Ακτίνα φωτός στην Κόλαση της Γάζας και ελπίδες ειρήνευσης στην πολύπαθη Παλαιστίνη και την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Μετά από δύο χρόνια αιματηρού πολέμου με πάνω από 70.000 νεκρούς και εκατοντάδες χιλιάδες τραυματίες, το Ισραήλ και η Χαμάς κατέληξαν σε συμφωνία για κατάπαυση του πυρός, στο πλαίσιο του σχεδίου που πρότεινε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Η συμφωνία υπεγράφη πριν από λίγη ώρα και τίθεται άμεσα σε εφαρμογή.
Είναι ένα γεγονός παγκόσμιας σημασίας, καθώς το παλαιστινιακό, η εισβολή των ισραηλινών στη Γάζα και η “σφαγή” που ακολούθησε, είχαν πολλαπλές παρενέργειες σε διεθνές επίπεδο, με επιμέρους συγκρούσεις και ανατροπή γεωπολιτικών ισορροπιών.
Η ερήνη δεν έχει διασφαλιστεί βέβαια, καθώς προς το παρόν οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε μία εκεχειρία, που τερματίζει τις πολεμικές συγκρούσεις και τις εχθροπραξίες, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για ειρήνευση στην περιοχή.
Εύθραυστη συμφωνία - Τα κίνητρα Τραμπ
Ολοι ξέρουν ότι η συμφωνία είναι εξαιρετικά εύθραυστη και μπορεί ανά πάση στιγμή να καταρρεύσει.
Την τήρηση της – τουλάχιστον από την πλευρά του Ισραήλ- μπορεί να εγγυηθεί μόνον ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ, που είναι ο αρχιτέκτονας του σχεδίου και έχει τη δύναμη να επιβάλει στον Νετανιάχου και στους ακροδεξιούς "πολεμοχαρείς” υπουργούς του να τηρήσουν τα συμπεφωνημένα.
Ο Τραμπ επαίρεται γα την επιτυχία του σχεδίου του και ζητά το Νόμπελ Ειρήνης. Ομως πέρα από τον τερματισμό της αιματοχυσίας και της γενοκτονίας στη Γάζα, σημαντικό κίνητρο του είναι η προστασία του Ισραήλ - ακόμη και από τους αδιάλλακτους ηγέτες του, που έχουν “κατορθώσει” να στρέψουν τη διεθνή κοινότητα και την παγκόσμια κοινή γνώμη εναντίον της χώρας τους.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι στις 4 το απόγευμα θα συνεδριάσει το υπουργικό συμβούλιο προκειμένου να εγκρίνει τη συμφωνία.
Στον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων έχει δοθεί εντολή να ξεκινήσουν οι προετοιμασίες για την αναδίπλωση των ισραηλινού στρατού στις γραμμές που προβλέπεται από τη συμφωνία. Τα στρατεύματα θα βρίσκονται σε διαρκή επιφυλακή.
Τα σημεία - κλειδιά του σχεδίου
Από την πλευρά της Χαμάς αναφέρεται ότι στη συμφωνία προβλέπεται
- Παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε επίπεδα αντίστοιχα της συμφωνία κατάπαυσης του πυρός του Ιανουαρίου 2025, την οποία παραβίασε το Ισραήλ. Αυτό πρακτικά σημαίνει την είσοδο 600 φορτηγών την ημέρα, το οποίο θεωρείται το ελάχιστο απαραίτητο όριο για την επιβίωση του πληθυσμού στη Γάζα.
- Το Ισραήλ να απελευθερώσει 2.000 Παλαιστίνιους ομήρους, μεταξύ των οποίων γυναίκες και παιδιά, οι περισσότεροι από τους οποίους απήχθησαν από το στρατό μετά την 7η Οκτωβρίου.
- Το συνοριακό πέρασμα της Ράφα θα ανοίξει ξανά και στις δύο κατευθύνσεις. Η Ράφα είναι το μόνο πέρασμα στη Γάζα προς οποιονδήποτε προορισμό εκτός από το Ισραήλ.
Ο ρόλος της Χαμάς μετά την εκεχειρία
Το σημαντικότερο πάντως για την απρόσκοπτη εφαρμογή της συμφωνίας και την τήρηση της, είναι ο περαιτέρω ρόλος της Χαμάς και ο αφοπλισμός της - τον οποίο οι Ισραηλινοί θεωρούν απαραίτητη προϋπόθεση για ειρήνευση διαρκείας.
Απομένει ακόμη προς διευθέτηση μια σειρά επιμέρους θεμάτων. Το κυριότερο: Πώς θα διοικείται η Γάζα, ποιος θα αναλάβει την ασφάλεια και οι ισραηλινές απαιτήσεις για τον αφοπλισμό της Χαμάς. Η οργάνωση απορρίπτει κατηγορηματικά το αίτημα του Ισραήλ να αφοπλιστεί.
Παράλληλα, η Χαμάς απαιτεί σαφές και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα για την πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα, καθώς και εγγυήσεις ότι η αποχώρηση αυτή θα πραγματοποιηθεί χωρίς εξαιρέσεις. Οι δύο πλευρές διαφωνούν ακόμη για τον μηχανισμό εφαρμογής της αποχώρησης, κάτι που αποτελεί κομβικό σημείο στις διαπραγματεύσεις.
