Η «βιοπειρατεία» είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται κατά κόρον στις αναπτυσσόμενες χώρες. Πρόκειται , για την κατοχύρωση με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας των φαρμακευτικών ιδιοτήτων ενός φυτού, ώστε μεγάλες εταιρίες να εκμεταλλεύονται τις ιδιότητες αυτές, χωρίς όμως να επιτρέπουν σε άλλους να τις χρησιμοποιούν και χωρίς να αποδίδουν ποσοστά από τα κέρδη που αποκομίζουν Πρόκειται κυρίως για φαρμακοβιομηχανίες που αντλούν συχνά γνώση από τις παραδοσιακές κοινωνίες στην αναζήτηση νέων δραστικών ουσιών που υπάρχουν σε φυτά και δένδρα που υπάρχουν σε αναπτυσσόμενες χώρες. Όταν εντοπίσουν τις κατάλληλες ουσίες τις αναπαράγουν και τις αναπτύσσουν χημικά για να καταλήξουν σε φάρμακα τα οποία, φυσικά, καλύπτονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
Για παράδειγμα η μυρτιά της Μαδαγασκάρης χρησιμοποιείται στην Αφρική ως η κύρια δραστική ουσία για φάρμακα που αντιμετωπίζουν σοβαρές ασθένειες όπως τη λευχαιμία, διότι επιφέρει στον οργανισμό μείωση των λευκών αιμοσφαιρίων. Στις Φιλιππίνες η ίδια ουσία χρησιμοποιείται συχνά από φαρμακοβιομηχανίες ως συστατικό σε κατασταλτικά της όρεξης.
Τα κέρδη που αποκομίζουν οι εταιρίες παραγωγής φαρμάκων από την εκμετάλλευση αντίστοιχων, σπάνιων φυτών στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι τεράστια. Απο αυτό τον χορό των εκατομμυρίων πολλές φορές είναι αποκλεισμένοι οι τοπικοί πληθυσμοί! Οι ντόπιοι όχι μόνο έχουν μηδενικό κέρδος απο τα "θαυματουργά" φυτά αλλά ορισμένες φορές μπορεί να αποκλειστούν απο την καλλιέργεια τους. Είναι γνωστά τα φαινόμενα θέσπισης απαγορεύσεων και περιορισμών στους τοπικούς καλλιεργητές για τις συγκεκριμένες καλλιέργειες. Αποτέλεσμα να μη μπορούν να αξιοποιήσουν καθ' οιονδήποτε τρόπο το "δικό τους" φυτό, είτε έχει θεραπευτικές είτε άλλες ιδιότητες.
Η βιοπειρατεία, είναι προφανές, βλάπτει την οικονομική πρόοδο των αναπτυσσόμενων χωρών σε βαθμό που να έχει γίνει σοβαρό ζήτημα στις προσπάθειες καταπολέμησης της φτώχειας, ειδικά καθώς η ευρωπαϊκή νομοθεσία περισσότερο προστατεύει σήμερα τη σύγχρονη έρευνα παρά την παραδοσιακή γνώση.
Για την αντιμετώπιση της βιοπειρατείας ήδη τον Οκτώβριο του 2010 θεσπίστηκε το Πρωτόκολλο της Ναγκόγια. Ανάμεσα στους στόχους του είναι και ο δικαιότερος καταμερισμός των κερδών από την εκμετάλλευση θεραπευτικών φυτών στους ντόπιους πληθυσμούς, οι καλλιέργειες των οποίων χρησιμοποιήθηκαν από τις φαρμακοβιομηχανίες ως δραστικές ουσίες για την παραγωγή φαρμάκων.
