Η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να επιβραδυνθεί σημαντικά τους επόμενους μήνες, καθώς οι βαριοί δασμοί που έχει επιβάλει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ σχεδόν σε όλους τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ αρχίζουν πλέον να έχουν σοβαρές επιπτώσεις, προειδοποίησε αργά εχθές το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Την ίδια στιγμή, δεκάδες υπουργοί Οικονομικών και εκπρόσωποι εμπορίου συρρέουν στην Ουάσιγκτον, στο περιθώριο των ανοιξιάτικων συνόδων του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, με στόχο να διαπραγματευτούν με την ομάδα του Τραμπ χαμηλότερους δασμούς.
Επιτάχυνση διαπραγματεύσεων: 34 χώρες μέσα σε μια εβδομάδα
Σύμφωνα με την εκπρόσωπο Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, οι διαπραγματεύσεις κινούνται με «ταχείς ρυθμούς», καθώς 18 χώρες έχουν ήδη καταθέσει προτάσεις και η ομάδα εμπορικών διαπραγματευτών του Τραμπ πρόκειται να συναντηθεί με 34 χώρες αυτή την εβδομάδα.
Παρότι ο Τραμπ επέβαλε βασικό δασμό 10% σε δεκάδες χώρες νωρίτερα αυτόν τον μήνα, έθεσε τους αυστηρότερους δασμούς σε προσωρινή αναστολή 90 ημερών, ώστε να δοθεί χρόνος για διαπραγμάτευση.
Οι βαρύτεροι δασμοί των τελευταίων 100 ετών
Οι σημερινοί δασμοί στις εισαγωγές προς τις ΗΠΑ, την μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, είναι οι υψηλότεροι των τελευταίων 100 ετών.
Το ΔΝΤ προβλέπει ότι η παγκόσμια ανάπτυξη το 2025 θα πέσει στο 2,8%, από 3,3% το 2024 – η χαμηλότερη επίδοση από την εποχή της πανδημίας COVID-19.
Και οι ΗΠΑ δεν μένουν αλώβητες: το Ταμείο εκτιμά ότι η ανάπτυξη του αμερικανικού ΑΕΠ θα υποχωρήσει στο 1,8% το 2025 (από 2,8% το 2024), ενώ προβλέπει αύξηση του πληθωρισμού εξαιτίας του αυξημένου κόστους εισαγωγών.
Ισχυρό πλήγμα και για την Κίνα
Το ΔΝΤ περιόρισε επίσης δραστικά τις προβλέψεις του για την Κίνα, εκτιμώντας ότι η ανάπτυξή της θα περιοριστεί στο 4% για φέτος και για το 2026, καθώς οι δασμοί 145% που έχει επιβάλει η Ουάσιγκτον πλήττουν σφοδρά τις κινεζικές εξαγωγές. Από την πλευρά της, η Κίνα έχει ανταποδώσει με δικούς της δασμούς 125% στα αμερικανικά προϊόντα, οδηγώντας σε μια de facto εμπορική εμπλοκή ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου.
Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, χαρακτήρισε αυτή την κατάσταση μη βιώσιμη. Σύμφωνα με άτομο που βρέθηκε στην κλειστή παρουσίαση του Μπέσεντ σε συνέδριο της JP Morgan στην Ουάσιγκτον, ο υπουργός εκτίμησε ότι θα υπάρξει αποκλιμάκωση των εντάσεων ΗΠΑ–Κίνας, αν και προειδοποίησε πως οι συνομιλίες με το Πεκίνο δεν έχουν ξεκινήσει και ότι όταν αρχίσουν, θα είναι μακρές και δύσκολες.
Εντατική διπλωματία με Ιαπωνία και Ινδία – αλλά χωρίς οριστικές συμφωνίες
Παρόλο που με την Κίνα οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν ξεκινήσει, οι ΗΠΑ έχουν προχωρήσει τις συνομιλίες με άλλους βασικούς εμπορικούς εταίρους. Με την Ιαπωνία φέρεται να υπάρχει πρόοδος προς μια προσωρινή εμπορική συμφωνία, σύμφωνα με πηγή του Reuters. Ωστόσο, τα πιο «καυτά» ζητήματα στις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ–Ιαπωνίας παραμένουν στο περιθώριο και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα επιτευχθεί τελική συμφωνία.
Με την Ινδία, υπήρξε συμφωνία επί των «Όρων Αναφοράς» (Terms of Reference) κατά την πρόσφατη επίσκεψη του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς. Αν και παρουσιάστηκε ως σημαντική πρόοδος, στην πραγματικότητα πρόκειται απλώς για ένα πλαίσιο μελλοντικών διαπραγματεύσεων.
Οι αμερικανικές επιχειρήσεις αρχίζουν να νιώθουν την πίεση
Την επίπτωση των δασμών άρχισαν να αποτυπώνουν και οι ανακοινώσεις αποτελεσμάτων αμερικανικών επιχειρήσεων για το πρώτο τρίμηνο του 2025.
Η Kimberly-Clark, γίγαντας στον χώρο των καταναλωτικών προϊόντων, ανακοίνωσε ότι οι δασμοί θα της κοστίσουν περίπου 300 εκατ. δολάρια μέσα στο 2025, με τον CEO Μάικλ Χσου να επισημαίνει ότι «η έκταση και το εύρος των δασμών – και οι εμπλεκόμενες χώρες – έχουν αλλάξει σημαντικά από το τέλος του προηγούμενου τριμήνου».
Ο CEO της GE Aerospace, Λάρι Καλπ, δήλωσε στο Reuters ότι πρόσφατα συναντήθηκε με τον Τραμπ και του ζήτησε την επανενεργοποίηση του καθεστώτος μηδενικών δασμών για τον αεροδιαστημικό κλάδο, το οποίο ίσχυε βάσει συμφωνίας του 1979. Αν και η κυβέρνηση φάνηκε να κατανοεί τη θέση της GE, ο Καλπ διευκρίνισε πως «δεν είναι το μόνο θέμα που έχουν να λύσουν».
Παρά το βάρος των δασμών, η GE Aerospace διατήρησε τις προβλέψεις της για το 2025, εξέλιξη που οδήγησε τη μετοχή της σε άνοδο άνω του 5%. Γενικά, οι επενδυτές που είχαν ταραχτεί από την απρόβλεπτη τιμολογιακή πολιτική του Τραμπ, βρήκαν κάποια σημάδια αισιοδοξίας στα πρόσφατα εταιρικά αποτελέσματα – με τον δείκτη S&P 500 να κλείνει με άνοδο περίπου 2,5% την Τρίτη, μετά από μια ακόμη δύσκολη συνεδρίαση τη Δευτέρα.
