Πρόσθετες μορφές αδειών από την εργασία καθιερώθηκαν με τον νέο εργασιακό νόμο, με τον οποίο προσαρμόζεται το πλαίσιο στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Ειδικότερα, ορίζονται οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες ο εργαζόμενος μπορεί να λαμβάνει άδεια με αποδοχές από την εργασία του, λόγω πατρότητας, βοήθειας των παιδιών του ή συγγενών του, καθώς και σχολική άδεια.
Ακόμη, προβλέπεται η δυνατότητα του εργαζόμενου να ζητεί να εργαστεί από απόσταση (τηλεργασία), εφόσον το επιτρέπει η φύση της εργασίας εάν έχει παιδιά έως 12 ετών.
Επίσης, εξομοιώνονται τα δικαιώματα των εργαζομένων που υιοθετούν τέκνο έως οκτώ ετών με τις φυσικές μητέρες (μεταγενέθλιο τμήμα της άδειας μητρότητας, ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας). Ακόμη, θεσπίζεται άδεια εργαζομένων γυναικών για υποβολή σε μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Άδεια πατρότητας
Την άδεια δικαιούται κάθε εργαζόμενος πατέρας, χωρίς καμία απολύτως προϋπόθεση. Η μέγιστη διάρκειά της είναι 14 ημέρες και χορηγείται συνολικά ή τμηματικά σύμφωνα με την αίτηση του εργαζόμενου.
Σύμφωνα με μεταβατική διάταξη, όσοι πατέρες έχουν λάβει τις δύο ημέρες άδειας, με το προηγούμενο καθεστώς, δικαιούνται τις επιπλέον (έως 12) ημέρες μέχρι να συμπληρωθεί ένας μήνας από τη γέννηση του τέκνου.
Ο εργαζόμενος λαμβάνει δύο ημέρες άδειας πριν από την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού, προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες που συνδέονται με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Στην περίπτωση αυτή, οι υπόλοιπες 12 ημέρες, χορηγούνται, συνολικά ή τμηματικά, άμεσα λόγω γέννας, εντός 30 ημερών από την ημερομηνία γέννησης.
Γονική άδεια
Είναι διάρκειας 4 μηνών και χορηγείται συνεχόμενα ή τμηματικά και για τους δύο γονείς με επίδομα από τον ΟΑΕΔ για τους δύο πρώτους μήνες, ίσο με τον κατώτατο μισθό. Προϋπόθεση είναι η επί ένα έτος απασχόληση του εργαζόμενου στον ίδιο εργοδότη. Αν υπάρχουν περισσότερα παιδιά, οι γονείς έχουν δικαίωμα να πάρουν άδεια και για αυτά, εφόσον από τη λήξη της άδειας που δόθηκε για το προηγούμενο παιδί μεσολάβησε ένας χρόνος πραγματικής απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη.
Κατ’ εξαίρεση, γονείς διδύμων, τριδύμων ή και περισσότερων πολύδυμων τέκνων δικαιούνται να λάβουν τη γονική άδεια για κάθε παιδί ξεχωριστά, διακεκομμένα ή και συνεχόμενα, χωρίς να μεσολαβήσει ένας χρόνος πραγματικής υπηρεσίας.
Σε περίπτωση υιοθεσίας ή αναδοχής τέκνου ηλικίας έως οκτώ ετών, η γονική άδεια χορηγείται από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια.
Έπειτα από αίτηση του εργαζόμενου η γονική άδεια μπορεί να χορηγείται εναλλακτικά με τη μορφή μειωμένου ημερήσιου ωραρίου ή σε ημέρες άδειας, χωρίς να θίγεται το δικαίωμα του εργαζόμενου να λάβει το επίδομα γονικής άδειας.
Σύμφωνα με μεταβατική διάταξη, ο ΟΑΕΔ υποχρεούται να καταβάλει το επίδομα της γονικής άδειας και στους γονείς που έλαβαν την άδεια με βάση το προηγούμενο πλαίσιο (που δεν προέβλεπε επίδομα) εφόσον η άδεια αυτή δεν είχε λήξει στις 19 Ιουνίου 2021, ημερομηνία που τέθηκε σε ισχύ ο νέος νόμος.
Άδεια φροντιστή
Η συγκεκριμένη άδεια είναι άνευ αποδοχών και χορηγείται για την κάλυψη σημαντικών αναγκών ή φροντίδας συγγενών ή άλλων προσώπων που κατοικούν στο ίδιο νοικοκυριό, για σοβαρό ιατρικό λόγο. Προϋπόθεση είναι η συμπλήρωση 6 μηνών εργασίας και η διάρκεια της άδειας είναι έως 5 ημέρες για κάθε ημερολογιακό έτος.
Δικαίωμα απουσίας γονέα ή φροντιστή
Η συγκεκριμένη άδεια, με αποδοχές, παρέχεται έως δύο φορές το χρόνο και για μία ημέρα κάθε φορά για λόγους ανωτέρας βίας π.χ. ασθένεια ή ατύχημα του παιδιού ή του προσώπου που χρήζει φροντίδας η οποία βεβαιώνεται με ιατρική γνωμάτευση.
Ευέλικτη εργασία
Γονείς παιδιών έως 12 ετών και φροντιστές δικαιούνται να ζητούν ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, όπως τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο εργασίας ή μερική απασχόληση) με την προϋπόθεση ο εργαζόμενος να έχει συμπληρώσει έξι μήνες εργασίας στον ίδιο εργοδότη.
Σχολική άδεια
Οι γονείς με παιδιά έως 18 ετών, που πηγαίνουν σχολείο δικαιούνται σχολική άδεια έως τέσσερις ημέρες ανά ημερολογιακό έτος. Δικαιούχοι της άδειας σχολικής παρακολούθησης των παιδιών και εν γένει της παρουσίας τους στο σχολείο είναι όλοι οι εργαζόμενοι γονείς, πλήρους ή μερικής απασχόλησης. Η διάρκεια της άδειας είναι μέχρι τέσσερις εργάσιμες ημέρες για κάθε ημερολογιακό έτος και χορηγείται αυτοτελώς για κάθε παιδί που είναι μαθητής-μαθήτρια.
Η άδεια χορηγείται χωρίς περικοπή των αποδοχών και δεν συμψηφίζεται με τις άλλες άδειες που χορηγούνται στους εργαζόμενους. Εφόσον και οι δύο γονείς εργάζονται αποφασίζουν ποιος από τους δυο θα κάνει χρήση της άδειας αυτής ή εφόσον επιθυμούν την από κοινού της χρήση, αποφασίζουν και ενημερώνουν με υπεύθυνη δήλωσή τους για πόσο χρόνο ο καθένας θα κάνει χρήση της άδειας.
Πάντως, η άδεια δεν μπορεί συνολικά να υπερβαίνει τις τέσσερις ημέρες συνολικά και για τους δύο γονείς. Την εν λόγω άδεια δικαιούνται επίσης και οι γονείς παιδιών με αναπηρίες.
