«Το ΝΑΤΟ είναι εγκεφαλικά νεκρό»,είχε πει πριν από λίγους μήνες ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση του Αμερικανού ομολόγου του Ντόναλντ Τραμπ.
Δεν άργησε να επιβεβαιωθεί: Η στάση της βορειοατλαντικής συμμαχίας στην ελληνοτουρκική αντιπαράθεση – μιά διένεξη μεταξύ δύο κρατών/μελών της – δείχνει πλήρη αδυναμία ή/και απροθυμία παρέμβασης.
Οταν δεν είναι σε θέση να προστατεύσει μία χώρα μέλος της, ή δεν θέλει να αποτρέψει μιά συγκρουση μεταξύ δύο μελών της και δεν προσπαθεί να διαφυλάξει την ειρήνη και τη σταθερότητα στη νοτιοανατολική πτέρυγα της, είναι προφανές ότι η Συμμαχία έχει χάσει τον διακηρυγμένο στόχο της, τον λόγο ύπαρξης της.
Μένει προσκολλημένη σε αντιλήψεις και πρακτικές της εποχής του ψυχρού πολέμου, όταν βασικός λόγος ύπαρξης της ήταν η αντιμετώπιση της “ρωσικής απειλής” και η αποτροπή ανόδου αριστερών κυβερνήσεων σε ευρωπαϊκές χώρες.
Γι αυτό μένει σταθερά προσηλωμένη στο στόχο της προς ανατολάς διεύρυνσης, προσπαθώντας να εντάξει στο βορειοατλαντικό σύμφωνο όλες τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες που περιβάλλουν τη Ρωσία.
Για ζητήματα που δεν συνδέονται με αυτόν τον κεντρικό στόχο, όπως η ασφάλεια των περιφερειακών χωρών-μελών, η εξομάλυνση μεταξύ τους διαφορών κλπ, είναι προφανές ότι όχι μόνον δεν έχει στρατηγική και αποτελεσματικούς μηχανισμούς παρέμβασης, αλλά δεν είναι καν σε θέση να λάβει αποφάσεις.
Για να ληφθεί στο ΝΑΤΟ οποιαδήποτε απόφαση σε βάρος της Τουρκίας, πρέπει να συναινέσει η... ίδια: Το Συμβούλιο Μονίμων Αντιπροσώπων αποφασίζει μόνο εν ομοφωνία. Ετσι, ακόμη κι αν οι 29 χώρες-μέλη ήταν έτοιμες να καταγγείλουν τον Ερντογάν και την Άγκυρα, ο Τούρκος αντιπρόσωπος θα μπλόκαρε με βέτο την απόφαση.
Η Συμμαχία δεν μπορεί λοιπόν ουσιαστικά να κάνει τίποτα για την Ελλάδα, πέρα από τις μεσολαβητικές προσπάθειες του κ. Στόλτεμπεργκ, οι οποίες έμειναν σε επίπεδο προθέσεων.
Θα μπορούσε μόνον αν αυτή ήταν η επιθυμία των ΗΠΑ. Διότι, όπως έχει γράψει ο εκλιπών Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι, σύμβουλος πολλών Αμερικανών προέδρων, το ΝΑΤΟ είναι “μιά συμμαχία που δομείται από μία υπερδύναμη συν δεκαπέντε (Σ.Σ.: τόσες ήταν τότε) εξαρτημένες δυνάμεις”
Ομως τα γεγονότα μέχρι στιγμής δείχνουν απροθυμία της διοίκησης Τραμπ να παρέμβει δυναμικά για αποκλιμάκωση της έντασης στα ελληνοτουρκικά. Υποδηλώνουν παράλληλα ότι άλλες είναι οι προτεραιότητές της Ουάσιγκτον και του ΝΑΤΟ - και όχι ο «σωφρονισμός» της Τουρκίας.
Χ. Ν.
