Διανύοντας την καρδιά του Φθινόπωρου, τι καλύτερο για κάθε ανήσυχο περιηγητή, δραστήριο ταξιδιώτη, απλό επισκέπτη, να αναζητήσει ένα φυσικό περιβάλλον που θα του εξασφαλίσει ηρεμία, χαλάρωση, νέες εμπειρίες, εικόνες που θα γεμίσουν το μυαλό πριν την ένταση των χειμερινών μηνών που ακολουθούν.
Ανεξάρτητα με το αν κάποιος είναι φυσιολάτρης, θρησκευόμενος ή απλά περίεργος πρέπει να επισκεφθεί τη λιμνοθάλασσα της Βιστωνίδας και το γραφικό ψαροχώρι του Πόρτο Λάγος, ανατολικά της Ξάνθης στα όρια με τη γειτονική Κομοτηνή και αν το επιθυμεί να προσκυνήσει στο μοναδικό μοναστικό συγκρότημα που βρίσκεται χτισμένο πάνω σε δυο μικρά νησάκια (νησίδες) μέσα στη λιμνοθάλασσα.
Για τους περισσότερους από τους χιλιάδες κάθε χρόνο επισκέπτες του Πόρτο Λάγος ο τόπος αυτός είναι συνυφασμένος με το εντυπωσιακό μοναστικό κτίσμα του Αγίου Νικολάου και το άλλο μικρότερο παρεκκλήσι όπου βρίσκεται αντίγραφο της ιεράς εικόνας της Παναγίας της Παντάνασσας. Τα μοναστικά αυτά κτίσματα, που αποτελούν Μετόχι της Μονής Βατοπεδίου του Αγίου Όρους, επικοινωνούν τόσο μεταξύ τους όσο και με τη στεριά με εντυπωσιακές ξύλινες γέφυρες που κατασκευάστηκαν μέσα στη λίμνη.
Η Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία στον μικρό αλλά γραφικό ναό του Αγίου Νικολάου έχει μια ιδιαίτερη μυσταγωγία. Είναι η μυσταγωγία της ίδιας της φύσης και του υγρού στοιχεία που αγκαλιάζει τον επισκέπτη, τον συνεπαίρνει, τον ηρεμεί και τον χαλαρώνει.
Στο μικρό μοναστικό συγκρότημα, που είναι ιδιαίτερα καλοφροντισμένο και φιλόξενο, γεμάτο πάντα με λουλούδια της κάθε εποχής, το θρησκευτικό συναίσθημα συνυπάρχει με την απαράμιλλη ομορφιά της φύσης και τα διαφορετικά είδη ψαριών και πουλιών, που κάθε ένας, μικρός και μεγάλος, μπορεί να θαυμάσει. Αρκεί μια βόλτα προς το ναό του Αγίου Νικολάου και το μικρό παρεκκλήσι της Παναγίας της Παντάνασσας, για να αντιληφθεί ότι το δημιούργημα του Θεού στον τόπο αυτό βρίσκει το πραγματικό του νόημα.
Σε αυτόν τον γαλήνιο τόπο ο επισκέπτης θα συναντήσει πολλά είδη πουλιών, όπως αγριοπελεκάνους, πελαργούς, πάπιες, φλαμίνγκο και πολλά άλλα είδη, κάποια από τα οποία είναι σπάνια κι έχουν χαρακτηριστεί προστατευόμενα, τα οποία ζουν και αναπαράγονται στη λίμνη Βιστωνίδα.
Μια κυριακάτικη βόλτα στο Πόρτο Λάγος θα δώσει την ευκαιρία για επίσκεψη στο γραφικό και ήσυχο λιμάνι της ομώνυμης κοινότητας, να περπατήσετε στην παραλία και να χαζέψετε στο παζάρι που στήνεται εκεί κάθε Κυριακή πρωί.
Λίγα χιλιόμετρα πιο ανατολικά, με κατεύθυνση την Κομοτηνή και διαμέσου της παλιάς εθνικής οδού Ξάνθης – Ροδόπης, επιβάλλεται μια γευστική αυτή τη φορά στάση στο Φανάρι. Έναν όμορφο παραθαλάσσιο οικισμό με μικρό λιμάνι ελλιμενισμού αλιευτικών σκάφων και σκαφών αναψυχής. Διαθέτει υπέροχες παραλίες για κολύμπι, ψαροταβέρνες διπλά στη θάλασσα και είναι ιδανικός τόπος για καλοκαιρινές αποδράσεις ή ολιγοήμερες διακοπές.
Το Πόρτο Λάγος είναι ομολογουμένως ένας μικρός οικισμός, ένα απλό χωριό. Όμως, η πλούσια χλωρίδα και πανίδα του, το ειδυλλιακό τοπίο της λίμνης Βιστωνίδας, ο ιστορικός ναός του Αγίου Νικολάου, αυτή η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του μοναστικού συγκροτήματος μέσα στη λιμνοθάλασσα, έχουν συμπεριλάβει το Πόρτο Λάγος σ’ ένα από τους πιο σημαντικούς ταξιδιωτικούς και εκδρομικούς προορισμούς στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια.
