Ένα μεγάλο εμπόδιο που καθυστερεί τις διαδικασίες των πλειστηριασμών επιδιώκουν να ξεπεράσουν η κυβέρνηση και οι servicers, ώστε, με κρίσιμη ημερομηνία την 1η Ιανουαρίου 2026, να περάσουμε από το... ψιλόβροχο σε μια καταιγίδα πλειστηριασμών και να απομακρυνθεί ο κίνδυνος κατάπτωσης εγγυήσεων που έχει προσφέρει το Δημόσιο, μέσω του σχεδίου «Ηρακλής», τις τιτλοποιήσεις κόκκινων δανείων.
Σύμφωνα με τις εταιρείες διαχείρισης δανείων, οι οποίες επισπεύδουν τους περισσότερους πλειστηριασμούς πλέον, οι αργές διαδικασίες εκδίκασης των ανακοπών που ασκούν οι δανειολήπτες για να σταματήσουν την αναγκαστική εκτέλεση και να σώσουν τις περιουσίες τους από πλειστηριασμούς είναι ίσως ο κυριότερος παράγοντας καθυστέρησης των σχετικών διαδικασιών και θέτει σε κίνδυνο τα επιχειρησιακά σχέδια των τιτλοποιήσεων του «Ηρακλή».
Όπως είχε συμβεί και στην περίπτωση των εκκρεμών δικών για αιτήσεις ρύθμισης χρεών με τον νόμο Κατσέλη, ο μεγάλος αριθμός των ανακοπών έχει προκαλέσει δικαστικό «μποτιλιάρισμα», με αποτέλεσμα να δίνονται από τα δικαστήρια πολύ μακρινές ημερομηνίες εκδίκασης ανακοπών και να καθυστερούν ανάλογα οι πλειστηριασμοί.
Πλέον δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια καθυστερήσεων, καθώς ήδη οι πρώτες τιτλοποιήσεις του σχεδίου «Ηρακλής» βρίσκονται πολύ κοντά στη λήξη του χρόνου, εντός του οποίου πρέπει να εξοφληθούν οι ομολογίες υψηλής διαβάθμισης που έχει εγγυηθεί το Δημόσιο (senior bonds) και βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών ως τίτλοι υψηλής αξίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι servicers έχουν αρχίσει να αναζητούν αγοραστές για χαρτοφυλάκια δανείων, προκειμένου να αντλήσουν έσοδα για να εξοφλήσουν senior bonds, καθώς καθυστερούν οι ανακτήσεις κόκκινων δανείων.
Το ορόσημο της 1ης Ιανουαρίου 2026
Με νομοθετική ρύθμιση που πέρασε στα τέλη Ιουλίου (νόμος 5221/2025 για την τροποποίηση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας) έγινε το πρώτο μεγάλο βήμα για την υπέρβαση του εμποδίου των ανακοπών, με μια κίνηση που θυμίζει έντονα αντίστοιχη νομοθετική ρύθμιση, με την οποία επαναπροσδιορίσθηκαν οι χρόνοι εκδίκασης των εκκρεμών υποθέσεων του νόμου Κατσέλη.
Η κεντρική ιδέα της νέας ρύθμισης είναι ότι όλες οι ανακοπές που έχουν πάρει ημερομηνία εκδίκασης από την 1η Ιανουαρίου 2026 και μετά ακυρώνονται («λογίζονται αυτοδικαίως αποσυρθείσες», όπως αναφέρει ο νέος νόμος). Θα δημιουργηθεί μια ηλεκτρονική πλατφόρμα και οι δανειολήπτες θα υποχρεωθούν να καταθέσουν ξανά τις ανακοπές, ενώ όσοι δεν συμμετάσχουν στη διαδικασία θα μείνουν εκτεθειμένοι στις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης.
Με τον ίδιο νόμο απλουστεύονται και οι διαδικασίες εκδίκασης των ανακοπών, ενώ πλέον αυτό που μένει για να υλοποιηθεί ο νόμος είναι να καταρτισθεί η κοινή υπουργική απόφαση των υπουργείων Δικαιοσύνης και Οικονομικών, που θα αναφέρεται στα τεχνικά θέματα («στήσιμο» της νέας πλατφόρμας κ.λπ.).
Τι προβλέπει ο νέος νόμος
Ειδικότερα, το Μέρος Β΄ του Ν. 5221/2025, με τίτλο «Παρεμβάσεις για τη Μείωση του Χρόνου Εκδίκασης Ανακοπών Κατά της Αναγκαστικής Εκτέλεσης», έχει ως σκοπό τη μείωση του χρόνου που μεσολαβεί έως την εκδίκαση των ανακοπών σε πρώτο βαθμό.
Οι ανακοπές κατά της εκτέλεσης που εκκρεμούν σε πρώτο βαθμό και των οποίων η συζήτηση (είτε αρχικώς ορισθείσα, είτε μετά από αναβολή/ματαίωση) έχει προσδιορισθεί μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος (σ.σ.: δηλαδή μετά τις 28 Ιουλίου 2025), εισάγονται προς συζήτηση υποχρεωτικά και αποκλειστικά σύμφωνα με τα άρθρα του Μέρους αυτού.
Για την εισαγωγή των εκκρεμών ανακοπών σε συζήτηση απαιτείται, επί ποινή απαραδέκτου, η υποβολή αίτησης επαναπροσδιορισμού από τον ανακόπτοντα, η οποία αίτηση επέχει θέση κλήσης προς συζήτηση.
Οι ανακόπτοντες ενημερώνονται μέσω ηλεκτρονικών μέσων για την υποχρέωση υποβολής αίτησης επαναπροσδιορισμού και για τη λειτουργία της σχετικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
Η αίτηση επαναπροσδιορισμού υποβάλλεται αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας που φιλοξενείται στο Ενιαίο Κυβερνητικό Υπολογιστικό Νέφος (G-CLOUD) και μόνο μέσω πληρεξουσίου δικηγόρου.
Η αίτηση πρέπει να περιλαμβάνει:
- Πλήρη στοιχεία ταυτότητας και ΑΦΜ των διαδίκων (φυσικών ή νομικών προσώπων) και των νόμιμων εκπροσώπων τους.
- Τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του ανακόπτοντος ή του πληρεξουσίου δικηγόρου του για κάθε κοινοποίηση. Αν δεν υπάρχει e-mail, δηλώνεται αντίκλητος και η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του, επί ποινή απαραδέκτου.
- Τα στοιχεία της εκκρεμούς ανακοπής (γενικό/ειδικό αριθμό κατάθεσης, δικαστήριο).
- Το διαδικαστικό ιστορικό της υπόθεσης (αναβολές, ματαιώσεις, προσωρινές διαταγές/αναστολές).
Η αίτηση διαβιβάζεται ηλεκτρονικά στη γραμματεία του δικαστηρίου, η οποία συντάσσει πράξη κατάθεσης και την αναρτά στην πλατφόρμα. Η αίτηση και η πράξη κατάθεσης κοινοποιούνται στους λοιπούς διαδίκους με ηλεκτρονικά μέσα μέσω της πλατφόρμας.
Οι επιδόσεις προς τραπεζικά ιδρύματα, εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, χρηματοπιστωτικά/χρηματοδοτικά ιδρύματα, ασφαλιστικές εταιρείες, Δημόσιο, ΝΠΔΔ, ΟΤΑ γίνονται αποκλειστικά με ηλεκτρονική διαβίβαση στη δηλωθείσα διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Εάν η αίτηση δεν κοινοποιηθεί εμπρόθεσμα (με ηλεκτρονικά μέσα ή με δικαστικό επιμελητή) εντός τριάντα (30) ημερών από την κατάθεσή της, λογίζεται ως μηδέποτε ασκηθείσα. Αν δεν υποβληθεί εμπρόθεσμα αίτηση επαναπροσδιορισμού, η ανακοπή λογίζεται ως μηδέποτε ασκηθείσα και τυχόν χορηγηθείσα προσωρινή διαταγή/αναστολή καταργείται αυτοδικαίως.
Διαδικασία εκδίκασης ανακοπών μετά τον επαναπροσδιορισμό
Οι διάδικοι οφείλουν να καταθέσουν τις προτάσεις και να προσκομίσουν τα αποδεικτικά και διαδικαστικά έγγραφα μέσα σε ενενήντα (90) ημέρες από τη λήξη της προθεσμίας για την επίδοση της αίτησης επαναπροσδιορισμού.Αν όλοι οι διάδικοι δεν καταθέσουν προτάσεις ή καταθέσουν εκπροθέσμως, η αίτηση λογίζεται ως μηδέποτε ασκηθείσα.
Μπορεί να κατατεθεί προσθήκη (μόνο για αντίκρουση νέων ισχυρισμών/αποδείξεων) μέσα σε δεκαπέντε (15) ημέρες από τη λήξη της προθεσμίας κατάθεσης των προτάσεων. Μέσα επίθεσης και άμυνας προβάλλονται αποκλειστικά με τις προτάσεις, επί ποινή απαραδέκτου.
Πρόσθετοι λόγοι ανακοπής κατατίθενται με ιδιαίτερο δικόγραφο και κοινοποιούνται στον αντίδικο εντός τριάντα (30) ημερών από την κατάθεση της αίτησης επαναπροσδιορισμού.
Ορίζεται δικαστής και ημέρα/ώρα συζήτησης στο ακροατήριο εντός τριάντα (30) ημερών από την παρέλευση της δεκαπενθήμερης προθεσμίας για τον ορισμό δικαστή.
Δεν εξετάζονται μάρτυρες και η υπόθεση συζητείται και χωρίς την παρουσία των διαδίκων ή των πληρεξουσίων δικηγόρων τους. Δεν επιτρέπεται αναβολή της συζήτησης κατά το άρθρο 241 ΚΠολΔ. Η οριστική απόφαση εκδίδεται με βάση τα στοιχεία του φακέλου της δικογραφίας.
Αν ο δικαστής κρίνει απολύτως αναγκαία την εξέταση μαρτύρων ή την παροχή διευκρινίσεων από τους διαδίκους, διατάσσει με διάταξη την επανάληψη της συζήτησης σε χρόνο όχι συντομότερο από 15 και όχι μεγαλύτερο από 60 ημέρες.
Η απόφαση εκδίδεται το αργότερο εντός δύο (2) μηνών από τη συζήτηση της αίτησης επαναπροσδιορισμού.
Έναρξη λειτουργίας πλατφόρμας
Η ισχύς των εξαιρετικών ρυθμίσεων σχετικά με τον επαναπροσδιορισμό των εκκρεμών ανακοπών κατά αναγκαστικής εκτέλεσης (Μέρος Β΄) αρχίζει από τη δημοσίευση της υπουργικής απόφασης για τον καθορισμό του χρόνου έναρξης λειτουργίας της πλατφόρμας υποβολής των σχετικών αιτήσεων.
Ανακοπές κατά της εκτέλεσης, οι οποίες έχουν προσδιορισθεί για συζήτηση σε δικασίμους μεταγενέστερες της 1ης.1.2026, λογίζονται αυτοδικαίως αποσυρθείσες.
