Με πρόστιμα που κυμαίνονται από 400 έως 800 ευρώ, θα τιμωρούνται οι εργοδότες που δηλώνουν εκπρόθεσμα τις οικειοθελείς αποχωρήσεις υπαλλήλων τους.
Με εγκύκλιο του ΕΦΚΑ παρέχονται διευκρινίσεις, σχετικά με τις ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις, οι οποίες ωστόσο είχαν «σκοτεινά» σημεία, τα οποία διευκρινίστηκαν με γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Το πλαίσιο των παραβάσεων και των κυρώσεων, χωρίζεται σε εκείνες που διαπιστώθηκαν προ του Σεπτεμβρίου 2017 και εκείνες που διαπιστώνονται έκτοτε, με βάση τον ν. 4488/2017.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο του ΕΦΚΑ, οι εργοδότες υποχρεούνται να αναγγέλλουν κάθε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης του μισθωτού εντός (4) τεσσάρων εργασίμων ημερών από την ημερομηνία της οικειοθελούς αποχώρησης.
Η αναγγελία γίνεται με ηλεκτρονική υποβολή του Εντύπου Ε5 (αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού) στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ στην ως άνω προθεσμία. Αν δεν τηρηθούν οι προβλεπόμενες προθεσμίες για την ηλεκτρονική υποβολή του εντύπου Ε5 και δεν συμπεριληφθούν στην υποβολή τα συνοδευτικά αυτής, η σύμβαση εργασίας θεωρείται ότι λύθηκε με άτακτη καταγγελία του εργοδότη.
Με αφορμή ερωτήματα που τέθηκαν σχετικά με τη συνέχιση επιβολής του προστίμου και τη μεταβολή των προθεσμιών αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης από τους εργοδότες, μετά την εφαρμογή του άρθρου 38 του Ν.4488/2017, κρίθηκε απαραίτητο να ζητηθεί η άποψη του αρμοδίου γραφείου του Ν.Σ.Κ..
Με την υπ' αριθμ. 83/2021 Γνωμοδότηση του Στ' Τμήματος του Ν.Σ.Κ., έγινε δεκτό, ότι, δεν καταργούνται οι προγενέστερες διατάξεις (του άρθρου 65 του Ν.3996/2011, που προβλέπουν την έκδοση Πράξης Επιβολής Αυτοτελούς Προστίμου) ως κύρωση, για την εκ μέρους των εργοδοτών μη αναγγελία ή την εκπρόθεσμη αναγγελία στον Ο.Α.Ε.Δ., της οικειοθελούς αποχώρησης των μισθωτών.
Επομένως, και μετά τις διατάξεις του Ν.4488/2017, παραμένει σε ισχύ η υποχρέωση επιβολής αυτοτελούς κύρωσης και οι αρμόδιες ελεγκτικές Υπηρεσίες του e-Ε.Φ.ΚΑ. συνεχίζουν να έχουν τη δυνατότητα έκδοσης του συγκεκριμένου προστίμου.
Επίσης έγινε δεκτό ότι τροποποιούνται μερικώς, σιωπηρά οι διατάξεις του άρθρου 65 του Ν.3996/2011, μόνο κατά το μέρος της εντός οκτώ (8) ημερολογιακών ημερών αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού, αποκλειστικά στον Ο.Α.Ε.Δ., ορίζοντας πλέον ότι αυτή γίνεται ηλεκτρονικά στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ, εντός τεσσάρων (4) εργασίμων ημερών από την αποχώρησή του. Ειδικότερα, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του ΝΣΚ:
- Για αποχωρήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων του Ν.4488/2017, δηλαδή από 13/9/2017, η αναγγελία, εκ μέρους του εργοδότη της οικειοθελούς αποχώρησης του μισθωτού στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ, πρέπει να λαμβάνει χώρα εντός τεσσάρων (4) εργασίμων ημερών από την ημερομηνία της αποχώρησης.
- Για αποχωρήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί πριν την έναρξη ισχύος των ανωτέρω διατάξεων, δηλαδή πριν από τις 13/9/2017, συνεχίζουν να ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 65 του Ν.3996/2011, που ορίζουν ως προθεσμία αναγγελίας της οικειοθελούς αποχώρησης στον Ο.Α.Ε.Δ., τις οκτώ (8) ημερολογιακές ημέρες.
Συγκεκριμένα, για κάθε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού που πραγματοποιήθηκε από 13/9/2017, εάν ο εργοδότης δεν αναγγείλει εντός προθεσμίας τεσσάρων (4) εργασίμων ημερών στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ και εφόσον η αποχώρηση αυτή δεν αποδεικνύεται από κανένα επίσημο έγγραφο στοιχείο, τα αρμόδια όργανα του e- Ε.Φ.Κ.Α. του επιβάλλουν πρόστιμο, το ύψος του οποίου κατά περίπτωση διαμορφώνεται στα 400 ή 800 ευρώ.
Παράδειγμα 1
Κατά τη διενέργεια ελέγχου διαπιστώνεται ότι πραγματοποιήθηκε οικειοθελής αποχώρηση μισθωτού στις 12/9/2017.
Αφορά σε οικειοθελή αποχώρηση πριν από την εφαρμογή των διατάξεων του Ν.4488/2017 και για την επιβολή του προστίμου ισχύουν οι διατάξεις του Ν.3996/2011. Επομένως:
- Στον εργοδότη δεν θα επιβληθεί πρόστιμο για αναγγελία της οικειοθελούς αποχώρησης έως τις 20/9/2017. (Αναγγελία εντός 8 ημερολογιακών ημερών).
- Στον εργοδότη θα επιβληθεί πρόστιμο ύψους 400,00€ για αναγγελία της οικειοθελούς αποχώρησης από τις 21/9/2017 έως τις 31/10/2017. (Αναγγελία μετά την πάροδο της οκταήμερης προθεσμίας και μέχρι την τελευταία εργάσιμη για το δημόσιο ημέρα του επόμενου μήνα απ' αυτόν που έληξε η προθεσμία).
- Στον εργοδότη θα επιβληθεί πρόστιμο ύψους 800,00€ για αναγγελία της οικειοθελούς αποχώρησης από την 1/11/2017 και μετά, ή για μη αναγγελία. (Αναγγελία μετά την πάροδο της τελευταίας εργάσιμης για το δημόσιο ημέρα του επόμενου μήνα απ' αυτόν που έληξε η οκταήμερη προθεσμία ή μη αναγγελία).
Παράδειγμα 2
ατά τη διενέργεια ελέγχου διαπιστώνεται ότι πραγματοποιήθηκε οικειοθελής αποχώρηση μισθωτού στις 14/9/2018. Αφορά σε οικειοθελή αποχώρηση μετά από την εφαρμογή των διατάξεων του Ν.4488/2017. Επομένως:
- Στον εργοδότη δεν θα επιβληθεί πρόστιμο για αναγγελία της οικειοθελούς αποχώρησης έως τις 20/9/2018. (Αναγγελία εντός 4 εργάσιμων ημερών).
- Στον εργοδότη θα επιβληθεί πρόστιμο ύψους 400,00€ για αναγγελία της οικειοθελούς αποχώρησης από τις 21/9/2018 έως τις 31/10/2018. (Αναγγελία μετά την πάροδο της τετραήμερης προθεσμίας και μέχρι την τελευταία εργάσιμη για το δημόσιο ημέρα του επόμενου μήνα απ' αυτόν που έληξε η προθεσμία).
- Στον εργοδότη θα επιβληθεί πρόστιμο ύψους 800,00€ για αναγγελία της οικειοθελούς αποχώρησης από την 1/11/2018 και μετά, ή για μη αναγγελία. (Αναγγελία μετά την πάροδο της τελευταίας εργάσιμης για το δημόσιο ημέρα του επόμενου μήνα απ' αυτόν που έληξε η τετραήμερη προθεσμία ή μη αναγγελία).
Επισημαίνεται ότι τα προεκτεθέντα ισχύουν για όλες τις εκκρεμείς περιπτώσεις που δεν έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος.
Τέλος, η επιβολή του προστίμου (Π.Ε.Α.Π.) από τα ελεγκτικά όργανα πραγματοποιείται με σύνταξη «ΠΕΑΠ Εκπρόθεσμης Δήλωσης Οικειοθελούς Αποχώρησης», κωδ. τύπος κίνησης «233» και το ύψος του προστίμου προσαρμόζεται σύμφωνα με τις ημερομηνίες αποχώρησης και αναγγελίας της αποχώρησης που εισάγει ο χρήστης.
