Αν και η Ιαπωνία απέφυγε τα χειρότερα στον εμπορικό της πόλεμο με τις ΗΠΑ, η τελευταία συμφωνία για μείωση των αμερικανικών δασμών στις εισαγωγές αυτοκινήτων δεν αρκεί για να καθησυχάσει τους Ιάπωνες κατασκευαστές. Η πραγματική απειλή πλέον δεν προέρχεται από την Ουάσιγκτον, αλλά από το Πεκίνο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε στις 22 Ιουλίου ότι οι δασμοί στις εισαγωγές ιαπωνικών οχημάτων στις ΗΠΑ θα μειωθούν από 25% σε 15%. Αν και αυτή η εξέλιξη προσφέρει σταθερότητα, η νέα επιβάρυνση παραμένει υψηλή σε σχέση με τα προηγούμενα επίπεδα και δημιουργεί επιπλέον πίεση σε μια ήδη ταλαιπωρημένη βιομηχανία.
«Η συμφωνία προσφέρει κάποια σιγουριά, αλλά ένας δασμός 15% παραμένει σημαντικός και πάνω από τις προσδοκίες των περισσότερων», σχολίασε ο Στέφαν Άνγκρικ, επικεφαλής οικονομολόγος της Moody’s Analytics για την Ιαπωνία.
Πέρα από τους δασμούς, το παραδοσιακό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των ιαπωνικών αυτοκινητοβιομηχανιών εξανεμίζεται, καθώς η Κίνα εξελίσσεται ταχύτατα σε υπερδύναμη παραγωγής και εξαγωγών, ειδικά στα ηλεκτρικά οχήματα (EVs).
Η κινεζική διείσδυση στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ασίας, παραδοσιακά προπύργια των Toyota, Honda και Nissan, είναι ήδη ορατή.
Σύμφωνα με έρευνα της PwC, το μερίδιο αγοράς των ιαπωνικών αυτοκινητοβιομηχανιών στις χώρες ASEAN-6 (Ινδονησία, Μαλαισία, Ταϊλάνδη, Φιλιππίνες, Βιετνάμ και Σιγκαπούρη) υποχώρησε από 68,2% το 2023 σε 63,9% το 2024.
Η Αυστραλία, δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγικός προορισμός για τα ιαπωνικά αυτοκίνητα, βρίσκεται επίσης υπό κινεζική «πολιορκία». Μελέτη της Australian Automotive Dealer Association προβλέπει ότι έως το 2035, το 43% των εισαγόμενων οχημάτων στη χώρα θα προέρχεται από την Κίνα, έναντι 17% σήμερα.
«Η Κίνα είναι η μεγαλύτερη απειλή για την Ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία, πολύ περισσότερο από ό,τι η Ουάσινγκτον», σημειώνει ο Κάρλ Μπράουερ της iSeeCars.
Εγχώριες προκλήσεις και δομικά προβλήματα
Οι πιέσεις δεν περιορίζονται στο εξωτερικό. Ο κλάδος αντιμετωπίζει δυσκολίες και εντός συνόρων: υψηλό πληθωρισμό, χαμηλή καταναλωτική εμπιστοσύνη και μειούμενη εγχώρια ζήτηση.
Η Nissan, για παράδειγμα, φαίνεται ιδιαίτερα ευάλωτη. Έχει ήδη ανακοινώσει σχέδιο αναδιάρθρωσης με κλείσιμο 7 από τα 17 εργοστάσιά της και περικοπή του 15% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού έως το 2027.
Αντίθετα, η Toyota διατηρεί μεγαλύτερη ανθεκτικότητα, χάρη στο διεθνοποιημένο παραγωγικό της μοντέλο και τη στρατηγική διαφοροποίηση.
Μικρότεροι παίκτες όπως η Subaru και η Mazda βρίσκονται σε δυσκολότερη θέση, αν και διατηρούν στενούς δεσμούς συνεργασίας με την Toyota.
Ειδικοί του κλάδου εκτιμούν ότι ίσως στο μέλλον δούμε ενοποίηση των μικρότερων κατασκευαστών κάτω από την ομπρέλα της Toyota.
Σταθερότητα αλλά όχι λύση
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η οριστικοποίηση του νέου δασμολογικού πλαισίου με τις ΗΠΑ προσφέρει προβλεψιμότητα και επιτρέπει στους Ιάπωνες κατασκευαστές να επανασχεδιάσουν τις στρατηγικές τιμολόγησης και κόστους. Ωστόσο, παραμένει άγνωστο πώς θα επηρεαστεί η ανταγωνιστικότητά τους σε σχέση με κατασκευαστές από Κορέα, Μεξικό ή Καναδά.
Η συμφωνία μπορεί να αποτελεί ανάσα για το Τόκιο, αλλά η τεχνολογική υπεροχή και η επιθετική εξαγωγική στρατηγική της Κίνας μετατρέπουν τη νέα πραγματικότητα της ιαπωνικής αυτοκινητοβιομηχανίας σε μία από τις πιο δύσκολες εξισώσεις των τελευταίων δεκαετιών.
