Μετά τους πανηγυρισμούς για την ανάδειξη της χώρας μας σε ενεργειακό κόμβο και σε πύλη εισόδου του αμερικανικού LNG στα Βαλκάνια και στην κεντροανατολική Ευρώπη προς υποκατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου, έρχεται η ώρα της ψύχραιμης αποτίμησης των εξελίξεων.
Τι πραγματικά κερδίζει η χώρα μας και πόσο θα ωφεληθεί η ελληνική οικονομία; Ισως το όφελος να είναι κυρίως σε γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό επίπεδο και όχι οικονομικό.
Τα deals που ανακοινώθηκαν και εκείνα που θα ακολουθήσουν, συνοδεύονται από χορό δισεκατομμυρίων. Τα οποία όμως δεν αφορούν επενδύσεις, ούτε κρατικά έσοδα. Είναι οι τζίροι των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, που θα ασχοληθούν με την αγορά, μεταφορά και επαναπώληση φορτίων αμερικανικού αερίου. Αυτοί θα κερδίσουν τη μερίδα του λέοντος.
Ελληνικές και αμερικανικές επιχειρήσεις του ενεργειακού τομέα, εγχώριοι κατασκευαστές και οι Ελληνες εφοπλιστές με τους μεγάλους στόλους πλοίων μεταφοράς LNG, σπεύδουν ήδη να κλείσουν μακροχrόνια συμβόλαια, προσβλέποντας σε τεράστια έσοδα-κέρδη σε βάθος 20ετίας.
Περιορισμένη η διάχυση στην οικονομία
Η ελληνική οικονομία γενικότερα δεν μπορεί να ελπίζει πολλά από τον διεκπεραιωτικό ρόλο που θα διαδραματίσει η χώρα μας στη μεταφορά αμερικανικού LNG προς τη Βουλγαρία και τις άλλες χώρες του “Κάθετου Αξονα” ώς τα σύνορα με τη Ρωσία.
Το ελληνικό Δημόσιο θα εισπράττει βέβαια κάποια τέλη διέλευσης και πολλές μικρές επιχειρήσεις θα επωφεληθούν από την κατασκευή υποδομών και από τη λειτουργία των εγκαταστάσεων αποθήκευσης-επαναεροποίησης του LNG. Ομως τα οικονομικά μεγέθη θα είναι μικρά και οι χρηματικές ροές περιορισμένες.
Η Ελλάδα στον αμερικανικό σχεδιασμό
Διπλωματικοί παράγοντες και πολιτικοί σχολιαστές εκφράζουν την άποψη ότι το μεγαλύτερο κέρδος γα την Ελλλάδα δεν είναι οικονομικό. Είναι η αναβάθμιση του ρόλου της στα πλαίσια του αμερικανικού ενεργειακού και γεωστρατηγικού σχεδιασμού για την ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της ανατολκής Μεσογείου. Ο οποίος συνδέεται πλέον άμεσα με ισχυρά αμερικανικά οικονομικά και επιχειρηματικά συμφέροντα.
Ως πύλη εισόδου εισόδου LNG στην ανατολική Ευρώπη η Ελλάδα γίνεται βασικός κρίκος στα σχέδια οικονομικού “στραγγαλισμού” της Ρωσίας και περιορισμού της επιρροής της στην περιοχή.
Παράλληλα γίνεται χώρα υποδοχής μεγάλων αμερικανικών επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα, με πρώτο βήμα τη συμμετοχή των ExxonMobil και Chevron στις έρευνες για υδρογονάνρακες νότια της Κρήτης και στο Ιόνιο. Αν εντοπιστούν κοιτάσματα σ'αυτές τις περιοχές – ή σε άλλες που αναμένεται να παραχωρηθούν στο εγγύς μέλλον, η αμερικανική παρουσία θα γίνει εντονότερη και τα συμφέροντα των αμερικανικών πετρελαϊκών κολοσσών θα τεθούν υπό τη σκέπη της Ουάσιγτον.
Η οπτική των ΗΠΑ
Είναι μία παράμετρος που θα καθορίσει σε σημαντικό βαθμό την “οπτική” της Ουάσιγκτον στα θέματα του Αιγαίου και των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Η ανάγκη προστασίας των αμερικανικών συμφερόντων στην προώθηση του LNG, την “απώθηση” της Ρωσίας από την ανατολική Ευρώπη και στην εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στις ελληνικές θάλασσες, θα υπαγορεύσει προφανώς μία πολιτική “ήρεμων νερών” και επιβολής μιάς Pax Americana στο Αιγαίο.
Είναι το καλύτερο που μπορεί να περιμένει η Ελλάδα ως αποτέλεσμα του “πολέμου για την ενέργεια” - και δεν μπορεί να αποτιμηθεί με οικονομικούς όρους.
