Ρεκόρ καταγγελιών το 2024 – Αύξηση των υποθέσεων σεξουαλικής παρενόχλησης και στροφή του φαινομένου προς την ψυχολογική και λεκτική βία.
Σημαντική αύξηση των καταγγελιών για περιστατικά βίας και παρενόχλησης στους χώρους εργασίας καταγράφει η ετήσια έκθεση 2024 του Αυτοτελούς Τμήματος για την Παρακολούθηση της Βίας και της Παρενόχλησης της Επιθεώρησης Εργασίας, η οποία παρουσιάστηκε σε εκδήλωση στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΒΕΑ).
Όπως δήλωσε η Επιθεωρήτρια Εργασιακών Σχέσεων, Μαρία Αντωνοπούλου, η έκθεση αποσκοπεί «στην αύξηση της ορατότητας του ισχύοντος προστατευτικού νομοθετικού πλαισίου και της εφαρμογής του στην πράξη». Παράλληλα, υπογράμμισε τη σημασία της συντονισμένης δράσης όλων των εμπλεκομένων φορέων, που «συμβάλλει καθοριστικά στη σταδιακή μεταβολή της εργασιακής κουλτούρας προς την κατεύθυνση της μηδενικής ανοχής απέναντι σε βίαιες και παρενοχλητικές συμπεριφορές».
Ραγδαία αύξηση των καταγγελιών
Το 2024 υποβλήθηκαν 318 επώνυμες καταγγελίες για περιστατικά βίας και παρενόχλησης στην εργασία – υπερδιπλάσιες σε σχέση με το 2022 (151).
Οι περισσότερες καταγγελίες προήλθαν από μεγάλα αστικά κέντρα, όπως η Αθήνα, η Κεντρική Μακεδονία, ο Πειραιάς και η Δυτική Αττική.
Προφίλ καταγγελλόντων και καταγγελλομένων
-
Φύλο καταγγελλόντων: 66% γυναίκες – 34% άνδρες
→ Οι γυναίκες παραμένουν η πιο ευάλωτη ομάδα, ωστόσο τα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχουν και άνδρες θύματα. -
Φύλο καταγγελλομένων: 70% άνδρες – 30% γυναίκες
→ Το εύρημα αυτό, σύμφωνα με την κ. Αντωνοπούλου, «υποδηλώνει τη διατήρηση παραδοσιακών νοοτροπιών περί υπεροχής του ανδρικού φύλου σε ορισμένους χώρους εργασίας».
Παρατηρείται επίσης μετατόπιση των περιστατικών από το «κάθετο mobbing» (εργοδότης προς εργαζόμενο) προς το «οριζόντιο mobbing» (μεταξύ συναδέλφων).
Είδη παρενόχλησης
-
Λεκτική, ηθική και ψυχολογική παρενόχληση: 280 καταγγελίες
-
Σωματική βία: 46 καταγγελίες
-
Σεξουαλική παρενόχληση: 38 καταγγελίες
Η σεξουαλική παρενόχληση παρουσίασε τριπλασιασμό (από 12 το 2023 σε 38 το 2024).
Οι 89% των θυμάτων ήταν γυναίκες, ενώ υπήρξαν και τρεις άνδρες και ένα διεμφυλικό άτομο ανάμεσα στους καταγγέλλοντες.
Το 100% των καταγγελλόμενων για σεξουαλική παρενόχληση ήταν άνδρες.
Στο 53% των υποθέσεων, ο θύτης ήταν ο ίδιος ο εργοδότης, ενώ στο 47% άλλος εργαζόμενος ή προϊστάμενος.
Από τις 38 υποθέσεις, 14 επιλύθηκαν με διαμεσολάβηση, 26% οδηγήθηκαν στα δικαστήρια και 8% κατέληξαν σε διοικητικές κυρώσεις.
Κλάδοι και επιχειρηματικά μεγέθη
Πρωταθλητές στις καταγγελίες αναδεικνύονται:
-
Χονδρικό και λιανικό εμπόριο: 28%
-
Ξενοδοχεία και εστίαση: 26%
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (έως 250 εργαζόμενοι) συγκεντρώνουν το 67% των καταγγελιών, ενώ οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις παρουσιάζουν σαφώς χαμηλότερα ποσοστά (3%).
Ηλικιακή κατανομή
Το 48% των καταγγελιών προήλθε από εργαζόμενους 45-64 ετών, ενώ οι ηλικίες 35-44 ετών κατέχουν το 27%.
Σε επίπεδο γενεών, Generation X και Millennials εμφανίζουν ίσα ποσοστά (40%) στις αναφορές.
Έκβαση υποθέσεων
Το 31% των υποθέσεων επιλύθηκε μέσω διαμεσολάβησης, ενώ 10% κατέληξε σε διοικητικές κυρώσεις.
Η ψαλίδα με τις προσφυγές στα δικαστήρια περιορίστηκε (από 47% σε 39%), ενώ αυξήθηκαν τα αιτιολογημένα πορίσματα των Επιθεωρητών που αξιοποιούνται δικαστικά.
Σημαντική πρόοδος καταγράφηκε και στην πρόληψη, με 299 κανονισμούς εργασίας να ενσωματώνουν πολιτικές κατά της βίας και της παρενόχλησης – κυρίως σε Αττική και Κεντρική Μακεδονία.
Το πρώτο οκτάμηνο του 2025
Η Επιθεώρηση Εργασίας πραγματοποίησε 1.008 ελέγχους σε όλη τη χώρα, με 62 παραβάσεις και ποσοστό παραβατικότητας 6,15%.
Οι έλεγχοι στόχευσαν κυρίως σε:
-
Λιανικό εμπόριο (22%)
-
Εστίαση (15%)
-
Χονδρικό εμπόριο (9%)
-
Καταλύματα (8%)
Η εστίαση είχε το μεγαλύτερο ποσοστό παραβάσεων (23%).
Τα πρόστιμα ανήλθαν συνολικά σε 120.200 ευρώ, με το 65% να αφορά εργατικές διαφορές.
Οι 307 εργατικές διαφορές που εξετάστηκαν αφορούσαν κυρίως mobbing (78% των περιπτώσεων), ενώ οι καταγγελίες σεξουαλικής παρενόχλησης μειώθηκαν στο 5,8% του συνόλου.
Οι περισσότερες αναφορές προήλθαν από τους κλάδους εστίασης, καταλυμάτων και εμπορίου.
Μήνυμα της Επιθεώρησης Εργασίας
«Η σταδιακή εμπέδωση κουλτούρας μηδενικής ανοχής στη βία και την παρενόχληση είναι υπόθεση όλων μας», τόνισε η κ. Αντωνοπούλου, επισημαίνοντας ότι οι δράσεις πρόληψης, οι στοχευμένοι έλεγχοι και η συνεχής ενημέρωση των εργαζομένων και εργοδοτών αποτελούν τους βασικούς πυλώνες για ασφαλείς και δίκαιους εργασιακούς χώρους.
