Η Γερμανία αλλάζει σελίδα – και μαζί της η Ευρώπη. Το αποτέλεσμα των χθεσινών εκλογών δεν είναι το μεγάλο πολιτικό γεγονός που θα φέρει ανατροπές στις γεωπολιτικές ισορροπίες, ή σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Σηματοδοτεί όμως το τέλος μιάς εποχής για τη χώρα-ατμομηχανή της ΕΕ και μπορεί να αποδειχθεί καταλύτης εξελίξεων που θα επηρεάσουν άμεσα ή έμμεσα και την Ελλάδα.
Από πολιτική σκοπιά το ενδιαφέρον στοιχείο είναι η “νεκρανάσταση” της σοσιαλδημοκρατίας, που βρέθηκε στα πρόθυρα πολιτικού θανάτου και τώρα επιστρέφει στο προσκήνιο, αναγεννώμενη από τις στάχτες της. Μια ριπή ανέμου αλλαγής αρχίζει να διατρέχει τη γηραιά ήπειρο, δημιουργώντας προσφορότερο κλίμα για τα κεντροαριστερά κόμματα.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι 16 χρόνια συντηρητικής διακυβέρνησης εστιασμένης σε δημοσιονομικά ταμπού και σε “γερμανοκεντρικές” αντιλήψεις για την ευρωπαϊκή οικονομία, χωρίς πολλά στοιχεία κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής, κούρασαν ακόμα και τους ψηφοφόρους της Μέρκελ.
Για την Ευρωπαϊκή Ενωση και την Ελλάδα το σημαντικό είναι ότι με την κυβερνητική αλλαγή στη Γερμανία τελειώνει μιά μακρά περίοδος αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας και λιτότητας, που συμπίεσε τα λαϊκά εισοδήματα, οδηγώντας σε συνθήκες φτώχειας δεκάδες εκατομμύρια νοικοκυριά.
Η οικονομική και δημοσιονομική πολιτική του νέου κυβερνητικού συνασπισμού στο Βερολίνο δεν θα είναι βέβαια πολύ διαφορετική. Το σίγουρο πάντως είναι ότι το περιβόητο “δόγμα Σόιμπλε” δεν θα έχει πολλούς υποστηρικτές στους κόλπους της κυβερνητικής πλειοψηφίας, πέραν πέραν των Ελεύθερων Δημοκρατών (Φιλελεθέρων) – αν τελικά συμμετάσχουν στο νέο σχήμα.
Η Ελλάδα μπορεί λοιπόν να περιμένει περισσότερο ανεκτική στάση από γερμανικής πλευράς στα θέματα των ελλειμμάτων και του Συμφώνου Σταθερότητας, που θα τεθούν πάλι επί τάπητος από την ΕΕ μετά το τέλος της πανδημίας.
Υπάρχει όμως και το δυσμενές σενάριο: Αν στην κυβέρνηση συμμετάσχουν οι Ελεύθεροι Δημοκράτες και το υπουργείο Οικονομικών αναλάβει ΄κάποιο στέλεχος τους, η "γραμμή" του Βερολίνου στα θέματα δημοσιονομικής πειθαρχίας, αναπτυξιακής πολιτικής, διοχέτευσης ρευστότητας από την ΕΚΤ, επιτοκίων κλπ, θα είναι πολύ διαφορετική - μία νέα εκδοχή του δόγματος Σόιμπλε.
Διαφοροποίηση της γερμανικής στάσης - και της ευρωπαϊκής πολιτικής γενικότερα – αναμένεται επίσης στο προσφυγικό, που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τη χώρα μας, καθώς και στην αντιμετώπιση της Τουρκίας. Οι σοσιαλδημοκράτες και οι Πράσινοι είναι πιο κοντά στις ελληνικές θέσεις και η χώρα μας μπορεί να προσβλέπει σε ουσιαστική στήριξη – ιδιαίτερα αν το υπουργείο Εξωτερικών δοθεί σε στέλεχος των Πρασίνων, τηρουμένης της γερμανικής παράδοσης να δίνεται το ΥΠΕΞ στο δεύτερο τη τάξει κόμμα του κυβερνητικού συνασπισμού.
Οσον αφορά τις ευρωπαϊκές εξελίξεις, σημαντική θα είναι η επίδραση επίδραση της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής που θα εφαρμόσει η νέα κυβέρνηση, η οποία καλείται να διορθώσει στρεβλώσεις που δημιούργησε η 16ετής διακυβέρνηση Μέρκελ-Σόιμπλε.
Οπως επισημαίνουν αναλυτές, η Γερμανία είναι χώρα με τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες. Μεγάλο ποσοστό πολιτών ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Στο συνταξιοδοτικό, στην κοινωνική ασφάλεια υπάρχει αδιέξοδο, τα νούμερα δεν βγαίνουν - άρα θα πρέπει να βρεθεί ένα νέο μοντέλο κοινωνικής πολιτικής.
Ο,τι αποφασιστεί γι αυτά τα θέματα στο Βερολίνο, θα έχει ασφαλώς καταλυτική επίδραση στη διαμόρφωση πολιτικών από την ΕΕ.
Χ. ΝΙΑΚΑΣ
