιοποιηθούν κεφάλαια από το δάνειο των 86 δισ. ευρώ και να μην υπάρξει κίνδυνος να ανακεφαλαιοποιηθούν αργότερα οι τράπεζες, με βάση τους κανόνες για το bail-in («κούρεμα» πιστωτών και, αν χρειασθεί, καταθετών).
Έτσι, ουσιαστικά το μόνο που αλλάζει, σε σχέση με όσα ήταν γνωστά, όταν οι τραπεζικές μετοχές βρίσκονταν στα ύψη, είναι ότι το προγραμματισμένο τεστ αντοχής του 2018 θα γίνει λίγο νωρίτερα, κάτι που είναι προς όφελος των τραπεζών: ποιος θα ήθελε, άραγε, να γίνει μια ανακεφαλαιοποίηση εκτός μνημονίου και να αναστατωθεί το τραπεζικό σύστημα και, ευρύτερα, η οικονομία από την εφαρμογή των κανόνων για το bail-in;
Αύριο, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, αναμένεται να δημοσιοποιηθούν νεότερες πληροφορίες από τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές για το stress test του επόμενου έτους, ενώ αξιωματούχος του Ταμείου άφησε να εννοηθεί, μιλώντας σε Έλληνες ανταποκριτές, ότι το ΔΝΤ δεν θα επιμείνει για το AQR. Κάπως έτσι, γράφεται ευχάριστος επίλογος στα σενάρια απόλυτης καταστροφής που κυκλοφορούσαν.
Στο ερώτημα «τι μπορεί να συμβεί με τα τεστ αντοχής», τραπεζικές πηγές απαντούν «όχι κάτι συνταρακτικό». Οι τράπεζες έχουν αρκετά καλό κεφαλαιακό «μαξιλάρι» για απορρόφηση ζημιών στα δυσμενή σενάρια του ελέγχου και ήδη έχουν σχηματίσει αρκετά ικανοποιητικές προβλέψεις για πιστωτικές ζημιές. Ακόμη και αν κριθεί ότι ορισμένες χρειάζονται μια πρόσθετη ενίσχυση με νέα κεφάλαια, δεν θα πρόκειται για μια ανακεφαλαιοποίηση-«αιματοχυσία», όπως αυτή του 2015, την οποία φοβούνται πολλοί επενδυτές.
Κερδοσκοπία
Το μόνο που μένει από αυτό το επεισόδιο χρηματιστηριακής κερδοσκοπίας με τις τραπεζικές μετοχές επί σεναρίων που χαρακτηρίζονται, στην καλύτερη περίπτωση, ακραία, είναι ότι η καταστροφολογία για τις τράπεζες συνέπεσε, πολύ βολικά, με την έναρξη εισόδου ισχυρών κεφαλαίων αναδυόμενων αγορών στο ΧΑ και στον τραπεζικό κλάδο.
Από το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, που άλλαξε την αντίληψη για τον κίνδυνο της ελληνικής αγοράς και επιτρέπει την τοποθέτηση «σοβαρών» οίκων, στη θέση των hedge fund, σημαντικά κεφάλαια περιμένουν να εισέλθουν στο ΧΑ και, προφανώς, επιδιώκουν να αγοράσουν όχι στα υψηλά του 2017, αλλά σε χαμηλότερες αποτιμήσεις.
Η κινδυνολογία για τις τράπεζες φαίνεται ότι εξυπηρέτησε τις επιδιώξεις αυτών των διαχειριστών και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι, για παράδειγμα, στη συνεδρίαση της Τρίτης, όταν επικρατούσε πανικός για τις τράπεζες, βρέθηκαν επενδυτές να απορροφήσουν τραπεζικές μετοχές αξίας 165 εκατ. ευρώ!
