Μια θηλιά χρέους 251 τρισ.δολαρίων «πνίγει» την παγκόσμια οικονομία, με τις δύο πιο εύρωστες χώρες, τις ΗΠΑ και την Κίνα, να διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διαμόρφωση αυτής της αρνητικής συνθήκης. Σημείο αναφοράς και βασικός παράγοντας για το ολοένα αυξανόμενο δημόσιο χρέος, είναι το δημοσιονομικό έλλειμμα που παρουσιάζει ανοδικές τάσεις σε διεθνή κλίμακα για τις οικονομίες ανά τον κόσμο.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το παγκόσμιο χρέος παραμένει σε υψηλά επίπεδα και αυξήθηκε άνω από το 235% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Ειδικότερατο συνολικό χρέος αυξήθηκε ελαφρώς στα 251 τρισεκατομμύρια δολάρια, με το δημόσιο χρέος να ανέρχεται στα 99,2 τρισεκατομμύρια και το ιδιωτικό να μειώνεται στα 151,8 τρισεκατομμύρια.
Το επίμονα υψηλό παγκόσμιο δημοσιονομικό έλλειμμα, που κυμαίνεται γύρω στο 5% του ΑΕΠ, αποτελεί τον κύριο παράγοντα της αύξησης του δημόσιου χρέους. Το έλλειμμα αυτό εξακολουθεί να αντικατοπτρίζει τις κληρονομημένες δαπάνες από την πανδημία Covid-19 —όπως επιδοτήσεις και κοινωνικά επιδόματα— σε συνδυασμό με την άνοδο του καθαρού κόστους εξυπηρέτησης τόκων.
Ειδικότερα το ιδιωτικό χρέος μειώθηκε κάτω από το 143% του ΑΕΠ, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2015, αντανακλώντας μείωση στις υποχρεώσεις των νοικοκυριών και ελάχιστες αλλαγές στο χρέος των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων. Αντίθετα, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε σχεδόν στο 93%, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων μας που αποτυπώνει την ετήσια έρευνα για το ύψος και τη σύνθεση του χρέους που διακρατούν κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Ενώ οι ΗΠΑ και η Κίνα εξακολουθούν να διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο στη διαμόρφωση της δυναμικής του παγκόσμιου χρέους, όπως έδειξε η Έκθεση Δημοσιονομικής Παρακολούθησης του Απριλίου, τα επίπεδα χρέους και ελλειμμάτων σε πολλές χώρες παραμένουν υψηλά και ανησυχητικά με βάση ιστορικά δεδομένα, τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναδυόμενες οικονομίες.
Στις ΗΠΑ, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε πέρυσι στο 121% του ΑΕΠ (από 119%), ενώ στην Κίνα αυξήθηκε στο 88% (από 82%). Εξαιρουμένων των ΗΠΑ, το δημόσιο χρέος στις αναπτυγμένες οικονομίες μειώθηκε κατά περισσότερο από 2,5 μονάδες, στο 110% του ΑΕΠ.
Μειώσεις του δημόσιου χρέους σε οικονομίες όπως η Ελλάδα
Οι αυξήσεις σε ορισμένες μεγάλες αναπτυγμένες οικονομίες, όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, αντισταθμίστηκαν από τις μειώσεις στην Ιαπωνία και σε μικρότερες οικονομίες, όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία, επισημαίνουν οι συντάκτες της έκθεσης.
Οι τάσεις του ιδιωτικού χρέους
Οι τάσεις του ιδιωτικού χρέους διέφεραν σημαντικά μεταξύ χωρών. Στις Ηνωμένες Πολιτείες σημειώθηκε σημαντική μείωση κατά 4,5 ποσοστιαίες μονάδες, στο 143% του ΑΕΠ, ενώ στην Κίνα σημειώθηκε αύξηση 6 ποσοστιαίων μονάδων, στο 206% του ΑΕΠ. Μεταξύ άλλων αναδυόμενων αγορών και αναπτυσσόμενων οικονομιών, ο ιδιωτικός δανεισμός εκτοξεύθηκε σε μεγαλύτερες οικονομίες όπως η Βραζιλία, η Ινδία και το Μεξικό, αλλά μειώθηκε στη Χιλή, την Κολομβία και την Ταϊλάνδη.
Πώς θα μειωθεί το χρέος
Το ΔΝΤ καλεί τις κυβερνήσεις να δώσουν προτεραιότητα σε σταδιακές δημοσιονομικές προσαρμογές μεσοπρόθεσμα, ώστε να μειωθεί το δημόσιο χρέος χωρίς να παραγκωνιστεί η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα και των επενδύσεων. Παράλληλα, η δημιουργία ενός περιβάλλοντος που θα ενισχύει την ανάπτυξη και θα μειώνει την αβεβαιότητα θεωρείται κρίσιμη για την αποφυγή νέας κρίσης χρέους.
