Σε στιγμές θυμού εν μέσω μίας διαφωνίας είναι εύκολο να παρασυρθούμε από τη σκέψη να "κατατροπώσουμε" εκείνον που νιώθουμε ότι μας αδικεί. Παρότι αυτή η ιδέα ίσως φαντάζει δελεαστική εκείνη τη στιγμή, η επιδίωξή της είναι όχι μόνο αναποτελεσματική και ανούσια, αλλά τελικά και βλαπτική για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Η επινόηση αιχμηρών παρατηρήσεων γεμάτων πνεύμα και ευγλωττία είναι μάταιη. Τα αιχμηρά σχόλια σπάνια προκαλούν αυτοκριτική ή ειλικρινή μετάνοια στο άλλο άτομο. Αντιθέτως, οι σκληρές επικρίσεις πυροδοτούν συχνότερα αμυντικότητα, επιθετικότητα ή περιφρόνηση.
Μια αντιπαράθεση που βασίζεται στην ανάγκη για λεκτική υπεροχή μετατρέπει την επικοινωνία σε ανταγωνισμό, λες και αόρατοι κριτές θα αποφανθούν ποιος έχει "δίκιο." Ωστόσο, τέτοιοι κριτές δεν υπάρχουν και ο στόχος δεν είναι να αποδειχθούμε "σωστοί", αλλά να καλλιεργήσουμε ουσιαστικό διάλογο, που να επιλύσει τη σύγκρουση εποικοδομητικά.
Τα βήματα της παραγωγικής αντιπαράθεσης
1. Αναγνωρίστε τα συναισθήματά σας
Ο θυμός μπορεί να κυριαρχεί, αλλά σπάνια είναι το μοναδικό συναίσθημα. Νιώθετε επίσης απογοήτευση, ανησυχία, θλίψη, φόβο ή πληγωμένοι; Κατανοώντας το εύρος των συναισθημάτων σας, μπορείτε να προσεγγίσετε την κατάσταση με περισσότερη καθαρότητα και αυτογνωσία.
2. Καλλιεργήστε συμπόνια
Η θέαση του άλλου μέσα από το πρίσμα της ενσυναίσθησης και όχι της εχθρότητας είναι δύσκολη αλλά καθοριστική. Προσπαθήστε να δείτε το άλλο άτομο όχι ως αντίπαλο, αλλά ως έναν επίσης ευάλωτο άνθρωπο με τις δικές του δυσκολίες.
Ξεκινώντας τη συζήτηση με κατανόηση μειώνετε την αμυντικότητα. Φράσεις όπως «Ξέρω ότι δεν το έκανες επίτηδες...» δείχνουν ότι αναγνωρίζετε την ανθρώπινη πλευρά του συνομιλητή σας.
3. Ξεκαθαρίστε τον στόχο σας
Πριν ξεκινήσετε, αναρωτηθείτε τι επιδιώκετε πραγματικά. Θέλετε να ξεσπάσετε ή να πετύχετε κάτι εποικοδομητικό;
Εστιάστε στη μελλοντική συμπεριφορά και ζητήστε συγκεκριμένα αυτό που θέλετε: «Σε παρακαλώ μπορείς από εδώ και πέρα να...;» ή «Την επόμενη φορά θα το εκτιμούσα αν...». Βεβαιωθείτε ότι το αίτημά σας είναι δίκαιο και εφικτό.
4. Επικοινωνήστε με ακρίβεια και ευγένεια
Οι εχθρικοί τόνοι και οι κατηγορίες αποξενώνουν. Για να περάσετε το μήνυμά σας:
- Επιλέξτε την κατάλληλη στιγμή.
- Χρησιμοποιήστε δηλώσεις "εγώ" (αισθάνομαι, θα ήθελα, πιστεύω κ.α), όχι κατηγορίες "εσύ" (κάνεις, φέρεσαι κλπ) .
- Εστιάστε σε ένα περιστατικό, αντί να επικαλείστε όλο το παρελθόν.
- Αποφύγετε υπερβολές όπως «πάντα» ή «ποτέ».
- Μιλήστε για πράξεις, όχι για "χαρακτηριστικά" του άλλου.
- Εξηγήστε τον λόγο για τον οποίο ζητάτε κάτι.
5. Προετοιμαστείτε για πιθανή αδιαφορία
Ακόμα και η πιο προσεγμένη προσέγγιση δεν εγγυάται αποδοχή. Καλό είναι να έχετε ένα "Σχέδιο Β".
Επαναλάβετε τη σημασία του μηνύματός σας: Π.χ, «είναι σημαντικό για μένα, σε παρακαλώ άκουσέ με», ή επιλέξτε άλλη στιγμή για να δώσετε παραδείγματα.
Τέλος, σε ορισμένες περιπτώσεις, ίσως τελικά χρειαστεί να επανεκτιμήσετε τη σχέση συνολικά...
