Οι καιροί αλλάζουν στη Silicon Valley. Εκεί που κάποτε η αμοιβή των 100 εκατ. δολαρίων προοριζόταν για τους ιδρυτές τεχνολογικών κολοσσών, πλέον εμφανίζεται ως μπόνους υπογραφής για τους κορυφαίους μηχανικούς τεχνητής νοημοσύνης. Η βιομηχανία ζει τη δική της «εποχή των σούπερσταρ», με τις αμοιβές να θυμίζουν επαγγελματικά αθλητικά συμβόλαια και κινηματογραφικά blockbuster.
Η Meta του Μαρκ Ζούκερμπεργκ προσφέρει πακέτα έως 300 εκατ. δολάρια για να δελεάσει τους καλύτερους ερευνητές, ενώ οι άλλοι γίγαντες της τεχνολογίας κάνουν "επιδρομές" σε startups, απορροφώντας ταλέντα, εξαγοράζοντας μετόχους και αφήνοντας πίσω τους «κελύφη» άλλοτε υποσχόμενων επιχειρήσεων.
Γιατί όλη αυτή η φρενίτιδα; Ο στόχος είναι ένας: να είναι η πρώτη εταιρεία στον κόσμο που θα κατασκευάσει την Τεχνητή Γενική Νοημοσύνη (AGI), μια μορφή τεχνητής νοημοσύνης με γνωσιακές ικανότητες αντίστοιχες ή ανώτερες του ανθρώπου.
Όπως είχε πει παλαιότερα ο Σαμ Άλτμαν της OpenAI: «Μια τέτοια εταιρεία θα μπορούσε να συλλάβει όλη την αξία του μέλλοντος στο σύμπαν».
Οι κανόνες του ταλέντου έχουν αλλάξει
Η δυναμική αυτή θυμίζει επαγγελματικά αθλήματα ή Χόλιγουντ. Όπως οι ομάδες υπογράφουν παίκτες για εκατοντάδες εκατομμύρια, έτσι και οι εταιρείες τεχνολογίας πλέον υπολογίζουν την απόδοση της επένδυσής τους στους επιστήμονες ΑΙ.
Αυτό όμως που αλλάζει το παιχνίδι είναι η μικρή κλίμακα αυτών των ομάδων και η τεράστια απόδοση. Η OpenAI, για παράδειγμα, ανέπτυξε το GPT-4 με περίπου 200 άτομα, μια ομάδα 1.000 φορές μικρότερη από την Google. Τα μοντέλα transformer, που ξεκίνησαν από 8 άτομα στη Google το 2017, σήμερα βρίσκονται στον πυρήνα συστημάτων για τη φαρμακευτική έρευνα, την πρόγνωση καιρού και ακόμη και την ελεγχόμενη σύντηξη.
Όταν το μοντέλο είναι το προϊόν, η ποιότητα της ερευνητικής ομάδας είναι το κρίσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Έτσι, τα ποσά που προσφέρονται είναι απλώς… αναγκαία.
AGI ή τίποτα
Οι πρακτικές που εφαρμόζονται πλέον θυμίζουν επαγγελματικούς αθλητικούς και καλλιτεχνικούς χώρους:
Συμβόλαια με «όρους ελευθερίας»: Όπως οι αθλητές έχουν ατζέντηδες, έτσι και οι ερευνητές AI έχουν πλέον δικούς τους διαπραγματευτές, που ζητούν όρους όπως «μη μεταβίβαση σε άλλη ομάδα» (no-trade clauses).
Τέλος στα startup όνειρα: Οι μηχανικοί δεν χρειάζεται πλέον να δημιουργούν δικές τους εταιρείες για να γίνουν πλούσιοι. Τα ποσά που προσφέρουν Meta, Microsoft ή Google τους καθιστούν «δυναστευτικά εύπορους» με μία υπογραφή.
Εξαγορά ταλέντων μέσω εξαγοράς εταιρειών: Το 2024, η Google πλήρωσε $2,7 δισ. για να ξαναφέρει πίσω τον Noam Shazeer, ενώ η Microsoft πλήρωσε $1 δισ. για να φέρει στο δυναμικό της τον Mustafa Suleyman. Το ίδιο κάνει και η Meta, εξαγοράζοντας μερίδια σε επενδυτικές εταιρείες ή startup, μόνο και μόνο για να αποκτήσει τους ιδρυτές τους.
Το «studio μοντέλο» της Σίλικον Βάλεϊ: Με λίγους ελίτ παίκτες να εναλλάσσονται ανάμεσα στους τεχνολογικούς κολοσσούς, τα νέα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης αναπτύσσονται σαν σίκουελ χολιγουντιανών υπερπαραγωγών — με αποκλειστικά συμβόλαια, μυστικότητα και στρατηγική διαχείριση φήμης.
Αυξημένη μυστικότητα, μειωμένη διαφάνεια: Εταιρείες επιβάλλουν «κήπους αναμονής» (garden leave), κρατώντας τους αποχωρούντες υπαλλήλους εκτός αγοράς, πληρωμένους αλλά ανενεργούς, ώστε να μην αποκαλύψουν μυστικά. Η κουλτούρα του open-source και της διάχυσης γνώσης δίνει τη θέση της στον μηδενικού αθροίσματος ανταγωνισμό.
Το τοπίο δεν θυμίζει την προ δεκαετίας tech σκηνή, όπου νέοι ιδρυτές δοκίμαζαν δύσκολα projects για τη χαρά της δημιουργίας. Η σημερινή Silicon Valley, στα πρόθυρα μιας νέας τεχνολογικής επανάστασης, μεταμορφώνεται σε μια βιομηχανία όπου το ταλέντο κοστίζει -και πληρώνεται- σαν χρυσός.
Η διαφορά είναι πως το τρόπαιο αυτή τη φορά δεν είναι ένα πρωτάθλημα ή ένα blockbuster. Είναι το μέλλον της νοημοσύνης.
