Μετά από μεγάλο διάστημα οι Έλληνες καταναλωτές κατρακύλησαν πάλι τον Σεπτέμβριο στην αρνητική πρώτη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από πλευράς απαισιοδοξίας για τα οικονομικά του νοικοκυριού τους και της χώρας, σύμφωνα με την μηνιαία έρευνα οικονομικής συγκυρίας του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).
Η σημαντική επιδείνωση των επιδημιολογικών δεδομένων στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο, ιδίως στην Αττική, σε συνδυασμό με την αύξηση των περιοριστικών μέτρων στη λειτουργία επιχειρήσεων και ευρύτερα, το διαφαινόμενο παγκοσμίως δεύτερο κύμα της πανδημίας του νέου κορονοϊού, θεωρείται πως αποτελούν τα βασικά αίτια αυτής της εξέλιξης στις προσδοκίες των νοικοκυριών.
Τα αποτελέσματα του Σεπτεμβρίου αποτυπώνουν σε ένα βαθμό και την έντονη υποχώρηση στον τουριστικό τομέα καθ’ όλο το τρίτο τρίμηνο, με σημαντικό αντίκτυπο στο εισόδημα τμήματος των νοικοκυριών και για τη φθινοπωρινή – χειμερινή περίοδο.
Ειδικότερα, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης σημείωσε υποχώρηση τον Σεπτέμβριο και διαμορφώθηκε στις –41,0 (από –34,7) μονάδες, επίπεδο που είναι πολύ χαμηλότερο από εκείνο πριν ένα χρόνο (-6,8 μονάδες).
Η νέα υποχώρηση φέρνει ξανά τους Έλληνες καταναλωτές ψηλά στην κατάταξη ως προς τους περισσότερο απαισιόδοξους καταναλωτές στην ΕΕ, συγκεκριμένα στη 1η θέση, με την Βουλγαρία και την Κύπρο να ακολουθούν με -28,9 μον. έκαστη. Στην τέταρτη θέση βρίσκονται οι καταναλωτές της Πορτογαλίας, με -28,6(από -27,6) μονάδες, ενώ την πεντάδα κλείνει η Ισπανία με -26,3 από - 25,6 τον προηγούμενο μήνα. Τη χαμηλότερη κατάταξη, που αντιστοιχεί σε τιμές του δείκτη που δείχνουν αισιοδοξία, εμφάνισαν η Σουηδία (+2,7) και η Δανία (+0,5), οι οποίες είναι οι μοναδικές χώρες με θετικό πρόσημο τον Σεπτέμβριο. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -14,9 μονάδες στην ΕΕ και στις -13,9 μονάδες στην Ευρωζώνη, ενώ ανοδική τάση εμφάνισαν τον Σεπτέμβριο 15 χώρες.
Αναλυτικά:
● Εκ νέου επιδείνωση των εκτιμήσεων των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών τους τελευταίους 12 μήνες
Οι εκτιμήσεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προηγούμενους 12 μήνες επιδεινώθηκαν τον Σεπτέμβριο, με το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις -30,3 (από -27,2) μονάδες. Το 49% των νοικοκυριών εκτίμησε ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 4% θεωρεί πως επήλθε μικρή βελτίωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -10,6 και -11,1 μονάδες αντίστοιχα.
● Ήπια υποχώρηση προβλέψεων για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών
Οι προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προσεχείς 12 μήνες επιδεινώθηκαν τον Σεπτέμβριο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -35,0 (από -27,3) μονάδες. Το 48% (από 45%) των νοικοκυριών αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 5% (από 8%) προβλέπει μικρή βελτίωση. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -4,3 και -3,4 μονάδες αντίστοιχα.
● Μικρή εξασθένιση προβλέψεων για την οικονομική κατάσταση της χώρας
Ο δείκτης των προβλέψεων των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας τους το προσεχές 12-μηνο παρουσίασε σημαντική επιδείνωση τον Σεπτέμβριο και διαμορφώθηκε στις - 48,6 (από -38,2) μονάδες. Το 66% των καταναλωτών συνεχίζει να προβλέπει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας, έναντι του 19% το οποίο αναμένει σταθερότητα. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -29,2 και -25,1 μονάδες αντίστοιχα.
Νέα υποχώρηση του δείκτη οικονομικού κλίματος
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος υποχώρησε ελαφρά τον Σεπτέμβριο και διαμορφώθηκε στις 89,5 μονάδες, έναντι 90,8 μονάδων τον Ιούλιο και ίδιου επιπέδου τον Αύγουστο (90,7 μον.). Μικρή υποχώρηση των προσδοκιών καταγράφηκε στη Βιομηχανία και εντονότερη σε Κατασκευές και καταναλωτική εμπιστοσύνη, ενώ ανέκαμψαν στο Λιανικό Εμπόριο.
Στις Υπηρεσίες παρατηρήθηκε νέα βελτίωση. Ουσιαστικά πρόκειται για άμβλυνση της έντονης απαισιοδοξίας στο συγκεκριμένο τομέα, η οποία έχει ξεκινήσει από τον Ιούνιο. Άλλωστε, ο τομέας των υπηρεσιών είναι ετερογενής και η διαφοροποίηση στις κλαδικές τάσεις αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις στους διαφορετικούς παράγοντες που επηρεάζουν τον κάθε κλάδο.
Η επανάκαμψη της υγειονομικής κρίσης τον Σεπτέμβριο, σε συνδυασμό με τα πρόσθετα μέτρα προστασίας της δημοσίας υγείας που λήφθηκαν κλιμάκωσαν εκ νέου την ανησυχία, σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, για τη διάρκεια και τις επιπτώσεις της πανδημίας.
Ευρύτερα, τις προσδοκίες επηρεάζουν οι ισχυρές ενδείξεις μιας δεύτερης φάσης της υγειονομικής κρίσης παγκοσμίως, ενώ δεν υπάρχει ακόμη ορατότητα για το χρόνο λήξης της κρίσης. Οι σχετικές εξελίξεις το προσεχές χρονικό διάστημα, αλλά και όποιες παρεμβάσεις πολιτικής υπάρξουν, όχι μόνο για την προστασία της δημόσιας υγείας, αλλά και για την υποστήριξη της οικονομίας μεσοπρόθεσμα, θα επηρεάσουν καθοριστικά το οικονομικό περιβάλλον τους επόμενους μήνες.
- στη Βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση μεταβλήθηκε ήπια, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα αποκλιμακώθηκαν ήπια και οι προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες υποχώρησαν αισθητά.
- στις Κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για την παραγωγή ενισχύθηκαν, όπως και οι αρνητικές προβλέψεις για την απασχόληση.
- στο Λιανικό Εμπόριο, οι αρνητικές εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις βελτιώνονται, σε αντίθεση με τις προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή τους, ενώ παράλληλα τα αποθέματα μεταβάλλονται ελαφρά.
- στις Υπηρεσίες, οι αρνητικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων βελτιώθηκαν ελαφρά, όπως και οι αντίστοιχες για την τρέχουσα ζήτηση και οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή της.
