Σε ισχυρή αντίσταση των ευρωπαϊκών θεσμών και, κυρίως, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προσκρούει η προσπάθεια της κυβέρνησης να προσφέρει για πρώτη φορά προστασία πρώτης κατοικίας σε εμπόρους και επαγγελματίες, οι οποίοι είχαν εξαιρεθεί εξαρχής από το νόμο Κατσέλη, επειδή έχουν πτωχευτικό δικαίωμα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πίσω από το πιεστικό αίτημα των θεσμών να πάρουν στοιχεία από την ελληνική πλευρά για το σύνολο των δικαιούχων προστασίας, με βάση την τελευταία εκδοχή του σχεδίου ρύθμισης, βρίσκεται η προσπάθεια να κλείσει όσο είναι δυνατόν η περίμετρος της προστατευτικής ρύθμισης και να εξαιρεθούν, αν κριθεί σκόπιμο, οι έμποροι και ελεύθεροι επαγγελματίες.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εξέφρασε ήδη ανοικτά τους φόβους της για τον κίνδυνο να επιβαρυνθούν υπέρμετρα οι τράπεζες, αν περιληφθούν στη ρύθμιση τα επιχειρηματικά δάνεια λιανικής πίστης με εγγύηση πρώτης κατοικίας, αλλά και από τη συνδυαστική επίδραση που θα έχουν η παράλληλη εφαρμογή του ισχύοντος πτωχευτικού δικαίου ιδιωτών (νόμος Κατσέλη) με το νέο πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας, αλλά και το νόμο για τον εξωδικαστικό μηχανισμό διευθέτησης επιχειρηματικών οφειλών.
Ουσιαστικά, αυτό που φοβάται η ΕΚΤ είναι ότι το νέο πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας θα ανοίξει ένα μεγάλο παράθυρο για εμπόρους και επαγγελματίες, επηρεάζοντας, τελικά, όχι μόνο τη διαχείριση από τις τράπεζες των προβληματικών στεγαστικών δανείων, αλλά και σημαντικού ύψους επιχειρηματικά δάνεια λιανικής.
Άλλωστε, στην Φρανκφούρτη είναι γνωστό ότι η μικρή επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα στηρίζεται σε υπερβολικό βαθμό σε χρηματοδοτήσεις με εγγύηση πρώτης κατοικίας. Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με το σκεπτικό της Φρανκφούρτης, ότι αν αφαιρεθεί η πίεση προς εμπόρους και επαγγελματίες για ρύθμιση των οφειλών τους ώστε να μη χάσουν τα σπίτια τους, θα δημιουργηθεί πολύ σοβαρό πρόβλημα στην προσπάθεια διευθέτησης «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων λιανικής.
Επιπλέον, οι ελληνικές τράπεζες, αν και εμφανίζονται τώρα να διαπραγματεύονται από κοινή θέση με την κυβέρνηση για το θέμα του νέου νόμου για την πρώτη κατοικία, στην πραγματικότητα ήταν εξαρχής αντίθετες στην υπαγωγή εμπόρων και επαγγελματιών στη ρύθμιση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από την πρώτη συνάντηση με την κυβέρνηση, οι εκπρόσωποι της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών είχαν ζητήσει:
- Η προστασία πρέπει να ισχύσει μόνο για ιδιώτες και ελεύθερους επαγγελματίες για μη επαγγελματικές οφειλές, δηλαδή μόνο για οφειλές από στεγαστικά δάνεια.
- Να μπουν «φίλτρα», ώστε να εξαιρούνται από την προστασία όσοι διαπιστώνεται ότι ασκούν εμπορική δραστηριότητα, όσοι έχουν εξασφαλίσει οριστική απόφαση ρύθμισης οφειλών με βάση το νόμο Κατσέλη και όσοι έχουν υποβάλει αίτηση διευθέτησης οφειλών με βάση το νόμο για τον εξωδικαστικό μηχανισμό.
Με αυτές τις απόψεις συμφωνεί και η Τράπεζα της Ελλάδος, που δεν μετέχει μεν στη διαπραγμάτευση με την κυβέρνηση, αλλά επηρεάζει τις αντιλήψεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθώς τα στελέχη της ΤτΕ αποτελούν το… μακρύ χέρι του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού.
Η επιμονή της ΕΚΤ να κλείσει η περίμετρος εφαρμογής της προστατευτικής ρύθμισης για την πρώτη κατοικία δημιουργεί συγκρουσιακό κλίμα με την ελληνική κυβέρνηση, η οποία θέλει πάση θυσία να αποτρέψει το ενδεχόμενο να αρχίσουν οι τράπεζες πλειστηριασμούς στις κύριες κατοικίες εμπόρων και επαγγελματιών για τα επιχειρηματικά τους δάνεια και έχει ήδη τροφοδοτήσει προσδοκίες ότι τελικά μπορεί να επιτύχει το «άπλωμα» της προστασίας.
Με αυτά τα δεδομένα, η διαπραγμάτευση που συνεχίζεται εξ αποστάσεως δεν είναι εύκολο να κλείσει, παρότι η κυβέρνηση δέχθηκε ήδη να ενταχθούν στη ρύθμιση αυστηρότερα περιουσιακά κριτήρια για την κινητή και ακίνητη περιουσία των δανειοληπτών. Η συνολική αξία της περιουσίας του δανειολήπτη δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 300.000 ευρώ και η κινητή περιουσία, κυρίως δηλαδή οι καταθέσεις, το 50% του υπολοίπου του δανείου.
Τα περιθώρια ελιγμών της κυβέρνησης είναι πολύ περιορισμένα, καθώς η ΕΚΤ «κρατά το μαχαίρι και το πεπόνι»: χωρίς τη δική της σύμφωνη γνώμη, που θα εκφρασθεί με νέα γνωμοδότηση, ο νόμος για την πρώτη κατοικία δεν μπορεί να βρει το δρόμο προς τη Βουλή. Αν επιχειρούσε κάτι τέτοιο η κυβέρνηση, η ένταση στη σχέση με τους ευρωπαϊκούς Θεσμούς θα ανέβαινε κατακόρυφα, δημιουργώντας πολλές και σοβαρές παρενέργειες…
