Μέσα σε δύο χρόνια οι τιμές των αγροτικών προϊόντων που περιλαμβάνονται στο καλάθι της νοικοκυράς έχουν διπλασιαστεί. Τα νοικοκυριά γονατίζουν από την ακρίβεια και δύσκολα τα βγάζουν πέρα.
Με τις συνεχείς ανατιμήσεις θα έπρεπε να είναι ικανοποιημένοι τουλάχιστον οι παραγωγοί, βλέποντας το εισόδημα τους να αυξάνεται, αφού πουλάνε ακριβότερα.
Ομως ούτε αυτό συμβαίνει. Ενώ οι τιμές λιανικής έχουν εκτοξευτεί στα νωπά και μεταποιημένα αγροτοκτηνοτροφικά προϊόντα, τα περιθώρια κέρδους στενεύουν για τους παραγωγούς.
Η μία βασική αιτία είναι η μεγάλη αύξηση του κόστους παραγωγής. Η άλλη είναι η “δυσλειτουργία” της αγοράς, που πολλαπλασιάζει την τιμή των προϊόντων ώσπου να φτάσουν από το χωράφι στο ράφι.
Οι αγρότες βρίσκονται πάλι στους δρόμους, ζητώντας μέτρα στήριξης του εισοδήματος τους, με κυβερνητικές παρεμβάσεις και πολιτικές που θα μειώνουν το κόστος παραγωγής και θα περιορίζουν την κερδοσκοπία των κυκλωμάτων που μεσολαβούν μεταξύ παραγωγού-καταναλωτή.
Σε όλη την Ευρώπη
Κάποιοι κυβερνητικοί παράγοντες κάτι πήγαν να πουν περί “πολιτικά υποκινούμενων κινητοποιήσεων”, ανασύροντας από τη ναφθαλίνη παλιά, φθαρμένα κλισέ. Ομως, το φαινόμενο είναι πανευρωπαϊκό. Σε όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ οι αγρότες διαμαρτύρονται, βγαίνουν με τα τρακτέρ στους δρόμους, κλείνουν οδικές αρτηρίες, συγκρούνται με την αστυνομία, διεκδικούν.
Υπάρχουν αιτήματα πανευρωπαϊκού χαρακτήρα, που αφορούν πολιτικές της ΕΕ για τον αγροτικό τομέα, την ενέργεια, τις επιδοτήσεις, τις εισαγωγές προϊόντων πρωτογενούς παραγωγής από τρίτες χώρες, την πράσινη μετάβαση κλπ.
Πρωτεύον ζήτημα η αντιμετώπιση του υψηλού κόστους παραγωγής, με μέτρα και επιδοτήσεις που θα αντισταθμίζουν το αυξημένο κόστος ενέργειας και αγροτικών εφοδίων. Αφορά και τους Ελληνες αγρότες, οι οποίοι προβάλλουν βέβαια και τα δικά τους ιδιαίτερα αιτήματα.
Εμβαλωματικά μέτρα χωρίς σχέδιο
Η κυβέρνηση έσπευσε να ανακοινώσει κάποια μέτρα, στα οποία περιλαμβάνεται η επιστροφή του ΕΦΚ στα αγροτικά καύσιμα. Δεν ικανοποιούν επ' ουδενί τους παραγωγούς – ιδιαίτερα εκείνους που επλήγησαν από τις πρόσφατες πλημμύρες και αδυνατούν να συνεχίσουν τις παραγωγικές τους δραστηριότητες.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι αυτό που διαιωνίζεται: Οταν οι αγρότες βγαίνουν στους δρόμους και “ο κόμπος φτάνει στο χτένι”, η εκάστοτε κυβέρνηση ακολουθεί την ίδια πρακτική. Παίρνει εμβαλωματικά, αποσπασματικά μέτρα, που λειτουργούν “κατευναστικά”, αλλά δεν λύνουν το πρόβλημα – απλώς το μεταθέτουν χρονικά .
Αυτό γίνεται και τώρα. Απουσιάζει ο συνολικός σχεδιασμός για την αντιμετώπιση του αγροτικού προβλήματος, με την εφαρμογή ενός ολιστικού σχεδίου ανάταξης και εκσυγρονισμού του πρωτογενούς τομέα. Με παρεμβάσεις που θα στοχεύουν στη συμπίεση του κόστους παραγωγής, στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενούς τομέα, στην αξιοποίηση συγκριτικών πλεονεκτημάτων, στη χρηματοδότηση επενδύσεων εκσυγχρονισμού των γεωργοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων.
Η χρηματοδότηση
Το χρηματοδοτικό είναι ένα από τα βασικά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η “εξαφάνιση” της ΑΤΕ/Αγροτικής Τράπεζας (που ενσωματώθηκε στην Τρ. Περαιώς στο αποκορύφωμα της οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης), δημιούργησε ένα μεγάλο κενό.
Ισως είναι η ώρα να αρχίσει να καλύπτεται αυτό το κενό, με τη δημιουργία μιάς νέας συνεταιριστικής Αγροτικής Τράπεζας, που θα αποτελέσει αναπτυξιακό μοχλό για τον πρωτογενή τομέα..
