Συνθήκες που ευνοούν παρασκηνιακές διαβουλεύσεις στο πλαίσιο οικοδόμησης πολιτικών λύσεων, φαίνεται ότι έχουν διαμορφωθεί εσχάτως. Η ενεργοποίηση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, μετά την ανάδειξη από κυβέρνηση και αντιπολίτευση του προσφυγικού σε θέμα μείζονος εθνικής σημασίας και η προϊούσα σύνδεσή του με την αξιολόγηση από τη Γερμανία σκιαγραφούν το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται οι διαπραγματεύσεις τόσο εντός της χώρας όσο και στα διεθνή φόρα. Η διασύνδεση των ανοιχτών μετώπων και οι πολλαπλές παρεμβάσεις δεν αφήνουν ιδιαίτερα περιθώρια τεχνικών συγκλίσεων. Αντιθέτως στο πολιτικό παρασκήνιο φαίνεται ότι έχει οικοδομηθεί από καιρό λύση η οποία και εφαρμόζεται βήμα, βήμα και θα οδηγήσει στην παράλληλη επίλυση της κρίσης του προσφυγικού και της αξιολόγησης καθώς τα δυο αυτά ανοιχτά μέτωπα πλέον στοιχίζουν στην Ευρώπη και στη Γερμανία, όπως καταγράφηκε από τα τελευταία οικονομικά στοιχεία. Αν σε αυτή την εικόνα προστεθεί και η ανοιχτή σύγκρουση Ντράγκι-Βάιντμαν τότε αντιλαμβάνεται κανείς ότι η κρίση έχει μπει στον πυρήνα των θεσμών άσκησης της ευρωπαϊκής πολιτικής και κάθε καθυστέρηση αποδομεί την αξιοπιστία του ίδιου του συστήματος.
Υπ αυτό το πρίσμα οι επικεφαλής των θεσμών αναμένεται να επιστρέψουν στην Αθήνα την Πέμπτη ή το Σάββατο αφού θα έχουν ολοκληρωθεί οι πολιτικές διαβουλεύσεις και θα μπορούν να προσανατολίσουν την τεχνική δουλειά σε νέο πλαισιο με στόχο την εκπόνηση έκθεσης συμφωνίας.
To sofokleusin.gr έχει εγκαίρως αναδείξει ότι η συμφωνία θα είναι ενιαία και σε πολιτικό επίπεδο τόσο για την αξιολόγηση όσο και για το προσφυγικό. Μόνη παράμετρος αβεβαιότητας, σε αυτή τη φάση είναι το χρονικό πλαίσιο, καθώς η ολοκλήρωσή της μέχρι τέλος Φεβρουαρίου φαντάζει μάλλον απίθανη σε αυτή τη φάση.
Στο πρόσφατο Eurogroup και μετά από αυτό έγινε σαφής προσπάθεια προσδιορισμού του χάσματος που χωρίζει την Ελλάδα από τους θεσμούς, αλλά και της απόστασης μεταξύ ΔΝΤ και ESM.
Οι δηλώσεις Ντάισελμπλουμ, Μοσκοβισί και Σόιμπλε καθώς και το άρθρο του Πολ Τόμσεν σε πρώτη ανάγνωση φαίνεται να παγιώνουν την απόσταση, θέτοντας άπαντες σε τροχιά σύγκρουσης. Την κυβέρνηση με τους θεσμούς για τη βαθύτερη μεταρρύθμιση στο ασφαλιστικό με στόχο τον περιορισμό του δημοσιονομικού κενού και τον ESM με το ΔΝΤ για το ζήτημα της αναδιάρθρωσης του χρέους.
Μια πιο προσεκτική και με διπλωματικό φίλτρο αξιολόγηση των κινήσεων-παρεμβάσεων όμως δημιουργεί προοπτική υπέρβασης του αδιεξόδου με πολιτικές παρεμβάσεις.
Στην πραγματικότητα η επίσημη παραδοχή, από τον διευθυντή Ευρώπης του ΔΝΤ της ανάγκης για συνολική και ταυτόχρονη αντιμετώπιση του προβλήματος της Ελλάδας, τόσο στον άξονα των μεταρρυθμίσεων όσο και στο χρέος, καθιστά σαφές ότι το Ταμείο δεν μοιράζεται την ευρωπαϊκή προσέγγιση. Συνεπώς το ΔΝΤ με διπλωματικό τρόπο λαμβάνει σαφείς αποστάσεις από τη συνέχεια των διαβουλεύσεων ESM και Ελλάδας, δημιουργώντας κατ ουσία χώρο για συμφωνία μεταξύ των υπολοίπων εμπλεκομένων.
Το Ταμείο δεν έπραξε κάτι νέο, καθώς η στάση αυτή είχε με σαφήνεια διατυπωθεί από την Κριστίν Λαγκάρντ τόσο προσφάτως, όσο και στην αρχική επιστολή για τη συμφωνία του Αυγούστου. Η Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ είχε και τότε επισημάνει ότι το πρόγραμμα κινείται στη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο απαιτούνται παράλληλα και ταυτόχρονα μέτρα τόσο από την Ελληνική κυβέρνηση, σε επίπεδο μεταρρυθμίσεων και δημοσιονομικής προσαρμογής όσο και από τους εταίρους για το χρέος.
Το άρθρο του Πολ Τόμσεν επαναδιατυπώνει με περισσότερη σαφήνεια τις θέσεις που είχε εξ αρχής εκφράσει το ΔΝΤ, διαχωρίζοντας με σαφήνεια τη θέση του και επιμένοντας ότι δεν έχει επιτευχθεί η απαιτούμενη πρόοδος και στους δυο πυλώνες του προγράμματος.
Ως εκ τούτου το ΔΝΤ διατηρεί το status του τεχνικού συμβούλου, κρατώντας στην κατάψυξη οποιαδήποτε χρηματοδότηση, επιφυλασσόμενο να συμμετάσχει εάν και εφόσον…
Με αυτό τον τρόπο όμως οι διαπραγματεύσεις απλουστεύονται καθώς πλέον απαιτείται συμφωνία σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Αν τώρα συνυπολογιστεί και η θέση της ΕΚΤ, με την οποία συμφωνεί το ΔΝΤ, για την δημοσιονομική ευελιξία λόγω του προσφυγικού, τότε είναι σαφές ότι το πρόβλημα είναι διαχειρίσιμο.
Όπως έχει εγκαίρως επισημάνει το sofokleousin.gr το καυτό ζήτημα που προκαλεί τριβές τόσο στη διαπραγμάτευση με την ΕΕ όσο και εσωτερικά στην κυβέρνηση είναι το νέο υπερταμείο που θα διαδεχθεί και θα κληρονομήσει το ΤΑΙΠΕΔ.
Ασφαλιστικό-δημοσιονομικό
Αν και ο Πολ Τόμσεν βλέπει την ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων της τάξης των 7-8 δισ. στην τριετία για την επίτευξη των στόχων πρωτογενούς πλεονάσματος του προγράμματος, εν τούτοις διαφοροποιείται ξεκαθαρίζοντας ότι το Ταμείο δεν είναι υπέρ της σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής.
Ο ίδιος τοποθετείται υπέρ της μείωσης των συντάξεων, ώστε να μην υπάρξουν παρενέργειες από αυξήσεις φόρων στις επιχειρήσεις και να μην επηρεαστεί το κλίμα στην οικονομία.
Ωστόσο ο Πολ Τόμσεν ξεκαθαρίζει ότι τα μέτρα που θα ληφθούν είναι συνάρτηση τριών παραγόντων:
Του βάθους της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού
Του προγράμματος αναδιάρθρωσης χρέους που θα εφαρμόσουν οι Ευρωπαίοι
Και του επιπέδου του πρωτογενούς πλεονάσματος
Η διασύνδεσή τους ως παραμετρικά δημιουργεί μεν εμπλοκή αλλά παράλληλα δίνει και τη διέξοδο για πολιτική λύση, στη βάση της αναγνώρισης χαμηλότερων πλεονασμάτων.
Τα χαρτιά Τσακαλώτου
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος θέτει προς τους εταίρους την επίτευξη καλύτερης ταμειακής επίδοσης στην είσπραξη φόρων, κατά 2 δισ. ζητώντας την μερική ανακατονομή των εσόδων αυτών για τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού, έστω και εμμέσως.
Παράλληλα με τη στήριξη του Γιάννη Στουρνάρα η ΕΚΤ έχει δεχθεί να αναγνωρίσει δημοσιονομική ευελιξία της τάξης των 600-700 εκατ. κατ έτος για την επόμενη τριετία και ενδεχομένως 350 εκατ. για το 2015, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των προσφυγικών ροών.
Θετικά έχει εκφραστεί επ αυτού του ζητήματος και το ΔΝΤ, δια του αναπληρωτή γενικού διευθυντή του Μίλεσι-Φερέτι, απαντώντας σε ερώτηση του sofokleousin.gr στο Λονδίνο.
Το υπερταμείο
Αν και η κυβέρνηση φαίνεται να μπορεί να κλείσει το ασφαλιστικό και το δημοσιονομικό μαζί με το προσφυγικό, αντιμετωπίζει πολύ μεγάλο πρόβλημα με το υπερταμείο καθώς εκεί δίδεται η εικόνα μεγάλης σύγκρουσης.
Ανοιχτά είναι τα ζητήματα της διάρθρωσής του, της διοικητής του δομής, του τρόπου λειτουργίας και της στελέχωσής του.
Η σημερινή διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ υπό τον Στέργιο Πιτσιόρλα φαίνεται να έχει παρέμβει στους Ευρωπαίους προτείνοντας την υιοθέτηση μοντέλου ΤΑΙΠΕΔ τόσο σε επίπεδο δομών όσο και προσωπικού, με κάποιες αναγκαίες τροποποιήσεις.
Σε αυτό όμως αντιδρούν ο Χρήστος Σπίρτζης, ο Νίκος Παππάς και εσχάτως και ο Θοδωρής Δρίτσας.
Στην απέναντι όχθη, τον Στέργιο Πιτσιόρλα φαίνεται να στηρίζει ο Γιώργος Σταθάκης, ο οποίος αν και δεν ανοίγει τα χαρτιά του, διατηρεί απευθείας δίαυλο επικοινωνίας με τον Αλέξη Τσίπρα.
Κλειστά κρατά τα χαρτιά του και ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, ενώ καταλυτικός για τις τελικές αποφάσεις αναμένεται να αποδειχθεί ο διευθυντής του Οικονομικού γραφείο του πρωθυπουργού.
Κόκκινα δάνεια
Αν και η πίεση για την ενεργητική διαχείριση των NPL’s και τη λειτουργία του NPL market εντείνεται από τους εταίρους και από παίχτες που φιλοδοξούν να μπουν στην αγορά, εν τούτοις οι διοικήσεις των τραπεζών προτιμούν να κρατήσουν τα δάνεια αυτά στα χαρτοφυλάκια τους.
Όσον αφορά τα στεγαστικά αυτά που μπορούν να δοθούν είναι μόλις 10-13 δισ., ποσό μικρό που θα αποφέρει περί τα 2 δισ. στις τράπεζες, ενώ παράλληλα εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει τεράστιο πολιτικό πρόβλημα στην κυβέρνηση.
Συνεπώς υιοθετείται από όλες τις πλευρές η τακτική των καθυστερήσεων.
Στο πεδίο των επιχειρηματικών δανείων, οι τραπεζίτες προτιμούν την ενεργητική διαχείριση από την πώληση καθώς έτσι κρατούν τα χαρτιά στα χέρια τους και ελέγχουν την αναδιάταξη του επιχειρηματικού τοπίο της χώρας.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές οι τραπεζίτες θα καταφύγουν στη λύση της πώλησης κόκκινων επιχειρηματικών δανείων σε περιπτώσεις όπου οι επιχειρηματίες δεν συνεργάζονται οι είναι αποδεδειγμένα μπαταχτσίδες, ή οι εταιρίες έχουν χάσει το λειτουργικό τους αντικείμενο.
