Καμπανάκι κινδύνου για τον πληθωρισμό στην Ελλάδα κρούει το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών, παρότι μετά το 9μηνο του 2022 υποχώρησε χαμηλότερα από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Όπως τονίζει το ΙΟΒΕ, ο δομικός πληθωρισμός είναι επίμονα υψηλότερος από τον μέσο όρο της Eυρωζώνης. Aυτό διαβρώνει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, όπως είχε παρατηρηθεί και στα πρώτα χρόνια μετά την ένταξη στο ευρώ, με τη γνωστή δυσμενή κατάληξη του 2010.
Εάν παγιωθεί ο υψηλότερος πληθωρισμός θα αποτελέσει έναn "φόρο" στα νοικοκυριά και θα περιορίσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, τόνισε χθες ο διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Νίκος Βέττας. Το αν θα καταφέρει η Ελλάδα να συγκρατήσει τον πληθωρισμό θα εξαρτηθεί, μεταξύ άλλων, από το πόσο εύρωστη είναι η παραγωγική βάση, από τη μείωση των εμποδίων εισόδου σε επιχειρηματικούς τομείς και, γενικότερα, από την ένταση του ανταγωνισμού.
Συνολικά ο πληθωρισμός (Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) είναι τους τελευταίους μήνες λίγο χαμηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, ενώ κατά μέσο όρο στο 11μηνο του 2022 διαμορφώθηκε πάνω από τον μέσο όρο (9,4% έναντι 8,3%) . Όμως, όπως τόνισε ο κ. Βέττας, στον δομικό πληθωρισμό υπάρχει τάση να είμαστε σταθερά λίγο υψηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρώπης λόγω χαμηλού βαθμού ανταγωνισμού στην οικονομία. Εάν αυτό παγιωθεί, θα είναι προβληματικό για την οικονομία.
Αυτό ήταν, όπως υπενθύμισε ο κ. Βέττας, ένα από τα βασικά προβλήματα της οικονομίας στα πρώτα χρόνια μετά την ένταξη στην ευρωζώνη, καθώς ο πληθωρισμός ήταν σταθερά υψηλότερος από τον μέσο όρο, η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας διαβρωνόταν και το έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών διαρκώς αυξανόταν, συμβάλλοντας στην οικονομική κατάρρευση του 2010.
Ο μέσος εναρμονισμένος πληθωρισμός 11μήνου 2022
Για το 2022, το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι ο εναρμονισμένος πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 9,6%. Όπως αναφέρει,
- Ο πληθωρισμός πυροδοτήθηκε από τις εξωτερικές εξελίξεις. Άγγιξε πέρυσι υψηλό 27-ετίας, και αναμένεται αποκλιμάκωση αλλά όχι γρήγορη. Ενώ στο πρώτο εννεάμηνο τη μεγαλύτερη συμβολή είχε άμεσα η ενέργεια, στο τέταρτο τρίμηνο τη σκυτάλη πήραν, κατά σειρά, τρόφιμα, υπηρεσίες και μη ενεργειακά αγαθά.
- Στο πρώτο εννεάμηνο ο εγχώριος πληθωρισμός υπερείχε του μέσου όρου της Ευρωζώνης, στη συνέχεια υποχώρησε χαμηλότερα σε μονοψήφια περιοχή. Ωστόσο, ο δομικός πληθωρισμός στην Ελλάδα καταγράφεται υψηλότερος: έτσι, η μεταβολή τιμών πλην ενέργειας, τροφίμων, ποτών και καπνού ήταν στο διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 4,5%, έναντι 3,8% στην Ευρωζώνη. Αν αυτή η εικόνα παγιωθεί, θα είναι πολύ ανησυχητική και θα υπονομεύσει την ανταγωνιστικότητα και τη δυνατότητα αύξησης εισοδημάτων στη συνέχεια.
- Στο ενδεκάμηνο του έτους, η Ελλάδα παρουσιάζει τον 7ο υψηλότερο ρυθμό ετήσιας μεταβολής του ΕνΔΤΚ μεταξύ 19 χωρών της Ευρωζώνης. Ενδεικτικά, ο ρυθμός μεταβολής ΕνΔΤΚ με σταθερούς φόρους και χωρίς την ενέργεια ανήλθε σε 6% το πρώτο ενδεκάμηνο του 2022,από υποχώρηση 0,1% ένα χρόνο πριν. Η άνοδος των τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) παραμένει σημαντικά ηπιότερη των τιμών εισαγωγών (ΔΤΕ) και παραγωγού (ΔΤΠ) σε τρόφιμα,ποτά, καπνό και ενεργειακά προϊόντα.
- Βασικές υποθέσεις για την πρόβλεψη του πληθωρισμού το 2023 αποτελούν: (α) η εξέλιξη της τιμής του πετρελαίου Brent αποτιμημένη σε ευρώ, η οποία αναμένεται να μειωθεί ετησίως περίπου κατά 17% το 2023, (β) η εξέλιξη της συνολικής καταναλωτικής ζήτησης, η οποία αναμένεται να καταγράψει σημαντικά ηπιότερη άνοδο, και (γ) η πλευρά της προσφοράς, η οποία θα πληγεί από διαταραχές στο κόστος και δευτερογενείς επιδράσεις της ανόδου των τιμών ενέργειας.
- Για το σύνολο του 2023, προβλέπεται πως ο Γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή θα σημειώσει ετήσια μεταβολή περίπου 4%.
