Στις 7 το πρωί άνοιξαν οι 45.444 κάλπες που έχουν στηθεί σε 22.722 εκλογικά τμήματα και θα υποδέχονται τους ψηφοφόρους εως τις 19:00 για την εκλογή 332 δημάρχων, 13 περιφερειαρχών και 151.766 δημοτικών, κοινοτικών και περιφερειακών συμβούλων.
Εκλογή με 43% + 1 ψήφο και 5ετής θητεία
Να σημειωθεί ότι η τρέχουσα εκλογική αναμέτρηση παρουσιάζει ορισμένες σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019. Η βασικότερη αφορά το εκλογικό σύστημα καθώς οι νέες αναμετρήσεις θα γίνουν με το πλειοψηφικό σύστημα αντί τις απλής αναλογικής του 2019 που σημαίνει πως όσοι συνδυασμοί δημοτικοί ή περιφερειακοί συγκεντρώσουν ποσοστό 43% συν μια ψήφο εκλέγονται από την πρώτη Κυριακή. Σε διαφορετική περίπτωση θα υπάρξει επαναληπτική ψηφοφορία την ερχόμενη Κυριακή 15 Οκτωβρίου μεταξύ των υποψηφίων Περιφερειαρχών ή Δημάρχων των δύο συνδυασμών που συγκέντρωσαν τις περισσότερες ψήφους στον πρώτο γύρο. Όπως και στις εθνικές εκλογές, έτσι και στις αυτοδιοικητικές εκπροσώπηση στο περιφερειακό ή δημοτικό συμβούλιο εξασφαλίζουν όσοι συνδυασμοί περάσουν το κατώφλι του 3%. Οι νέες αρχές αναλαμβάνουν καθήκοντα την 1.1.2024 και θα έχουν 5ετή θητεία, έως τις 31.12.2028.
Ποιοι ψηφίζουν
Δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι δημότες που έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους, δηλαδή έχουν γεννηθεί μέχρι και 31 Δεκεμβρίου 2006 και είναι εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο του δήμου. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές συμμετέχουν και οι πολίτες των λοιπών 26 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια, αλλά κατοικούν στην Ελλάδα, έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους και είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του δήμου όπου κατοικούν, μέχρι και τις 30 Ιουνίου 2023.
Τι ισχύει με τους ετεροδημότες
Για τις αυτοδιοικητικές εκλογές δεν ισχύουν οι ειδικοί εκλογικοί κατάλογοι ετεροδημοτών, εξωτερικού, ναυτικών και κρατουμένων, που ισχύουν για τις βουλευτικές εκλογές, τις ευρωεκλογές και τα δημοψηφίσματα. Αυτό σημαίνει ότι οι εκλογείς μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα μόνο στους δήμους, στους εκλογικούς καταλόγους των οποίων είναι εγγεγραμμένοι. Οι πολίτες μπορούν να ενημερώνονται για τον τόπο όπου θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού Ψηφίζεις», που βρίσκεται στον σύνδεσμο https://mpp.ypes.gov.gr/.
Πώς ψηφίζουμε;
Για τις αυτοδιοικητικές εκλογές έχουν στηθεί δύο ξεχωριστές κάλπες για την ανάδειξη των νέων δημάρχων και περιφερειαρχών και των αντίστοιχων συμβουλίων. Οι εκλογείς προσερχόμενοι στο εκλογικό τμήμα που ανήκουν και μετά την ταυτοποίηση των στοιχείων τους, λαμβάνουν πρώτα τα ψηφοδέλτια για τις δημοτικές εκλογές. Στην κορυφή των ψηφοδελτίων είναι τυπωμένο το έμβλημα και το όνομα του συνδυασμού, το όνομα του υποψήφιου δημάρχου ενώ ακολουθεί η λίστα των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων και στην συνέχεια η λίστα των υποψήφιων κοινοτικών συμβούλων ανα εκλογικό διαμέρισμα. Τα ψηφοδέλτια αναγράφουν και τον μέγιστο αριθμό σταυρών που μπορούν να βάλουν οι εκλογείς. Υπενθυμίζεται πως, σταυρός μπαίνει μόνο στους δημοτικούς και κοινοτικούς συμβούλους. Η αντίστοιχη διαδικασία επαναλαμβάνεται ξεχωριστά και για τις περιφερειακές εκλογές.
Πόσους «σταυρούς» βάζουμε
Σε Δήμους με πληθυσμό μέχρι 10.000 κατοίκους, οι εκλογείς μπορούν να βάλουν μέχρι 3 σταυρούς προτίμησης σε υποψήφιους Δημοτικούς Συμβούλους και μέχρι 4 σε Δήμους με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων. Για την εκλογή Συμβουλίων Δημοτικών Κοινοτήτων, οι εκλογείς μπορούν να επιλέξουν μέχρι 2 υποψηφίους, ενώ σε Δημοτικές Κοινότητες με πληθυσμό μικρότερο των 200 κατοίκων, όπου εκλέγεται μόνο Πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας, οι εκλογείς έχουν τη δυνατότητα επιλογής ενός μόνο υποψηφίου.
Στις περιφερειακές εκλογές, ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός σταυρών προτίμησης κυμαίνεται από 1 έως 4, κατά περίπτωση. Στο ψηφοδέλτιο κάθε συνδυασμού υπάρχει σαφής ένδειξη για τον αριθμό των υποψηφίων που μπορεί να επιλέξει ο εκλογέας. Σε περίπτωση που κάποιος επιλέξει περισσότερους υποψηφίους από όσους είναι επιτρεπτό, το ψηφοδέλτιο δεν είναι άκυρο και προσμετράται κανονικά στο σύνολο των ψηφοδελτίων που έλαβε ένας συνδυασμός, χωρίς όμως να λαμβάνεται υπόψη κανένας σταυρός.
Στατιστικά
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών στις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές συμμετέχουν ως υποψήφιοι 151.766 άτομα με τον μικρότερο να είναι 18 ετών και τον μεγαλύτερο 102 ετών. Πρόκειται για συμμετοχή ρεκόρ καθώς αντιστοιχεί στο στο 2% του πληθυσμού της χώρας. Πιο αναλυτικά, τους 332 Δήμους διεκδικούν 1.222 συνδυασμοί με 63.906 υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους και 80.465 υποψηφίους δημοτικών κοινοτήτων. Οι 63.906 υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι διεκδικούν 8.481 θέσεις στα δημοτικά συμβούλια, δηλαδή θα εκλεγεί 1 στους 7,5.
Στην μάχη των 13 Περιφερειών συμμετέχουν 78 συνδυασμοί με 7.395 υποψήφιους περιφερειακούς συμβούλους που διεκδικούν 611 θέσεις στα περιφερειακά συμβούλια που σημαίνει ότι θα εκλεγεί 1 στους 12.
Να σημειωθεί ότι η ξεχωριστή κάλπη, που χρησιμοποιήθηκε στις προηγούμενες εκλογές, για την εκλογή κοινοτικών συμβουλίων καταργήθηκε. Οι υποψήφιοι πρόεδροι και σύμβουλοι δημοτικών κοινοτήτων (80.465) εντάσσονται στους συνδυασμούς των υποψηφίων δημάρχων. Οι δημοτικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό έως 200 κατοίκους εκλέγουν μονομελές όργανο, τον πρόεδρο της κοινότητας. Με πληθυσμό μεταξύ 201 και 2.000 κατοίκων εκλέγουν τριμελές συμβούλιο, με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών σε τοπικό επίπεδο. Με πληθυσμό μεγαλύτερο των 2.000 κατοίκων, την πλειοψηφία στο συμβούλιο δημοτικής κοινότητας έχει ο συνδυασμός του εκλεγμένου δημάρχου του οικείου δήμου.
Ενημερώσεις για συμμετοχή
Με στόχο την ενημέρωση της κοινής γνώμης για την πορεία της εκλογικής διαδικασίας, κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας, οι δικαστικοί αντιπρόσωποι οφείλουν να μεταδίδουν στο υπουργείο Εσωτερικών τον αριθμό των ψηφισάντων σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η μετάδοση θα γίνεται αποκλειστικά με χρήση της συσκευής ασφαλούς μετάδοσης αποτελεσμάτων (SRT). Από την πλευρά του Υπουργείου Εσωτερικών θα υπάρξουν 3 ενημερώσεις για την πορεία της συμμετοχής των εκλογέων. Η πρώτη μετάδοση θα γίνει από 11:00 έως 11.30, θα ακολουθήσει δεύτερη από 14:00 έως 14.30 ώρα Ελλάδας ενώ η τελευταία θα γίνει από 17:00 έως 17.30 ώρα
Πότε θα γίνουν ασφαλείς εκτιμήσεις για το αποτέλεσμα
Να σημειωθεί πως η μαζική συμμετοχή υποψηφίων προκαλεί και αρκετά παράδοξα καθώς σε ορισμένους δήμους που διαθέτουν πολλές κοινότητες οι υποψήφιοι σε κάθε συνδυασμό ξεπερνούν τους 200 και το μήκος των αντίστοιχων ψηφοδελτίων φτάνει τα 98 εκατοστά που είναι και το μέγιστο σύμφωνα με τις προδιαγραφές του Υπουργείου Εσωτερικών. Κατ' επέκταση τα ψηφοδέλτια «σεντόνια» εκτιμάται ότι θα δυσχεράνουν τον ρυθμό καταμέτρησης των ψήφων. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι υπεύθυνοι της Singular Logic θεωρούν ότι θα είναι σε θέση να κάνουν εκτιμήσεις για το τελικό αποτέλεσμα στις 13 Περιφέρειες και σε 6 εως 10 μεγάλους Δήμους περίπου στις 10 το βράδυ της Κυριακής. Υπενθυμίζεται ότι για τις εθνικές εκλογές η πρώτη εκτίμηση έγινε στις 8:30 το βράδυ, μιάμιση ώρα μετά το κλείσιμο της κάλπης.
