Μετά την ανακοίνωση της «άτυπης» εμπορικής συμφωνίας ΗΠΑ–ΕΕ, που προβλέπει υψηλούς δασμούς σε βασικά προϊόντα και ανταλλαγές ενεργειακού χαρακτήρα, η Moody’s προειδοποιεί ότι η αβεβαιότητα στην εμπορική πολιτική των ΗΠΑ αποτελεί σοβαρό πιστωτικό σοκ — τόσο για επιχειρήσεις όσο και για κρατικές οντότητες, ιδίως στην Ευρώπη και στις αναδυόμενες αγορές.
Η μεταβλητότητα στους δασμούς, το αυξημένο κόστος πρώτων υλών και οι καθυστερήσεις στις αλυσίδες εφοδιασμού επιτείνουν τον κίνδυνο ύφεσης και επιδείνωσης της χρηματοοικονομικής κατάστασης για πολλούς οργανισμούς.
Οι επιπτώσεις είναι άμεσες: αυξάνεται ο πιστωτικός κίνδυνος, αναστέλλονται επενδυτικά σχέδια, μειώνονται τα περιθώρια κέρδους και περιορίζεται η ικανότητα αποπληρωμής δανειακών υποχρεώσεων. Οι εταιρείες με ήδη χαμηλό πιστοληπτικό προφίλ είναι οι πρώτες που απειλούνται.
Αυτοκινητοβιομηχανία και μέταλλα
Η Moody’s επισημαίνει ότι συγκεκριμένοι παραγωγικοί τομείς είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις νέες συνθήκες. Στην κορυφή της λίστας βρίσκονται η αυτοκινητοβιομηχανία και οι προμηθευτές εξαρτημάτων, οι οποίοι εκτίθενται σε δασμούς έως και 15%, με άμεσες επιπτώσεις στις εξαγωγές και τις γραμμές παραγωγής.
Αντίστοιχα, ο κλάδος των μετάλλων, ιδιαίτερα ο χάλυβας και το αλουμίνιο, πλήττονται από τη διατήρηση δασμών 50% χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα άρσης ή αντικατάστασης από ποσοστώσεις.
Οι παραγωγοί τροφίμων και ποτών αναμένεται να επωμιστούν το βάρος αυξημένου κόστους εισροών, ενώ η μεταποίηση και τα βιομηχανικά προϊόντα μεγάλης διάρκειας αντιμετωπίζουν μειωμένη ζήτηση και χαμηλή απόδοση κεφαλαίων.
Σε συνδυασμό με τις πιέσεις ρευστότητας, αυτό δημιουργεί ένα εύφλεκτο περιβάλλον για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που ήδη δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν ευνοϊκή χρηματοδότηση.
Οι επιπτώσεις στην Ελλάδα
Η επίδραση στην Ευρώπη είναι εκτεταμένη. Σύμφωνα με τη Moody’s Analytics, χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Τσεχία βρίσκονται σε κίνδυνο δημοσιονομικής αποσταθεροποίησης, καθώς είναι εξαιρετικά εξαρτημένες από τις εξαγωγές και έχουν περιορισμένη δυνατότητα στήριξης των οικονομιών τους σε περίπτωση επιβράδυνσης.
Για την Ελλάδα, η νέα εμπορική πραγματικότητα ενέχει σημαντικούς κινδύνους, κυρίως στον κλάδο της βιομηχανίας, της ενέργειας και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ο υψηλός ενεργειακός λογαριασμός, η έλλειψη βιομηχανικής διαφοροποίησης και η περιορισμένη πρόσβαση σε εξαγωγικές αγορές, θέτουν τη χώρα σε μειονεκτική θέση.
Επιπλέον, η ανακατεύθυνση επενδυτικών κεφαλαίων από ευρωπαϊκές χώρες προς τις ΗΠΑ λόγω των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη συμφωνία, περιορίζει τις δυνατότητες ανάπτυξης του εγχώριου παραγωγικού ιστού.
Τράπεζες και τεχνολογία
Αξιοσημείωτο είναι ότι, σύμφωνα με τη Moody’s, ο τραπεζικός τομέας σε μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες όπως η Γερμανία και η Γαλλία δείχνει σχετική ανθεκτικότητα, με σταθερή πιστωτική εικόνα και επαρκή κεφαλαιακή βάση.
Ωστόσο, η σκιά της εμπορικής αβεβαιότητας δεν αφήνει ανεπηρέαστη την τραπεζική πίστη. Η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας και η αυξημένη απροθυμία για δανεισμό επιβαρύνουν το κλίμα, κυρίως στις πιο ευάλωτες αγορές.
Η Moody’s προτείνει στις κυβερνήσεις να υιοθετήσουν πολιτικές διαφοροποίησης εξαγωγικών προορισμών, ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων και στήριξης των πιο εκτεθειμένων κλάδων μέσω δημοσιονομικών παρεμβάσεων. Παράλληλα, υπογραμμίζει την ανάγκη για στοχευμένες επενδύσεις σε τεχνολογία και ενεργειακή αυτονομία, προκειμένου η Ευρώπη να μειώσει την εξάρτησή της από τις ΗΠΑ και να διασφαλίσει τη στρατηγική της αυτονομία.
Το βασικό συμπέρασμα είναι σαφές: η νέα εμπορική ισορροπία δεν είναι χωρίς κόστος, και όσοι δεν προσαρμοστούν γρήγορα, κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωποι με νέες κρίσεις. Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι — όχι μόνο για τις επιχειρήσεις αλλά και για την πολιτική σταθερότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
