Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει ένα νέο προσωρινό μηχανισμό, το επονομαζόμενο ως SURE (υποστήριξη για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης), για να βοηθήσει τις εθνικές προσπάθειες να προστατέψουν την απασχόληση.
Η ενίσχυση θα χρηματοδοτήσει εθνικά εργασιακά προγράμματα μικρής διάρκειας, προγράμματα ανεργίας και παρόμοια μέτρα προστασίας της εργασίας.
Στην Γερμανία που εφαρμόζεται ένας αντίστοιχος μηχανισμός (Kurzarbeit) έχουν μπει ή σχεδιάζουν να μπουν σύμφωνα με το Bloomberg και κολοσσοί της γερμανικής βιομηχανίας όπως η Volkswagen, η BMW, η Daimler, η Puma, η Lufthansa.
Οι εργαζόμενοι μειωμένου ωραρίου επιδοτούνται από τον Ομοσπονδιακό Οργανισμό Εργασίας της Γερμανίας, έως και 60% των απωλειών του μισθού, ενώ η επιδότηση φτάνει έως και το 67% για όσους εργαζόμενους έχουν και παιδιά. Τους μισθούς πληρώνει ο εργοδότης, ο οποίος επιδοτείται από το κράτος.
Πως λειτουργεί το Sure
- Eπιτρέπεται σε εταιρείες και επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες να μειώσουν προσωρινά τις ώρες εργασίας των εργαζομένων τους, οι οποίοι στη συνέχεια λαμβάνουν αποζημίωση για απώλεια εισοδήματος από το κράτος-μέλος.
- Επιτρέπεται στις οικογένειες να διατηρήσουν τα εισοδήματά τους και να συνεχίσουν να πληρώνουν τους λογαριασμούς τους, ενώ οι επιχειρήσεις θα μπορούν να προστατεύσουν την παραγωγική τους ικανότητα και τους εργαζομένους, διασφαλίζοντας τη σταθερότητα της αγοράς. Μακροπρόθεσμα, τα προγράμματα εργασίας μικρής διάρκειας μπορούν να αποτρέψουν σοβαρότερες συνέπειες στην οικονομία και να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να ανακάμψουν γρηγορότερα μετά την κρίση.
Σύστημα Αντασφάλισης Ανεργίας
Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε στις 17 Απριλίου, οι ευρωβουλευτές επανέλαβαν το αίτημά τους για ένα μόνιμο ευρωπαϊκό Σύστημα Αντασφάλισης Ανεργίας για να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι στην Ευρώπη προστατεύονται σε περίπτωση που χάσουν το εισόδημά τους.
Ένα μελλοντικό ευρωπαϊκό Σύστημα Αντασφάλισης Ανεργίας στοχεύει στη μείωση της πίεσης στα δημόσια οικονομικά των κρατών-μελών, παρέχοντας στήριξη σε εθνικά μέτρα για τη διατήρηση θέσεων εργασίας και δεξιοτήτων και για τη διευκόλυνση της μετάβασης στην εργασία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να υποβάλει την πρότασή της μέσα στο 2020.
Ερωτήσεις και απαντήσεις για τα πρόγραμμα SURE
– Τι είναι το SURE και γιατί το προτείνει η Επιτροπή;
Το νέο μέσο προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE – Support to mitigate Unemployment Risks in an Emergency) αποσκοπεί στην προστασία των θέσεων εργασίας και των εργαζομένων που πλήττονται από την πανδημία του κορονοϊού. Θα παρέχει χρηματοδοτική συνδρομή, ύψους έως 100 δισ. ευρώ συνολικά, υπό μορφή δανείων χορηγούμενων με ευνοϊκούς όρους από την ΕΕ προς τα κράτη μέλη.
Τα δάνεια αυτά θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη να αντεπεξέλθουν σε τυχόν αιφνίδια αύξηση των δημόσιων δαπανών για τη διατήρηση της απασχόλησης. Συγκεκριμένα, τα δάνεια αυτά θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη να καλύψουν τις δαπάνες που συνδέονται άμεσα με τη δημιουργία ή την επέκταση εθνικών συστημάτων μειωμένου ωραρίου και άλλων παρόμοιων μέτρων που έχουν θεσπίσει για τους αυτοαπασχολούμενους ως απάντηση στην τρέχουσα πανδημία του κορονοϊού.
– Τι είναι τα συστήματα μειωμένου ωραρίου;
Τα συστήματα μειωμένου ωραρίου είναι προγράμματα τα οποία, υπό ορισμένες περιστάσεις, επιτρέπουν στις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες να μειώσουν προσωρινά τις ώρες εργασίας των υπαλλήλων τους, στους οποίους παρέχεται εισοδηματική στήριξη από το κράτος για τις ώρες που δεν εργάστηκαν. Παρόμοια συστήματα εφαρμόζονται για την αναπλήρωση του εισοδήματος των αυτοαπασχολουμένων.
Το μέσο SURE θα παράσχει πρόσθετη στήριξη από την ΕΕ για τη χρηματοδότηση των συστημάτων μειωμένου ωραρίου των κρατών μελών, και άλλων παρόμοιων μέτρων, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτόν στην προστασία των θέσεων εργασίας. Όλα τα κράτη μέλη διαθέτουν ήδη κάποια μορφή εθνικού συστήματος μειωμένου ωραρίου.
– Γιατί η Επιτροπή επικεντρώνεται στη στήριξη των συστημάτων μειωμένου ωραρίου;
Το μέσο SURE αποτελεί απλώς ένα στοιχείο της συνολικής στρατηγικής της Επιτροπής για την προστασία των πολιτών και για τον μετριασμό των εξαιρετικά αρνητικών κοινωνικοοικονομικών συνεπειών της πανδημίας.
Πολλές επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν δυσκολίες αναγκάζονται να αναστείλουν προσωρινά ή να μειώσουν σημαντικά τις δραστηριότητές τους και το ωράριο εργασίας των υπαλλήλων τους. Με την αποφυγή των άσκοπων απολύσεων, τα συστήματα μείωσης του ωραρίου μπορούν να αποτρέψουν τις σοβαρότερες και πιο μακροχρόνιες αρνητικές συνέπειες ενός προσωρινού κλυδωνισμού για την οικονομία και την αγορά εργασίας στα κράτη μέλη. Με τον τρόπο αυτόν, συμβάλλουν στη διατήρηση των εισοδημάτων των οικογενειών και στη διατήρηση της παραγωγικής ικανότητας και του ανθρώπινου κεφαλαίου των επιχειρήσεων και της οικονομίας συνολικά.
– Πόσα κεφάλαια θα διατεθούν στην ΕΕ συνολικά και πόσα στα επιμέρους κράτη μέλη;
Μπορούν να διατεθούν έως και 100 δισ. ευρώ συνολικής χρηματοδοτικής συνδρομής σε όλα τα κράτη μέλη.
Δεν υπάρχουν προκαθορισμένα κονδύλια για τα κράτη μέλη.
– Με ποιον τρόπο η Επιτροπή θα εξασφαλίσει και θα παράσχει χρηματοδότηση για το μέσο SURE;
Η χρηματοδοτική συνδρομή στο πλαίσιο του μέσου SURE θα λάβει τη μορφή δανείου από την ΕΕ προς τα κράτη μέλη που ζητούν στήριξη.
Για τη χρηματοδότηση των δανείων προς τα κράτη μέλη, η Επιτροπή θα προσφύγει σε δανεισμό από τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα χορηγεί τα δάνεια στα κράτη μέλη υπό ευνοϊκούς όρους. Συνεπώς, τα κράτη μέλη θα επωφεληθούν από την ισχυρή πιστοληπτική αξιολόγηση της ΕΕ και το χαμηλό κόστος δανεισμού.
Τα δάνεια θα υποστηρίζονται από ένα σύστημα εθελοντικών εγγυήσεων τις οποίες τα κράτη μέλη θα αναλαμβάνουν έναντι της ΕΕ. Το μέσο θα αρχίσει να λειτουργεί μόλις όλα τα κράτη μέλη δεσμευθούν για τις εν λόγω εγγυήσεις.
– Πώς θα αποφασιστούν οι όροι κάθε δανείου;
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα εν λόγω δάνεια για να χρηματοδοτήσουν συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας για μισθωτούς ή παρόμοια μέτρα για τους αυτοαπασχολούμενους.
Κατόπιν αιτήματος χρηματοδοτικής συνδρομής από κράτος μέλος, η Επιτροπή διαβουλεύεται με το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος για να εξακριβώσει την έκταση της αύξησης των δημόσιων δαπανών που συνδέεται άμεσα με τη δημιουργία ή την επέκταση συστημάτων μείωσης του ωραρίου και παρόμοιων μέτρων για τους αυτοαπασχολουμένους. Η διαβούλευση αυτή θα βοηθήσει την Επιτροπή να αξιολογήσει δεόντως τους όρους του δανείου, συμπεριλαμβανομένου του ποσού, της μέγιστης μέσης διάρκειας, της τιμολόγησης και των τεχνικών λεπτομερειών εφαρμογής.
Με βάση τη διαβούλευση, η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση απόφασης στο Συμβούλιο για την παροχή χρηματοδοτικής συνδρομής.
Μόλις εγκριθεί, η χρηματοδοτική συνδρομή θα λάβει τη μορφή δανείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς το κράτος μέλος που ζητεί στήριξη.
– Πώς θα λειτουργεί το σύστημα των εγγυήσεων;
Τα δάνεια που παρέχονται σε ένα κράτος μέλος στο πλαίσιο του μέσου SURE θα συνοδεύονται από σύστημα εθελοντικών εγγυήσεων από τα κράτη μέλη. Το σύστημα αυτό θα επιτρέψει στην Επιτροπή να διευρύνει τον όγκο των δανείων που μπορούν να χορηγηθούν στα κράτη μέλη.
Το εν λόγω σύστημα εγγυήσεων είναι απαραίτητο για να επιτευχθεί η αναγκαία ικανότητα, με ταυτόχρονη εξασφάλιση της συνετής χρηματοδότησης του μέσου SURE.
Για τον σκοπό αυτό, απαιτείται ένα ελάχιστο ποσό ανάληψης υποχρεώσεων (δηλ. 25 % του μέγιστου ποσού των δανείων ύψους 100 δισ. ευρώ).
– Πώς σχετίζεται το μέσο αυτό με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Αντασφάλισης Ανεργίας, που είχε ανακοινωθεί παλαιότερα;
Στην ανακοίνωση στην οποία περιγράφεται η συντονισμένη οικονομική της απόκριση στην πανδημία του κορονοϊού, η Επιτροπή δεσμεύτηκε να επιταχύνει την εκπόνηση της νομοθετικής της πρότασης για ένα Ευρωπαϊκό Σύστημα Αντασφάλισης Ανεργίας.
Το μέσο SURE είναι η υλοποίηση, σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης, του Ευρωπαϊκού Συστήματος Αντασφάλισης Ανεργίας και έχει σχεδιαστεί ειδικά για την άμεση αντίδραση στις προκλήσεις που θέτει η πανδημία του κορονοϊού.
Δεν αποκλείει, σε καμία περίπτωση, τη θέσπιση ενός μελλοντικού μόνιμου συστήματος αντασφάλισης της ανεργίας.
– Ποια είναι τα επόμενα βήματα;
Η πρόταση της Επιτροπής για το μέσο SURE θα πρέπει να εγκριθεί με ταχείες διαδικασίες από το Συμβούλιο. Το νέο μέσο θα είναι προσωρινού χαρακτήρα. Η διάρκεια και το πεδίο εφαρμογής του περιορίζονται στην αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας του κορονοϊού.
