Εκτελεστικό διάταγμα για την εφαρμογή της εμπορικής συμφωνίας με την Ιαπωνία υπέγραψε ο Ντόναλντ Τραμπ, υιοθετώντας τελικά τον βασικό δασμό 15% σχεδόν σε όλες τις ιαπωνικές εισαγωγές, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων. Η συμφωνία, που είχε οριστικοποιηθεί τον Ιούλιο ύστερα από μήνες διαπραγματεύσεων, συνοδεύεται από δεσμεύσεις της Ιαπωνίας για μεγάλες επενδύσεις και αυξημένες αγορές αμερικανικών προϊόντων.
Το Τόκιο δεσμεύτηκε να επενδύσει 550 δισ. δολάρια σε έργα που θα επιλέξει η αμερικανική κυβέρνηση, καθώς και να αυξήσει σημαντικά τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων των ΗΠΑ, όπως καλαμπόκι, σόγια και ρύζι, αλλά και αμερικανικών αεροσκαφών και αμυντικού εξοπλισμού. Στη συμφωνία περιλαμβάνεται και η αγορά 100 αεροπλάνων Boeing από την Ιαπωνία.
Σύμφωνα με το διάταγμα, εκτός από τον βασικό δασμό 15% που θα ισχύει για σχεδόν όλες τις εισαγωγές, επιβάλλονται επιμέρους δασμοί για συγκεκριμένους κλάδους, όπως αυτοκίνητα και ανταλλακτικά, αεροδιαστημικά προϊόντα, γενόσημα φαρμακευτικά σκευάσματα και φυσικοί πόροι.
Οι δασμοί ισχύουν αναδρομικά από τις 7 Αυγούστου 2025, ενώ η ελάφρυνση για τον κλάδο των αυτοκινήτων θα εφαρμοστεί εντός επτά ημερών.
Επιπτώσεις στη βιομηχανία
Οι νέοι δασμοί έρχονται να εντείνουν την αναστάτωση στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, με ιδιαίτερη πίεση στην ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία.
Η Toyota είχε ήδη προειδοποιήσει ότι οι αμερικανικοί δασμοί θα μειώσουν τα κέρδη της κατά περίπου 10 δισ. δολάρια, οδηγώντας σε μείωση κατά 16% των προβλέψεων για τα ετήσια λειτουργικά κέρδη.
Αρνητικές επιπτώσεις αναμένονται και για τους αμερικανικούς κολοσσούς, με τη Ford να προβλέπει μείωση κερδών 3 δισ. δολαρίων και τη GM να κάνει λόγο για ζημία 4–5 δισ. δολαρίων.
Πολιτικές πιέσεις στον Ισίμπα
Η οριστικοποίηση της συμφωνίας συμπίπτει με αυξανόμενη πολιτική πίεση για τον πρωθυπουργό Σιγκερού Ίσιμπα στο εσωτερικό της Ιαπωνίας. Η κυβερνώσα Φιλελεύθερη Δημοκρατική Παράταξη (LDP) δημοσίευσε έκθεση που αποδίδει την πρόσφατη απώλεια εδρών στη Γερουσία σε αποτυχημένα μέτρα κατά του πληθωρισμού, πολιτικά σκάνδαλα και αδυναμία προσέλκυσης νέων ψηφοφόρων.
Τοπικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι αρκετά κορυφαία στελέχη του κόμματος έχουν εκφράσει την πρόθεσή τους να παραιτηθούν, ενώ αυξάνονται οι φωνές για αντικατάσταση του Ίσιμπα.
Σύμφωνα με ανάλυση της Eurasia Group, ο Ιάπωνας πρωθυπουργός δύσκολα θα επιβιώσει της εσωκομματικής πρόκλησης που αναμένεται να τεθεί σε ψηφοφορία την ερχόμενη Δευτέρα, με πιθανότητα 60% να ηττηθεί ή ακόμη και να παραιτηθεί πριν από την ψηφοφορία.
Η νέα συμφωνία ΗΠΑ–Ιαπωνίας ενισχύει τον προστατευτισμό στην παγκόσμια οικονομία, την ίδια στιγμή που επιβαρύνει τις πολιτικές ισορροπίες στο Τόκιο, καθιστώντας τον Ίσιμπα ευάλωτο σε εσωτερικές αναταράξεις.
