Πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2,116 δισ. ευρώ καταγράφηκε στον προϋπολογισμό το α' εξάμηνο εφέτος, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 415 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 3,425 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.
Σύμφωνα επίσης με τα οριστικά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού που δημοσιοποίησε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, το ύψος των καθαρών εσόδων ανήλθε σε 30,875 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1,206 δισ. ευρώ ή 4,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2023. Η υπερεκτέλεση αυτή, οφείλεται κυρίως: (α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του εξαμήνου (+8,6%) και (β) στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχε προβλεφθεί στην εισηγητική έκθεση.
Αντιθέτως, δεν εισπράχθηκε το τίμημα ύψους 1,496 δισ. ευρώ για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων οδικών αξόνων της, για χρονική περίοδο 35 ετών, που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον Ιούνιο, καθόσον η σχετική διαδικασία για την έγκριση της σύμβασης είναι σε εξέλιξη.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 34,263 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,793 δισ. ευρώ ή 5,5% έναντι του στόχου.
Συγκεκριμένα, τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:
1. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 27,214 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,154 δισ. ευρώ ή 8,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση. Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού περίπου 470 εκατ. ευρώ, αφορά στην παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας έως το τέλος του Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν τον Δεκέμβριο 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις έως και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, όσο και από την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων τρέχοντος έτους.
Ποιοι φόροι υπεραπέδωσαν
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
- Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 11,042 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 571 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 3,227 δισ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 62 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 1,567 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 53 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 7,479 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 787 εκατ. ευρώ.
2. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 29 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 1 εκατ. ευρώ.
3. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 4,407 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 40 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση, εξαιτίας των μειωμένων εσόδων ΠΔΕ και παρά την είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs όπως προαναφέρθηκε. Από το άνω εισπραττόμενο ποσό, ποσό 1,926 δισ. ευρώ αφορά σε έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 664 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
4. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 441 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1,508 δισ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση, εξαιτίας κυρίως της μη είσπραξης του τιμήματος ύψους 1,496 δισ. ευρώ για τον αυτοκινητόδρομο της Εγνατίας Οδού.
5. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 2,171 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,189 δισ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση, εξαιτίας κυρίως των αυξημένων εσόδων από επιστροφές δαπανών κατά 642 εκατ. ευρώ και από τόκους καταθέσεων στην Τράπεζα της Ελλάδος κατά 260 εκατ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, ποσό 257 εκατ. ευρώ αφορά σε έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 162 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3,388 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 586 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2,802 δισ. ευρώ), μέρος των οποίων οφείλεται στην επιστροφή ΦΠΑ τον Μάρτιο, στον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων (ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε.) ποσού περίπου 220 εκατ. ευρώ, που προκύπτει από έσοδα που έχουν εισπραχθεί από τον ΔΑΠΕΕΠ και αποδοθεί στο κράτος από τον Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.
Μειωμένες οι δημόσιες επενδύσεις
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2,183 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 502 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2,685 δισ. ευρώ).
Η εικόνα του Ιουνίου
Τον Ιούνιο, το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4,623 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 1,741 δισ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, εξαιτίας κυρίως της μη είσπραξης του τιμήματος παραχώρησης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού, καθώς και των μειωμένων εσόδων ΠΔΕ. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5,305 δισ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 1,614 δισ. ευρώ.
Συγκεκριμένα, τα έσοδα ανά μείζονα κατηγορία του κρατικού προϋπολογισμού για τον Ιούνιο, έχουν ως ακολούθως:
1. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 4,349 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 237 εκατ. ευρώ ή 5,8% έναντι του στόχου. Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
- Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 1,625 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 55 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 594 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 11 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 261 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 6 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 1,321 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 154 εκατ. ευρώ.
2. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τον στόχο.
3. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 240 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 761 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση. Ποσό 228 εκατ. ευρώ αφορά σε έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 734 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
4. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 68 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1,52 δισ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση, εξαιτίας της μη είσπραξης του τιμήματος παραχώρησης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού.
5. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 642 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 431 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση, λόγω κυρίως της είσπραξης ποσού 260 εκατ. ευρώ που αφορά σε τόκους καταθέσεων στην Τράπεζα της Ελλάδος. Ποσό 3 εκατ. ευρώ αφορά σε έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 10 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 682 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 127 εκατ. ευρώ από τον στόχο (555 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 231 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 744 εκατ. ευρώ από τον στόχο (975 εκατ. ευρώ).
Μείωση και στις δαπάνες στο εξάμηνο
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού το α' εξάμηνο, ανήλθαν στα 33,337 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 596 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (33,933 δισ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση, ενώ παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022 κατά 530 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων πληρωμών τόκων κατά 1,438 δισ. ευρώ.
Στο σκέλος του τακτικού προϋπολογισμού, οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 654 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των πληρωμών για δαπάνες εξοπλιστικών προγραμμάτων ύψους 668 εκατ. ευρώ.
Αξιοσημείωτα γεγονότα είναι η επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 503 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass, η απόδοση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας- για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30η Ιουνίου 2022- καθώς και οι φετινές πληρωμές επιδότησης Diesel θέρμανσης ύψους 100 εκατ. ευρώ. Όλες οι προαναφερθείσες πληρωμές πραγματοποιήθηκαν με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό για προώθηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης (πιστώσεις υπό κατανομή).
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 4,708 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας υπέρβαση στόχου ύψους 58 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες του ΠΔΕ περιλαμβάνουν ποσό ύψους 72 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση μέτρων COVID-19, με σημαντικότερα εξ αυτών, την ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό για την ανταπόκριση στις ανάγκες λόγω της πανδημίας στις περιφέρειες, τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων στο πλαίσιο του Elevate Greece, και την επιχορήγηση υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου που διατηρούν φυσικό κατάστημα, για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος.
