Κενά στην καταμέτρηση των ανέργων από την Ελληνική Στατιστική Αρχή διαπιστώνονται κάθε μήνα, καθώς «κρύβονται» περισσότεροι από 200.000 άνεργοι σε σχέση με τον αριθμό που καταγράφει ο ΟΑΕΔ.
Συγκεκριμένα τον μήνα Ιούνιο, ο ΟΑΕΔ κατέγραψε 909.054 ανέργους, ενώ για τον ίδιο μήνα η ΕΛΣΤΑΤ βρήκε μόλις 700.990 ανέργους. Πρόκειται για μια διαφορά της τάξης των 208.064 ανέργους οι οποίοι δεν φαίνονται στην έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ.
Όμως, οι συγκεκριμένοι άνεργοι είναι πραγματικοί, αφού καταγράφονται στους καταλόγους του ΟΑΕΔ ως «αναζητούντες εργασία», και το οξύμωρο είναι πως, δεν βρίσκονται από την ΕΛΣΤΑΤ, όχι μόνο για τον μήνα Ιούνιο του 2021, αλλά και στους προηγούμενους μήνες.
Έτσι, το ποσοστό της ανεργίας προέκυψε για τον Ιούνιο στο 15%, ενώ αν είχε συμπεριλάβει τους ανέργους του ΟΑΕΔ, το ποσοστό ασφαλώς θα ήταν υψηλότερο. Η μέτρηση της ΕΛΣΤΑΤ βρίσκει τους ανέργους κατά 23% λιγότερους, σε σχέση με όσους καταγράφει ο ΟΑΕΔ, με πραγματικά στοιχεία.
Διευκρινίζεται πως η Ελληνική Στατιστική Αρχή καταγράφει την εξέλιξη της ανεργίας με βάση έρευνα ερωτηματολογίου, ενώ τα στοιχεία του ΟΑΕΔ προκύπτουν με βάση τις πραγματικές καταγραφές των ανέργων.
Για να γίνει κατανοητή η διαφορά, ας υποθέσουμε ότι γίνονται εκλογές και ένα κόμμα να λαμβάνει στην κάλπη, ποσοστό π.χ. 20% και η δημοσκόπηση την ίδια μέρα του δίνει 15%.
Η μέθοδος της ΕΛΣΤΑΤ
Σύμφωνα με τη μεθοδολογία της ΕΛΣΤΑΤ ως απασχολούμενους καταγράφονται τα άτομα ηλικίας 15 έως 89 ετών τα οποία ενέπιπταν κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αναφοράς (διεξαγωγής της έρευνας) σε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες:
α) άτομα τα οποία κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αναφοράς εργάστηκαν για τουλάχιστον 1 ώρα έναντι αμοιβής ή κέρδους, συμπεριλαμβανομένων των συμβοηθούντων μελών οικογενειακής επιχείρησης
β) άτομα με θέση εργασίας ή επαγγελματική δραστηριότητα τα οποία δεν εργάζονταν προσωρινά κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αναφοράς αλλά είχαν σύνδεση με την εργασία τους. Σύνδεση εργασίας έχουν οι ακόλουθες ομάδες:
- άτομα που δεν εργάζονται λόγω αργίας/διακοπών, ρυθμίσεων του χρόνου εργασίας, αναρρωτικής άδειας, άδειας μητρότητας ή πατρότητας,
- άτομα που συμμετέχουν σε κατάρτιση σχετική με την εργασία,
- άτομα σε γονική άδεια, τα οποία λαμβάνουν και/ή δικαιούνται εισόδημα ή επιδόματα σχετικά με την εργασία ή των οποίων η γονική άδεια είναι μέγιστης αναμενόμενης διάρκειας 3 μηνών,
- εποχιακοί εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια της νεκρής περιόδου, εάν συνεχίζουν να εκτελούν τακτικά καθήκοντα και υποχρεώσεις για την εργασία ή την επαγγελματική δραστηριότητα, εξαιρουμένης της εκπλήρωσης νομικών ή διοικητικών υποχρεώσεων,
- άτομα τα οποία δεν εργάζονται προσωρινά για άλλους λόγους, εάν η απουσία είναι μέγιστης αναμενόμενης διάρκειας 3 μηνών.
Στο πλαίσιο αυτό, «άνεργοι» χαρακτηρίζονται τα άτομα ηλικίας 15 – 74 ετών που δεν χαρακτηρίστηκαν ως απασχολούμενοι (σύμφωνα με τον προηγούμενο ορισμό), ήταν άμεσα διαθέσιμοι για εργασία και είτε αναζητούσαν ενεργά εργασία τις τελευταίες 4 εβδομάδες είτε είχαν βρει μια εργασία που θα αναλάμβαναν μέσα στους επόμενους τρεις μήνες.
Και εδώ παρατηρείται το περίεργο εύρημα της έρευνας της ΕΛΣΤΑΤ. Ενώ οι αναζητούντες εργασία σύμφωνα με τα πραγματικά στοιχεία του ΟΑΕΔ είναι 909.054 άνεργοι, για τον ίδιο μήνα η ΕΛΣΤΑΤ βρήκε μόλις 700.990 ανέργους.
Τα στατιστικά δελτία της ΕΛΣΤΑΤ και του ΟΑΕΔ για τον μήνα Ιούνιο 2021
ΕΛΣΤΑΤ: Έτσι μετράνε την ανεργία όλοι!
Η Ελληνική Στατιστική Αρχή υποστηρίζει, ότι, το ζήτημα της διαφοράς των «ανέργων» και των «εγγεγραμμένων ανέργων» είναι διαχρονικό και απαντά σε όλες τις Χώρες του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Συστήματος.
Ο αριθμός των ανέργων (και συνακόλουθα το ποσοστό της ανεργίας) αποτελεί αντικείμενο εκτίμησης από τις Στατιστικές Αρχές (στη Χώρα μας από την ΕΛΣΤΑΤ) μέσω της δειγματοληπτικής Έρευνας Εργατικού Δυναμικού (ΕΕΔ) και τα αποτελέσματά της διαφέρουν από τα διοικητικά μητρώα της «εγγεγραμμένης ανεργίας» (στην Ελλάδα το μητρώο του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού - ΟΑΕΔ).
Όπως έχει ενημερώσει τους χρήστες της η ΕΛΣΤΑΤ και περιγράφει σε όλα τα Δελτία Τύπου , η ΕΕΔ διεξάγεται στα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με βάση τους κανονισμούς 577/1998, 1897/2000, 1991/2002, 2257/2003 και 1372/2007 οι οποίοι ορίζουν τις έννοιες του απασχολούμενου, του ανέργου και του μη ενεργού, καθώς και τα κοινά πρότυπα και τις μεθόδους σε όλα τα Κράτη. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η συγκρισιμότητα των εκτιμήσεων της ανεργίας μεταξύ τους διαχρονικά, αλλά και μεταξύ κρατών, καθώς οι εν λόγω ορισμοί είναι οι μοναδικοί επίσημοι ορισμοί που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως.
Επομένως, στην παγκόσμια στατιστική κοινότητα υφίσταται ευρεία επιστημονική συναίνεση σχετικά με την ακαταλληλότητα της χρήσης διοικητικών μητρώων ως πηγή για την εκτίμηση του μεγέθους της ανεργίας: Τα διοικητικά μητρώα χρησιμοποιούν διαφορετικούς ορισμούς, ενώ τα κριτήρια ένταξης ή μη (και κατά άμεση συνέπεια, ο αριθμός των εγγεγραμμένων σε αυτά τα μητρώα) είναι διαχρονικά μεταβαλλόμενα καθώς οι αποφάσεις που την επηρεάζουν, λαμβάνονται κατά το δοκούν σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Πολιτείας, εμπίπτοντας εκ των πραγμάτων στο πλαίσιο άσκησης οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής απασχόλησης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τους διεθνείς ορισμούς που χρησιμοποιεί η ΕΛΣΤΑΤ, «άνεργοι» χαρακτηρίζονται τα άτομα τα οποία (α) δεν εργάζονται, (β) είναι άμεσα διαθέσιμα να αναλάβουν εργασία και (γ) αναζητούσαν ενεργά εργασία τις τελευταίες τέσσερεις εβδομάδες. Τα παραπάνω διαπιστώνονται με μία σειρά ειδικών ερωτημάτων στο ερωτηματολόγιο της Έρευνας.
Αντίθετα, στο διοικητικό μητρώο του ΟΑΕΔ η «ενεργή αναζήτηση» και η «διαθεσιμότητα» για εργασία δηλώνεται κατά την εγγραφή και δεν επικαιροποιείται. Επιπρόσθετα, τα άτομα τα οποία εργάζονται χωρίς ασφάλιση (μαύρη εργασία) ή εργάστηκαν σε πρόχειρες ή ευκαιριακές εργασίες, καταγράφονται ως «απασχολούμενοι» στην ΕΕΔ αλλά ταυτόχρονα μπορούν να παραμένουν εγγεγραμμένοι στο διοικητικό μητρώο του ΟΑΕΔ.
Το ίδιο ισχύει και για τα άτομα που δεν εργάζονται και ταυτόχρονα δεν αναζητούν εργασία ή δεν είναι άμεσα διαθέσιμα να αναλάβουν εργασία, τα οποία καταγράφονται ως «μη ενεργοί» (και εκτός εργατικού δυναμικού) στην ΕΕΔ αλλά είναι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ προκειμένου να είναι δικαιούχοι των προνομίων του ΟΑΕΔ. Κατά συνέπεια, τα άτομα που καταγράφονται ως άνεργοι από την ΕΛΣΤΑΤ δεν συμπίπτουν από εννοιολογική άποψη με εκείνα που εγγράφονται στο διοικητικό μητρώο του ΟΑΕΔ και, ως εκ τούτου, λόγω της διαφοράς των ορισμών, δεν είναι δυνατή η σύμπτωση των δύο πληθυσμών.
