Τη δραστική μείωση των κόκκινων στεγαστικών δανείων με την εφαρμογή του νέου πλαισίου προστασίας της Α' κατοικίας αναμένουν για δύο λόγους οι τράπεζες, με τα τραπεζικά στελέχη να είναι ιδιαίτερα αισιόδοξα.
Το ύψος των «κόκκινων» στεγαστικών φτάνει σήμερα (στοιχεία τέλος 2018) σε ανέρχονται σε 27,1 δισεκ. ευρώ (έναντι συνολικού δανεισμού 60,9 δισεκ. ευρώ), ενώ εκείνα σε εταιρίες αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας (CRE) σε 2,5 δισεκ. ευρώ (έναντι συνολικών δανείων ύψους 5,5 δισεκ. ευρώ). Επίσης, ευρύτερα στον κλάδο των κατασκευών έχουν χορηγηθεί δάνεια ύψους 14,5 δισεκ. ευρώ εκ των οποίων τα 6,7 δισεκ. ευρώ είναι ΜΕΔ.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι η αναμονή του νέου νομοθετικούς πλαισίου για την 1η κατοικία, «πάγωσε», στη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου του 2018, τη μείωση των κόκκινων στεγαστικών. Ενώ όλες οι άλλες κατηγορίες κόκκινων δανείων μειώθηκαν, το ποσοστό των στεγαστικών παρέμεινε αμετάβλητο.
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2017, η μείωση των ΜΕΔ ήταν 12,7% στο επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο και 23,3% στο καταναλωτικό, ενώ στο στεγαστικό χαρτοφυλάκιο η μείωση ήταν μηδενική.
Δηλαδή οι έχοντες «κόκκινο» στεγαστικό δάνειο, δεν προέβησαν σε καμία ρύθμιση της οφειλής τους, περιμένοντας το νέο καθεστώς.
Επίσης τα περισσότερα στεγαστικά δάνεια αφορούν απόκτηση πρώτης κατοικίας και η αισιοδοξία των τραπεζών για το «πρασίνισμα» των συγκεκριμένων δανείων πηγάζει από δύο λόγους:
- Η συντριπτική πλειοψηφία των κόκκινων δανειοληπτών, θα ενταχθούν στο νέο πλαίσιο προστασίας, οπότε τα δάνεια, θα φύγουν από το χαρτοφυλάκιο των κόκκινων και θα μεταγραφούν στο «πράσινο» χαρτοφυλάκιο.
- Οι δανειολήπτες που θα μείνουν εκτός του νέου πλαισίου προστασίας και είναι και εκτός του ν. Κατσέλη, θα αναγκαστούν είτε να ρυθμίσουν την οφειλή τους, είτε να κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν τους πλειστηριασμούς. Και στις δύο περιπτώσεις, τα συγκεκριμένα δάνεια θα «πρασινίσουν».
Τα «κόκκινα» δάνεια
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υποδιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Θεόδωρου Μητράκου, στο τέλος του 2018 τα ΜΕΔ ανήλθαν σε 81,8 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 12,7 δισ. ευρώ συγκριτικά με το τέλος του 2017 και κατά 25,4 δισ. ευρώ έναντι του Μαρτίου του 2016, οπότε είχε καταγραφεί και το υψηλότερο επίπεδο ΜΕΔ (107,2 δισ. ευρώ).
Η υποχώρηση του αποθέματος των ΜΕΔ κατά τη διάρκεια του 2018 οφείλεται κυρίως σε διαγραφές ύψους 5,9 δισ. ευρώ (εκ των οποίων τα 3,6 δισ. ευρώ αφορούν καταγγελμένες απαιτήσεις, κυρίως επιχειρηματικών δανείων) και πωλήσεις ύψους 5,8 δισεκ. ευρώ.
Οι πωλήσεις ήταν αυξημένες το β΄ και το γ΄ τρίμηνο του έτους, ενώ οι τράπεζες έχουν προαναγγείλει επιτάχυνση των πωλήσεων τα επόμενα τρίμηνα. Παρά τις διαγραφές και πωλήσεις, ο δείκτης κάλυψης των ΜΕΔ από προβλέψεις παραμένει ικανοποιητικός και μάλιστα αυξήθηκε σε 47,4% το 2018, από 46,3% στο τέλος του 2017.
Όσον αφορά τη διάρθρωση των ΜΕΔ, το 47,2% του υπολοίπου αφορά δανειακές συμβάσεις που έχουν ήδη καταγγελθεί από τις τράπεζες, το 30,6% αφορά δάνεια αβέβαιης είσπραξης (“unlikely to pay”) και το 22,2% δάνεια σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών, τα οποία δεν έχουν ακόμη καταγγελθεί. Επιπροσθέτως, αρκετοί δανειολήπτες έχουν αιτηθεί νομική προστασία (14% του συνόλου των ΜΕΔ).
Ως προς τις επιμέρους κατηγορίες χαρτοφυλακίων, ο δείκτης ΜΕΔ διαμορφώθηκε σε 44,5% για το στεγαστικό, 53% για το καταναλωτικό και 44,6% για το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο.
Ποιά δάνεια είναι στο «βαθύ κόκκινο»
Εντός του επιχειρηματικού χαρτοφυλακίου, ο δείκτης για το χαρτοφυλάκιο τόσο των ελεύθερων επαγγελματιών και πολύ μικρών επιχειρήσεων όσο και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων παραμένει ιδιαίτερα υψηλός (67,4% και 57,5% αντίστοιχα).
Καλύτερες επιδόσεις παρατηρούνται στο χαρτοφυλάκιο των μεγάλων επιχειρήσεων (25,8%), καθώς και στο χαρτοφυλάκιο ναυτιλιακών δανείων (22,6%). Οι κλάδοι που εμφανίζουν εξαιρετικά υψηλό ποσοστό ΜΕΔ είναι η κλωστοϋφαντουργία (66,3%), η βιομηχανία ξυλείας και επίπλων (64,8%) και η εστίαση (64,5%). Αντίθετα, εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό ΜΕΔ εμφανίζουν τα πετρελαιοειδή (1,5%) και η ενέργεια (3,4%).
Αναφορικά με τις κατηγορίες δανείων που αφορούν ακίνητα, τα ΜΕΔ σε στεγαστικά δάνεια ανέρχονται σε 27,1 δισεκ. ευρώ (έναντι συνολικού δανεισμού 60,9 δισεκ. ευρώ), ενώ εκείνα σε εταιρίες αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας (CRE) σε 2,5 δισεκ. ευρώ (έναντι συνολικών δανείων ύψους 5,5 δισεκ. ευρώ). Επίσης, ευρύτερα στον κλάδο των κατασκευών έχουν χορηγηθεί δάνεια ύψους 14,5 δισεκ. ευρώ εκ των οποίων τα 6,7 δισεκ. ευρώ είναι ΜΕΔ.
