Πόσο ισχυρή είναι στρατιωτικά η Ελλάδα απέναντι στην Τουρκία; Είναι σε θέση οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις να αντεπεξέλθουν επιτυχώς σε μιά απευκταία επιθετική ενέργεια της γειτονικής χώρας;
Τα ερωτήματα αυτά έρχονται στο προσκήνιο, απασχολώντας κυβέρνηση, κόμματα, αναλυτές – αλλά και την κοινή γνώμη, καθώς οι εξελίξεις στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο οδηγούν σε κλιμάκωση της διμερούς αντιπαράθεσης, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο “ανάφλεξης”.
Τα μέσα ενημέρωσης που προωθούν τα συμφέροντα των μεγάλων κατασκευαστών οπλικών συστημάτων και των εγχώριων μεσαζόντων-εκπροσώπων τους, αρχίζουν πάλι να ασχολούνται με τα θέματα στρατιωτικής ισχύος και αποτρεπτικής δύναμης των δύο χωρών, για να καταλήξουν στη μόνιμη επωδό αυτών των αναλύσεων: Οτι η Τουρκία διαθέτει υπεροπλία σε πολλούς τομείς, η Ελλάδα υστερεί – άρα πρέπει να προχωρήσει σε μεγάλες αμυντικές προμήθειες.
Οι προμηθευτές καθορίζουν τις... "ανάγκες" μας
Οι “ελλείψεις” προσδιορίζονται κατά περίπτωση, ανάλογα με το τι έχει να μας πουλήσει κάθε κατασκευαστής οπλικών συστημάτων. Κάποιοι εστιάζουν στον εξοπλισμό των χερσαίων δυνάμεων (τεθωρακισμένα κλπ), ενώ οι εκπροσωπούντες αμερικανικούς οίκους – που θέλουν να μας πουλήσουν αεροπλάνα και drones - επιμένουν ότι η Ελλάδα χρειάζεται να αποκτήσει υπεροπλία στον αέρα.
Αλλοι, που απηχούν απόψεις και επιθυμίες ευρωπαϊκών οίκων, υποστηρίζουν ότι λόγω της φύσεως της τωρινής αντιπαράθεσης – για θαλάσσιες ζώνες, κυριαρχικά δικαιώματα κλπ - η ενδεχόμενη ελληνοτουρκική σύγκρουση θα κριθεί στη θάλασσα. Αρα εκεί πρέπει να δώσει προτεραιότητα η Ελλάδα, αγοράζοντας φρεγάτες, κορβέτες, πυραυλακάτους, αμφίβια σκάφη, ταχύπλοα και αποβατικά.
Πήραμε πολλά...
Ομως τα στοιχεία για τη στρατιωτική ισχύ των δύο χωρών, την υλικοτεχνική υποδομή και τη δύναμη πυρός σε στεριά-αέρα-θάλασσα, δεν επιβεβαιώνουν αυτούς τους ισχυρισμούς.
Αντίθετα μάλιστα, δείχνουν ότι αν και η Τουρκία υπερέχει σε αριθμούς – όπως θα ήταν φυσικό, λόγω μεγέθους χώρας και ενόπλων δυνάμεων – η Ελλάδα διαθέτει εξαιρετικά μεγάλη αποτρεπτική ισχύ. Μπορεί να θεωρηθεί μάλιστα “υπερεξοπλισμένη”, αν και την τελευταία δεκαετία διαθέτει σε αμυντικές δαπάνες πολύ λιγότερα από τους γείτονες.
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία του αμερικανικού Global Fire Power (GFP), που καταγράφει το εξοπλιστικό δυναμικό και τη στρατιωτική ισχύ κάθε χώρας, καταρτίζοντας μιά παγκόσμια λίστα κατάταξης.
Οι συγκρίσεις με Τουρκία
Για το 2020, η Ελλάδα κατατάσσεται 33η μεταξύ των 138 χωρών που εξετάζονται και αξιολογούνται στην ετήσια ανασκόπηση του GFP. Η Τουρκία βρίσκεται στην 11η θέση, βοηθούμενη και από το γεγονός ότι έχει αναπτύξει ισχυρή αμυντική βιομηχανία, που καλύπτει περίπου το 25% των εξοπλιστικών αναγκών της.
Ομως η απόσταση μεταξύ των δύο χωρών μειώνεται με τη χρήση και άλλων κριτηρίων. Επισημαίνεται ότι για να “βαθμολογήσει” και να κατατάξει τις χώρες ο Global Fire Ρower λαμβάνει υπόψη πάνω από 50 επιμέρους κριτήρια, περιλαμβανομένων χρηματοοικονομικών και δημοσιονομικών μεγεθών, γεωγραφικής θέσης, υλικοτεχνικων δυνατοτήτων κλπ.
Στοιχεία που δεν καταγράφονται και δεν λαμβάνονται υπόψη στην αξιολόγηση του GFP είναι ο βαθμός επιχειρησιακής ετοιμότητας, η κατάσταση των οπλικών συστημάτων που έχει στη διάθεση της κάθε χώρα και η ποιότητα του έμψυχου δυναμικού των ενόπλων της δυνάμεων.
Οσον αφορά το έμψυχο δυναμικό είναι σαφής η υπεροχή της Ελλάδας, καθώς οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις – ιδιαίτερα η πολεμική αεροπορία – έχουν “αποψιλωθεί” με τις μαζικές απομακρύνσεις στελεχών μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος.
Από πλευράς της ελληνικής στρατιωτικής ηγεσίας υπάρχουν οι συνήθεις “γκρίνιες” προς την κυβέρνηση ότι δεν διατίθενται επαρκή κονδύλια για συντήρηση και εκσυγχρονισμό της υλικοτεχνικής υποδομής, με αποτέλεσμα να απαξιώνεται μεγάλος αριθμός οπλικών συστημάτων, ή να είναι πρακτικά αδύνατη η άμεση χρήση τους. Υποτίθεται λοιπόν ότι η Τουρκία υπερέχει σ' αυτό το σημείο, καθώς οι ένοπλες δυνάμεις της βρίσκονται σε διαρκή ετοιμότητα, επιχειρώντας στα μέτωπα του Κουρδιστάν, της Συρίας, της Λιβύης κλπ.
Στη λίστα των ισχυρών
Ενα βασικό κριτήριο που λαμβάνεται υπόψη από το GFP για την αξιολόγηση της στρατιωτικής ισχύος κάθε χώρας και την κατάρτιση της λίστας με την παγκόσμια κατάταξη, είναι οι ετήσιες αμυντικές δαπάνες. Φέτος η Τουρκία έχει προϋπολογίσει να ξοδέψει 19 δισ. δολάρια, ενώ η Ελλάδα μόνο 4,9 δισ.
Ομως, παρά το ότι η χώρα μας δεν έχει πραγματοποιήσει καμία μεγάλη αγορά οπλικών συστημάτων μετά το 2010, τα στοιχεία του GFP δείχνουν ότι διαθέτει δύναμη πυρός δυσανάλογα μεγάλη προς το μέγεθος της, “ισοφαρίζοντας” την Τουρκία σε πολλούς τομείς
Επιδιδόμενες τις προηγούμενες δεκαετίες σε κούρσες εξοπλισμών, οι δύο χώρες εχουν γίνει... “αστακοί”. Αν εξαιρέσουμε τις πυρηνικές δυνάμεις, η Ελλάδα κι η Τουρκία είναι από τα πιο ισχυρά κράτη στον κόσμο από άποψη εξοπλισμού. Η Τουρκία είναι σαφώς ισχυρότερη σε αρκετούς τομείς, όχι όμως στη θάλασσα και στον αέρα – εκεί όπου κρίνονται συνήθως οι σύγχρονες πολεμικές συγκρούσεις.
Τεράστια δύναμη πυρός
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ετήσιας επισκόπησης του Global Fire Power, η Ελλάδα έχει τα περισσότερα τανκς από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες (εξαιρουμένης της Ρωσίας), ενώ είναι από τις πρώτες παγκοσμίως(!) σε φρεγάτες, κορβέτες και υποβρύχια.
Είναι ακόμη 16η στον κόσμο(!) και από τις πρώτες στην Ευρώπη σε αριθμό μαχητικών αεροσκαφών, διαθέτοντας 187. Εχει περισσότερα από το Ηνωμένο Βασίλειο (133) και τη Γερμανία (128), υστερώντας μόνο έναντι της Γαλλίας (269). Η Τουρκία διαθέτει 206, μόλις 19 περισσότερα.
Η ελληνική Πολεμική Αεροπορία έχει 231 ελικόπτερα, γεγονός που την κατατάσσει στην 18η θέση παγκοσμίως. Η Τουρκία είναι 8η στην κατάξη με 497.
Ούτε στην αρματομαχία του Κουρσκ...
Οσον αφορά τον εξοπλισμό των χερσαίων δυνάμεων, κατά τις προηγούμενες δεκαετίες οι δύο χώρες έδωσαν έμφαση στις προμήθειες τεθωρακισμένων, πραγματοποιώντας μαζικές αγορές τανκς -κυρίως από Γερμανία, Μ. Βρετανίακαι ΗΠΑ. Η Τουρκία συνέχισε να ενισχύει το δυναμικό της, καθώς απέκτησε τη δυνατότητα να κατασκευάζει μόνη της ορισμένους τύπους τεθωρακισμένων.
Στον σχετικό πίνακα του Global Fire Power η Ελλάδα εμφανίζεται να κατέχει τη 16η παγκοσμίως, διαθέτοντας 1.355 άρματα μάχης. Η Τουρκία είναι 9η, με 2.662. Συγκριτικά αναφέρεται ότι η Γαλλία έχει μόλις 528 τανκς, το Ηνωμένο Βασίλειο 227 και η Γερμανία μόνο 245!
Στις δυο πλευρές του Αιγαίου έχουν λοιπόν συγκεντρωθεί περισσότερα τανκς απ' όσα στην περίφημη ρωσογερμανική μάχη του Κουρσκ το 1943 – τη μεγαλύτερη αρματομαχία στην παγκόσμια ιστορία...
Στα αυτοκινούμενα πυροβόλα η Ελλάδα είναι 13η στην παγκόσμια κατάταξη με 547 μονάδες. Έχει περισσότερα από χώρες όπως η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιαπωνία και η Ινδία! Όμως και σε αυτόν τον τομέα υπερτερεί η Τουρκία, η οποία με 1.278 μονάδες βρίσκεται στην 5η θέση στον κόσμο.
Οι δυνάμεις στη θάλασσα
Εκεί όμως που οι “αστακοί του Αιγαίου” εντυπωσιάζουν με τη δύναμη πυρός τους, είναι στο ίδιο το Αιγαίο. Εντυπωσιάζουν κυρίως με τον αριθμό των φρεγατών και των υποβρυχίων τους
Η Ελλάδα με 13 φρεγάτες – όσες και το Ηνωμένο Βασίλειο - έχει τον 5ο μεγαλύτερο στόλο φρεγατών παγκοσμίως. Η Τουρκία με 16 σκάφη αυτής της κατηγορίας βρίσκεται στην 4η θέση.
Περίπου “ισοπλία” στα υποβρύχια, όπου οι δύο χώρες είναι από τις ισχυρότερες παγκοσμίως. Με 11 υποβρύχια η Ελλάδα έχει τον μεγαλύτερο στόλο στην Ευρώπη και είναι 10η παγκοσμίως, υπερτερώντας έναντι της Γαλλίας, της Μεγάλης Βρετανίας, του Ισραήλ και της Αιγύπτου. Η Τουρκία έχει 12 υποβρύχια και βρίσκεται στην 9η θέση.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΝΙΑΤΗΣ
