Προθεσμία 27 ημερών έχουν οι φορολογούμενοι που επιθυμούν να καλύψουν τις υψηλές τεκμαρτές δαπάνες, με δωρεές συγγενών και φίλων.
Η συγκεκριμένη διαδικασία είναι η έσχατη λύση για την κάλυψη των τεκμηρίων καθώς, έχει κάποιο κόστος, αλλά είναι αποτελεσματική. Στο πλαίσιο αυτό, ο φορολογούμενος θα πρέπει να μετρήσει το κόστος της δωρεάς και του φόρου που θα πληρώσει, εάν φορολογηθεί με βάση την τεκμαρτή δαπάνη.
Σε κάθε περίπτωση η διαδικασία πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου του έτους, στο οποίο υπάρχει πρόβλημα κάλυψης των τεκμηρίων.
Στην κίνηση αυτή καταφεύγουν όσοι έχουν υψηλότερες τεκμαρτές δαπάνες από το πραγματικό τους εισόδημα και προκειμένου να αποφύγουν τη φορολόγηση με το αντικειμενικό εισόδημα που είναι υψηλότερο, καλύπτουν τη διαφορά με δωρεές.
Η νομοθεσία προβλέπει, με τα χρηματικά ποσά από διάφορους συγγενείς ή τρίτους, ο δωρεοδόχος μπορεί να καλύψει δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32 του ν. 4172/2013.
Επίσης, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 34 (παρ. 2 περ. στ'), τα ποσά των δωρεών αυτών μπορούν να ληφθούν υπόψη για κάλυψη των δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, μόνο όταν η οικεία φορολογική δήλωση έχει υποβληθεί μέχρι τη λήξη του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη (ΠΟΛ.1076/26.3.2015).
Επίσης, στις περιπτώσεις που δίνονται χρηματικά ποσά από τους γονείς (ως γονική παροχή) προς τα τέκνα τους, τα τέκνα μπορούν με αυτά να καλύψουν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32 του ν. 4172/2013. Και σε αυτήν περίπτωση η σχετική δήλωση θα πρέπει να υποβληθεί εντός του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη και στο έτος που θέλει ο ενδιαφερόμενος να καλύψει το τεκμήριο.
Ωστόσο, οι συγκεκριμένες διαδικασίες πρέπει απαραιτήτως να ολοκληρωθούν έως την τελευταία εργάσιμη μέρα του έτους στο οποίο αναφέρεται το εισόδημα και στην προκειμένη περίπτωση, για το 2019, η προθεσμία λήγει την Τρίτη 31 Δεκεμβρίου 2019.
Το κόστος της δωρεάς
Σύμφωνα με τη νομοθεσία υπόχρεος για κατάθεση δήλωσης φόρου δωρεάς είναι ο δωρεοδόχος εφόσον η δωρεά δεν έχει καταρτιστεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο (άρθρο 85 παρ.2 ν.2961/2001). Σε διαφορετική περίπτωση, είναι υπόχρεοι υποβολής δήλωσης, όλοι οι συμβαλλόμενοι.
Ακόμη πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το άρθρο 44 § 2 του ν. 2961/2001, η απόκτηση χρηματικών ποσών από δωρεά ή γονική παροχή υπόκειται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται αυτοτελώς με συντελεστή 10%, προκειμένου για δικαιούχους που υπάγονται στην Α΄ κατηγορία, με συντελεστή 20%, προκειμένου για δικαιούχους που υπάγονται στη Β΄ κατηγορία και με συντελεστή 40%, προκειμένου για δικαιούχους που υπάγονται στη Γ΄ κατηγορία.
Αυτό σημαίνει πως, για να είναι συμφέρουσα η διαδικασία της δωρεάς, θα πρέπει το όφελος που θα προκύψει από την αποφυγή του επιπλέον φόρο, να είναι μεγαλύτερο από τον φόρο δωρεάς.
Η παγίδα
Δηλαδή ο φορολογούμενος που έχει το 2019 εισόδημα από μισθωτές 8.500 ευρώ, αλλά οι τεκμαρτές του δαπάνες είναι 14.000 ευρώ, αναζητεί από συγγενή ή φίλο μια «εικονική» οικονομική ενίσχυση, τόση ώστε να καλύψει την διαφορά του τεκμηρίου.
Ως μισθωτός, με το πραγματικό εισόδημα των 8.500 ευρώ, είναι αφορολόγητος, καθώς το αφορολόγητο όριο είναι 8.636 ευρώ. Όμως, αν δεν καλύψει τα τεκμήρια, θα φορολογηθεί για το εισόδημα των 14.000 ευρώ, ως ελεύθερος επαγγελματίας, που σημαίνει ότι θα πληρώσει φόρο 22% από το πρώτο ευρώ ήτοι 3.080 ευρώ.
Επίσης θα του καταλογιστεί προκαταβολή φόρου ύψους 95% επί του φόρου εισοδήματος, δηλαδή 2.926 ευρώ. Συνολικά δηλαδή η τεκμαρτή δαπάνη του συγκεκριμένου φορολογούμενου, θα του κοστίσει σε φόρο εισοδήματος και προκαταβολή φόρου, το ποσό των 6.006 ευρώ.
Ο συγκεκριμένος φορολογούμενος, για να αποφύγει την πληρωμή του υψηλού φόρου, μπορεί να ζητήσει από τον πατέρα του μια δωρεά ύψους 5.500 ευρώ, ώστε να καλύψει την ετήσια τεκμαρτή δαπάνη των 14.000 ευρώ. Ο φόρος που θα πληρώσει ( για τη δωρεά) θα είναι 550 ευρώ, αλλά θα αποφύγει την πληρωμή των 6.006 ευρώ.
Ο έλεγχος των δωρητών
Ταυτόχρονα, επειδή ο λόγος των δωρεών χρηματικών ποσών είναι προφανής και συγκεκριμένα η κάλυψη των τεκμηρίων, ενδέχεται οι φορολογικές αρχές, να ελέγξουν την εικονικότητα της δωρεάς.
Στο πλαίσιο αυτό, μπορεί να ζητήσουν από τους δύο (δωρητή και λήπτη) να προσκομίσουν απόδειξη μεταφοράς των χρημάτων (κίνηση λογαριασμών) ώστε να αποδειχθεί πως η δωρεά αποτελεί πραγματικό γεγονός και πως έγινε το ίδιο οικονομικό έτος με την δαπάνη εκ μέρους του φορολογούμενου π.χ. μιας αγοράς ακινήτου, αυτοκινήτου, εταιρικών μεριδίων κ.λπ.
Έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν το φαινόμενο φορολογούμενοι με αδήλωτα εισοδήματα και αυξημένες δαπάνες να ισχυρίζονταν στον έλεγχο πως τα χρήματα αυτά για τις δαπάνες τους τα απέκτησαν μέσω δωρεάς από συγγενή ή φίλο.
Επρόκειτο για τις «άτυπες δωρεές» οι οποίες δεν φορολογούνταν με αποτέλεσμα να ανέρχονται σε χιλιάδες κάθε χρόνο. Με τη φορολόγησή τους όμως έχουν περιοριστεί σε εκείνες που υπάρχει πράγματι φορολογικό ενδιαφέρον και οξυμένη ανάγκη κάλυψης τεκμηρίων. Επίσης με τη φορολογία των χρηματικών δωρεών, το Κράτος εισπράττει ένα μέρος του φόρου που θα πλήρωνε ο λήπτης λόγω των τεκμηρίων.
