Στην απαίτηση τους για «κούρεμα» των προστατευτικών ρυθμίσεων του «παλιού» νόμου Κατσέλη, οι οποίες θα παραμείνουν σε ισχύ και μετά την τροποποίηση του άρθρου 9 για την προστασία της πρώτης κατοικίας, έχουν επανέλθει επιτακτικά οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, περιπλέκοντας τις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε οριακό σημείο, καθώς απομένουν λίγα 24ωρα μέχρι τη συνεδρίαση του Euro Working Group.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εμμένει στις αρχικές της τοποθετήσεις για το θέμα του «παλιού» νόμου Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, που είχαν διατυπωθεί όταν κατατέθηκε το πρώτο σχέδιο τροποποίησης του άρθρου 9.
Ουσιαστικά, η ΕΚΤ θέτει ζήτημα συνολικής τροποποίησης της νομοθεσίας, ώστε να περιορισθεί η δικαστική προστασία των οφειλετών, καθώς εκτιμά ότι εγκυμονεί κινδύνους για τις τράπεζες η παράλληλη εφαρμογή των διατάξεων του «παλιού» νόμου με το υπό τροποποίηση άρθρο 9 για την πρώτη κατοικία.
Όπως είχε τονίσει στην αρχική της γνωμοδότηση η ΕΚΤ, «η αλληλεπίδραση των δύο πλαισίων ενέχει πλείονες κινδύνους:
- Πρώτον, υπάρχει κίνδυνος περαιτέρω καθυστέρησης στην εκδίκαση των υποθέσεων που εκκρεμούν σε σχέση με τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και δημιουργίας πρόσθετης συμφόρησης στα δικαστήρια. Η συσσώρευση των δικαστικών υποθέσεων, σε συνδυασμό με την αναστολή της αναγκαστικής εκτέλεσης, επηρεάζει τη δυνατότητα των τραπεζών να εισπράττουν τις δανειακές τους απαιτήσεις και, κατ’ επέκταση, να χορηγούν δάνεια. Επιπλέον, ενδέχεται να υπομονεύει τα μέτρα που λαμβάνουν ή σχεδιάζουν να λάβουν οι αρχές για τη σταδιακή μείωση και εξάλειψη των συσσωρευμένων υποθέσεων για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.
- Δεύτερον, υπάρχει κίνδυνος υποτροπής στην αθέτηση υποχρεώσεων από πλευράς οφειλετών που έχουν ήδη υπαχθεί σε διαδικασία ρύθμισης και διαγραφής των οφειλών τους βάσει του νόμου για την προστασία των υπερχρεωμένων νοικοκυριών.
- Τρίτον, υπάρχει κίνδυνος οι οφειλέτες να υπαχθούν δύο φορές στην εν λόγω διαδικασία. Όλοι οι κίνδυνοι αυτοί με τη σειρά τους αυξάνουν τους ηθικούς κινδύνους.
Το άρθρο 8
Ιδιαίτερη έμφαση δίνει η ΕΚΤ, κατά τις ίδιες πληροφορίες, στο άρθρο 8 του «παλιού» νόμου Κατσέλη για τη δικαστική ρύθμιση χρεών, το οποίο θεωρεί ιδιαιτέρως προβληματικό, στην περίπτωση εφαρμογής του παράλληλα με το νέο άρθρο 9.
Το άρθρο 8 προβλέπει ότι, όταν ένα σχέδιο ρύθμισης δεν γίνεται δεκτό από τους πιστωτές, το δικαστήριο ελέγχει την ύπαρξη των αμφισβητούμενων απαιτήσεων και την πλήρωση των προϋποθέσεων για τη ρύθμιση των οφειλών και απαλλαγή του οφειλέτη.
Ορίζει, περαιτέρω, ότι, αν τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη δεν είναι επαρκή, το δικαστήριο, αφού αφαιρέσει το ποσό που απαιτείται για την κάλυψη των ευλόγων δαπανών διαβίωσης του ιδίου και των προστατευόμενων μελών της οικογένειάς του, διατάσσει την καταβολή μηνιαίως, για χρονικό διάστημα τριών ετών, του ποσού που απομένει με βάση τα περιουσιακά στοιχεία και τα πάσης φύσεως εισοδήματά του, για την ικανοποίηση των απαιτήσεων των πιστωτών. Με αυτή τη διαδικασία «κουρεύεται» η δόση που είναι υποχρεωμένος να πληρώνει ο οφειλέτης.
Επίσης, σε περιπτώσεις που εξαιτίας εξαιρετικών περιστάσεων, όπως χρόνια ανεργία χωρίς υπαιτιότητα του οφειλέτη, σοβαρά προβλήματα υγείας, ανεπαρκές εισόδημα για την κάλυψη στοιχειωδών βιοτικών αναγκών του οφειλέτη ή άλλων λόγων ίδιας τουλάχιστον βαρύτητας, προσδιορίζονται με την απόφαση μηνιαίες καταβολές μικρού ύψους ή και μηδενικές. Το δικαστήριο μπορεί με την ίδια απόφαση να ορίσει, όχι νωρίτερα από πέντε μήνες, νέα δικάσιμο για επαναπροσδιορισμό των μηνιαίων καταβολών. Η απόφαση που ορίζει μηνιαίες καταβολές είναι αμέσως εκτελεστή και δεν επιτρέπεται δικαστική αναστολή της.
Αυτές οι ρυθμίσεις ζητείται τώρα από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς να τροποποιηθούν, κατά τρόπον ώστε να μην επιδράσουν στην εφαρμογή του νέου εξωδικαστικού μηχανισμού διευθέτησης δανείων με εγγύηση πρώτης κατοικίας. Αυτό επειδή η ΕΚΤ θεωρεί ότι υπάρχει κίνδυνος να δοθούν περισσότερες ευκαιρίες σε στρατηγικούς κακοπληρωτές να αξιοποιήσουν καταχρηστικά το θεσμικό πλαίσιο.
Με αυτά τα δεδομένα, το «κουβάρι» της διαπραγμάτευσης όχι μόνο δεν έχει ξετυλιχθεί, αλλά μπερδεύεται περισσότερο, με αποτέλεσμα να μένει μετέωρη η προσπάθεια διευθέτησης του θέματος ως την Δευτέρα, ώστε να δώσει το Euro Working Group την έγκρισή του για το κλείσιμο της δεύτερης μεταμνημονιακής αξιολόγησης.
