Πώς θα επιστρέψει η Ελλάδα, μετά τρία χρόνια τεράστιας οικονομικής ζημιάς στην διατηρήσιμη ανάπτυξη, με ποιο τρόπο μπορούν να μειωθούν οι φορολογικοί συντελεστές στην Ελλάδα, και πώς μπορεί να στηριχτεί η μόνιμη επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές, είναι μεταξύ άλλων τα κρίσιμα ερωτήματα στα οποία δίνει απαντήσεις, ο Dr. Michael Heise Επικεφαλής Οικονομολόγος της Allianz SE της μεγαλύτερης ασφαλιστικής στην Ευρώπη και ένα από τους μεγαλύτερους χρηματοοικονομικούς οργανισμούς στο κόσμο σε συνέντευξη στο Sofokleousin.gr.
H πρώτη δοκιμαστική κίνηση έκδοσης ομολόγων γίνεται σήμερα εκτός απροόπτου για περίπου 2,5 δισεκ. ευρώ και θα ακολουθήσουν και άλλες πιθανά πριν την λήξη του μνημονίου το 2018. Το θέμα είναι τι πρέπει να κάνουμε και τι δεν πρέπει, ώστε να διασφαλιστεί η πορεία της χώρα προς την κανονικότητα και η μόνιμή έξοδος της χώρας προς τις αγορές. Πανηγυρισμοί δεν δικαιολογούνται. Το μόνο που διασφαλίζει, την μόνιμη έξοδο της Ελλαδας στις αγορές, είναι η υλοποιήση των μεταρρυθμίσεων, όλα όσα έχει υποσχεθεί η Ελλάδα σε όλους τους τομείς. Απαιτείται η επεξεργασία και υλοποίηση ενός σχεδίου δημοσιονομικής και οικονομικής πολιτικής ώστε οι αγορές να εκχωρήσουν ψήφο εμπιστοσύνης στην Ελλάδα.
Συνέντευξη στην Ελενα Ερμείδου
- Οι υπολογισμοί της κυβέρνησης μας οδήγησαν σε τεράστιες οικονομικές ζημιές. Πιθανά δεν είχαν αξιολογήσει, τότε, τις συνέπειες. Τώρα, μετά από τρία χρόνια, πληρώνουμε τον λογαριασμό και επιστρέφουμε στο 2014. Τι χρειάζεται ώστε να επιστρέψουμε σε διατηρήσιμη ανάπτυξη;
Ναι, είναι αλήθεια η ελληνική οικονομία βρέθηκε στο δρόμο της ανάκαμψης το 2014. Αλλά από τότε, χάθηκαν τρία χρόνια. Ευτυχώς, στο 2017, η Ελληνική οικονομία θα επιστρέψει σε θετική ανάπτυξη. Η επιτυχής ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης στα μέσα Ιουνίου διασφαλίζει ότι η Ελλάδα μπορεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις, αποφεύγοντας μία άμεση χρεοκοπία και εκκαθαρίζοντας κάποιες άμεσες πληρωμές.
Για να διασφαλιστεί η οικονομική επιτυχία της Ελλάδα, όχι μόνο βραχυπρόθεσμα, το κλειδί είναι η ενδυνάμωση των εγχωρίων και διεθνών επενδύσεων . Επί πλέον το 2018 με την ολοκλήρωση του προγράμματος διάσωσης, η Ελλάδα θα μπορεί να διασφαλίσει με επιτυχία την επιστροφή της στις κεφαλαιαγορές.
Αυτό για να γίνει, απαιτείται πλήρη εφαρμογή των συμφωνηθέντων μεταρρυθμίσεων, αλλά και πρόσθετα μέτρα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας με στόχο την τόνωση των εξαγωγών και των εισροών άμεσων ξένων επενδύσεων. Επί πλέον χρειάζονται μέτρα για την ενδυνάμωση του τραπεζικού τομέα, συμπεριλαμβανομένου της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
- Η ανάπτυξη απαιτεί λιγότερους φόρους ή παροχή εναλλακτικών κινήτρων. Οι επιχειρήσεις, και οι ιδιώτες στην Ελλάδα πληρώνουν υψηλότατους φόρους που ακόμα και τώρα συνεχίζουν να αυξάνονται. Λιγότεροι φόροι, επίσης σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να καταβάλλει συστηματική προσπάθεια να αναδιαρθρώσει τις δαπάνες της. Το πρωτογενές πλεόνασμα επιτυγχάνεται λόγω της επιβολής υψηλών φόρων. Αυτό δεν ισοδυναμεί με ανάπτυξη. Τι πρέπει να γίνει;
Οι φορολογικοί συντελεστές στο κεφάλαιο και την εργασία είναι πολύ υψηλοί στην Ελλάδα και άνισα κατανεμημένοι. Αυτό βλάπτει την οικονομική ανάπτυξη και την αγορά εργασίας. Ωστόσο, το υψηλό πλεόνασμα, το οποίο η διαθέτει η Ελλάδα, θα μπορούσε να δώσει μία ανακούφιση στο μέλλον.
Οι φορολογικοί συντελεστές θα μπορούσαν να μειωθούν σημαντικά, αν διευρυνθεί η φορολογική βάση. Και θα μπορούσε να επιτευχθεί μία πιο φιλική σύνθεση δημοσιονομικής πολιτικής, προσδιορίζοντας τους τομείς που μπορεί να περιοριστούν οι δημόσιες δαπάνες, προκειμένου να επιτευχθούν χαμηλότεροι συντελεστές ενώ, παράλληλα θα παραμείνει η χώρα στο σωστό δρόμο για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Επί πλέον τα δημοσιονομικά περιθώρια τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την μείωση των φόρων και εισφορών κοινωνικής πρόνοιας με στόχο την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης.
- Η Γερμανία στα χρόνια της κρίσης, πρακτικά μιλώντας στήριξε την Ελλάδα. Οι Γερμανικές επιχειρήσεις ποτέ δεν εγκατέλειψαν την χώρα, όπως άλλες επιχειρήσεις από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα, ωστόσο, χρειάζεται περισσότερες ξένες επενδύσεις ώστε να στηριχτεί η ανάπτυξη και να μειωθούν τα ποσοστά ανεργίας. Είναι δυνατόν η Ελλάδα να προσελκύσει μακροπρόθεσμους επενδυτές, αντί το βραχυπρόθεσμων επενδύσεων των funds, τώρα;. Τι θα πρέπει να διορθωθεί, ώστε να υπάρξει εξισορρόπηση;
Η προσέλκυση μακροπρόθεσμων ξένων επενδύσεων είναι το κλειδί για να επαναφέρουμε την ελληνική οικονομία σε μια βιώσιμη πορεία ανάπτυξης. Η πιο σημαντική προϋπόθεση για το σκοπό αυτό είναι η σταθερότητα των οικονομικών πολιτικών και η λήξη των συζητήσεων σχετικά την αδυναμία αποπληρωμής των υποχρεώσεων.
Επίσης, επί πλέον απαιτούνται βελτιώσεις σε τομείς κλειδιά, όπως το επιχειρηματικό περιβάλλον, η μόρφωση και η καινοτομία. Μετά από σημαντικές αυξήσεις στην διάρθρωση της ανταγωνιστικότητας κατά την περίοδο 2013-14, η διαδικασία, όχι μόνο δεν αναχαιτίστηκε, αλλά ακυρώθηκε σε ένα βαθμό. Σύμφωνα με την έρευνα της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2016 με τίτλο «Ευκολία στην επιχειρηματική Δραστηριότητα» η Ελλάδα υποχώρησε τρεις θέσεις στην 61η μεταξύ των 190, στα χαμηλότερα επίπεδα των ανεπτυγμένων χωρών.
Εν των μεταξύ, το εκπαιδευτικό σύστημα είναι αποκομμένο από την αγορά εργασίας, ενώ, οι ελληνικές επιχειρήσεις αναζητούν ειδικευμένο προσωπικό παρά την ευρεία ανεργία που υπάρχει. Ως εκ τούτου, το επόμενο βήμα για την Ελλάδα και την Ελληνική Κυβέρνηση είναι να επικεντρωθεί στην ολοκλήρωση των ήδη συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων –σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα – θα χρειαστεί να αναπτύξει μία ολοκληρωμένη στρατηγική αντιμετώπισης όλων αυτών των αδυναμιών.
-Στο θέμα της ανεργίας. Ο ιδιωτικός τομέας αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα, ειδικότερα, πολύ χαμηλούς μισθούς και ανεργία. Αντιθέτως, τα τελευταία δύο χρόνια, το παράδοξο φαινόμενο προσλήψεων εκατοντάδων στο δημόσιο τομέα εμφανίστηκε και πάλι. Αναφέρατε στην ομιλία σας στην Ελλάδα, ότι οι μισθοί θα πρέπει να αυξηθούν. Πώς μπορεί αυτό να συμβεί, αν τα χρήματα φεύγουν από τον ιδιωτικό τομέα και πάνε σε δημόσιο και σε μη παραγωγικά μοντέλα εργασίας;
Καθώς, η οικονομική ανάκαμψη εντείνεται στην Ελλάδα, οι θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα θα πρέπει να ξεπεράσουν τις θέσεις του δημοσίου τομέα. ΟΙ μεγάλες μισθολογικές προσαρμογές έχουν γίνει κατά την άποψη μου στην Ελλάδα. Οι πραγματικοί μισθοί πρέπει να αυξηθούν, σύμφωνα με τα κέρδη και την παραγωγικότητα μίας επιχείρησης. Ως εκ τούτου, η υλοποίηση των δομικών μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και την στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης στο αυτό το πλαίσιο είναι βασική προτεραιότητα.
- Πολλοί πολίτες στην Ελλάδα ισχυρίζονται ότι το μνημόνιο δεν επιτρέπει αυξήσεις μισθών, ή μείωση συντελεστών φορολογίας. Πιστεύουν ότι η Τρόϊκα ήταν αυτή που ζήτησε να περικοπούν οι συντάξεις. Είναι αλήθεια; θα μπορούσε να υπάρξει άλλος τρόπος;
Κατά την άποψη μου δεν υπήρχε άλλη εναλλακτική λύση, ώστε να επιτευχθούν οι δομικές αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Το πρώην συνταξιοδοτικό σύστημα ήταν πολύ γενναιόδωρο και απορροφούσε το υψηλότερο ποσοστό του ΑΕΠ από κάθε άλλη Ευρωπαϊκή χώρα.
Αυτό προκάλεσε στο δημόσιο έλλειμμα και στις υψηλές κοινωνικές εισφορές στον εργαζόμενο πληθυσμό. Και παρά τις περικοπές των συντάξεων τα τελευταία χρόνια, πολλές κοινωνικές ομάδες βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση. Προχωρώντας προς το μέλλον, πιθανά το όριο συνταξιοδότησης να αυξηθεί από αυτό του 2007 που ήταν τα 58 έτη.
- Πιστεύετε ότι η Ελλάδα πληροί, τώρα, τα κριτήρια εξόδου της στις αγορές κεφαλαίων; Υπάρχει μία συνεχιζόμενη συζήτηση στην Ελλάδα, μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης ότι η Ελλάδα μπορεί να βγει στις αγορές μέχρι το τέλος του χρόνου. Είναι εφικτό, αυτό ή είναι πολύ νωρίς;.
Επί του παρόντος οι συνθήκες αναχρηματοδότησης της Ελλάδας βρίσκονται πλησίον των επιπέδων του 2004, όταν η Ελλάδα επέστρεψε προσωρινά στις αγορές κεφαλαίων. Κατά την γνώμη μου μία διατηρήσιμη επιστροφή στις αγορές κεφαλαίων μπορεί να είναι επιτυχής, πέραν των βραχυπρόθεσμων επιπέδων, χωρίς καμία αμφιβολία, αν η Ελλάδα τιμήσει και υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες έχει δεσμευτεί και τα μέτρα εξυγίανσης.
Αυτό, δεν θα βοηθήσει μόνο στο να καθησυχάσει τους επενδυτές, αλλά και την ομαλή ροή του προγράμματος μετά την θετική αξιολόγηση, ώστε η ΕΚΤ πιθανά να συμπεριλάβει την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Η κατάργηση του περιορισμού ελέγχων κεφαλαίων κίνησης, με τα πρώτα βήματα να γίνονται στα τέλη του 2017, θα οδηγήσουν την Ελλάδα στην κανονικότητα.
Μία επιστροφή στις αγορές κεφαλαίων δεν θα είναι εύκολη, αλλά πιστεύω ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο σωστό δρόμο. Εάν αποκαταστήσει την πρόσβαση της στις αγορές κεφαλαίων, τότε θα προκύψει και ένα θετικό σπιράλ αύξησης εμπιστοσύνης και δραστηριοτήτων.
